Republika: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 79.186.16.119 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Einsbor. |
m poprawa linków, drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
{{Inne znaczenia|2=[[Republika (
'''Republika''' ([[łacina|łac.]] ''res publica'' – dosł. rzecz pospolita, rzecz publiczna, rzecz stworzona pospołu<ref>Paweł Stefan Załęski, ''Neoliberalizm i społeczeństwo obywatelskie'', Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2012, s. 111.</ref>) – zgodnie ze współczesną definicją [[ustrój polityczny]], w którym [[władza]] jest sprawowana przez [[organ (prawo)|organ]] wyłoniony w wyniku [[wybory|wyborów]] na określony czas.
Linia 17:
* w początkach [[VI wiek p.n.e.|VI wieku p.n.e.]] – powstała [[demokracja ateńska]], jako pierwowzór [[Ustrój polityczny|ustroju]] republikańskiego. W języku greckim słowo ''dimokratia'' oznaczało i oznacza także dziś republikę.
* [[V wiek p.n.e.|V]]-[[I wiek p.n.e.]] – klasyczna [[Republika rzymska]], skąd wywodzi się termin ''republika''.
* w [[średniowiecze|średniowieczu]] – powstały miejskie republiki w [[Italia (kraina historyczna)|Italii]] wzorowane na klasycznej rzymskiej, np. [[Republika Florencka|Florencka]], [[Republika Sieny|Sieny]], [[Republika Lukki|Lukki]], oraz republiki [[
* [[XVI wiek|XVI]]-[[XVIII wiek]] – [[Rzeczpospolita Obojga Narodów]] (''rzeczpospolita=republika'') jako przykład państwa o ustroju mieszanym: republiki z [[Monarchia|monarchią]]; ponadto w [[Holandia|Holandii]] powstała [[Republika Zjednoczonych Prowincji]], jako republika federalna o charakterze [[Protestantyzm|protestanckim]] ([[Kalwinizm|kalwińskim]]).
* przełom XVIII i [[XIX wiek]]u – w wyniku [[Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych|rewolucji amerykańskiej]] utworzono [[Stany Zjednoczone]], które miały już charakter republiki nowożytnej; w wyniku [[Rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]] [[Francja]] została tymczasowo przekształcona w republikę – również później, w wyniku [[Wojny napoleońskie|wojen napoleońskich]] w [[Italia (kraina historyczna)|Italii]] powstały nowe, krótkotrwałe republiki, np. [[Republika Cisalpińska|Cisalpińska]], [[Republika Partenopejska|Partenopejska]] czy [[Republika Rzymska (XVIII wiek)|Rzymska]]. Ustrój republikański dwukrotnie wybierali [[Grecy]], raz w powstaniu [[1800]] r. proklamując Republikę Heptanezu, następnie po sukcesie pierwszej fazy powstania [[1821]], proklamując Republikę Grecji. Jednak w zamian za wsparcie mocarstw, w [[1832]] r. przyjęli z zagranicy monarchę.
| |||