Oksydaza alternatywna: Różnice pomiędzy wersjami

'''Oksydaza alternatywna''' ('''AOX''' z [[język angielski|ang.]] ''alternative oxidase'') – [[Enzymy|enzym]] obecny w wewnętrznej błonie [[mitochondrium|mitochondriów]] roślin, [[glony|glonów]] i niektórych [[protisty|protistów]]. Geny kodujące AOX zostały zidentyfikowane również u przedstawicieli [[proteobaktererie|proteobakterii]] oraz zwierząt bezkręgowych należących do [[strunowce|strunowców]], stwarzający[[półstrunowce|półstrunowców]], [[szkarłupne|szkarłupni]], [[niciene|nicieni]], [[mięczaki|mięczaków]], [[pierścienice|pierścienic]], [[parzydełkowce|parzydełkowców]] czy [[gąbki|gąbek]]<ref>McDonald
AE., Vanlerberghe GC. 2006 Origins, evolutionary history, and taxonomic
distribution of alternative oxidase and plastoquinol terminal oxidase''. Comparative Biochemistry and Physiology,
Part D'' 1, 357–364</ref>. Enzym ten stwarza alternatywną możliwość przenoszenia elektronów z [[ubichinon]]u na [[tlen]]. Podczas klasycznego [[łańcuch oddechowy|łańcucha oddechowego]] elektrony pobierane z [[Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy|NADH]] przekazywane są na ubichinon, a następnie poprzez kompleks cytochromowy bc₁ i [[cytochrom c]] na [[Oksydaza cytochromu c|oksydazę cytochromową]]. Oksydaza alternatywna przenosi elektrony na tlen z pominięciem [[Cytochrom bc1|kompleksu III]] i [[Oksydaza cytochromu c|kompleksu IV]] łańcucha oddechowego. W efekcie jej działania NADH lub [[FADH]]₂ zostają utlenione z wytworzeniem H₂O jednak [[gradient elektrochemiczny]] nie powstaje a tym samym energia zgromadzona utlenianych NADH i FADH₂ nie jest zamieniana na [[Adenozyno-5'-trifosforan|ATP]] lecz uwalniana w postaci ciepła. Szczególna cechą oksydazy alternatywnej jest jej niewrażliwość na [[inhibitor]]y oksydazy cytochromowej np. [[Cyjanki|cyjanek]], [[siarkowodór]], [[Azydki|azydek]], [[tlenek węgla]] oraz [[tlenek azotu]]<ref>{{Cytuj pismo | autor=Millar AH., Day DA. | tytuł=Nitric-oxide inhibits the cytochrome oxidase but not the alternative oxidase of plant mitochondria. | rok=1996 | czasopismo=FEBS Letters | doi= | wydanie=2-3 | wolumin=398 | miesiąc=grudzień | pmid= 8977097 | strony=155–158}}</ref>. W tkankach zwierzęcych podanie 1 mmol l^-1 KCN powoduje całkowite zatrzymanie [[oddychanie komórkowe|oddychania komórkowego]], w tkankach roślinnych oddychanie komórkowe zmniejsza się do poziomu 10-20% oddychania przed podaniem [[inhibitor]]a. Zachodzące z udziałem oksydazy alternatywnej oddychanie komórkowe określa się jako alternatywną drogę oddechową lub oddychanie niewrażliwe na cyjanek.