Karol Walezjusz: Różnice pomiędzy wersjami

Latem [[1283]] r. legat papieski [[Jan Cholet]] zaoferował Karolowi w imieniu [[Poczet papieży|papieża]] [[Marcin IV|Marcina IV]] tron królestwa Aragonii. Po kilkumiesięcznych negocjacjach Karol został oficajlnie ogłoszony królem Aragonii przez swojego ojca. Miało to miejsce [[2 lutego]] [[1284]] r. W tym samym roku Karol został pasowany na rycerza i otrzymał hrabstwo [[Valois]]. W maju przyszło oficjalne nadanie mu przez papieża tronu Aragonii. W tym samym miesiącu armia francuska przekroczyła granicę Aragonii. Postępy armii krzyżowej (w czerwcu wyprawa do Aragonii zyskała rangę krucjaty) były niewielkie. Na początku [[1285]] r. zdobyto [[Girona|Gironę]]. Tam [[kardynał]] Cholet ukoronował Karola na króla Aragonii. Nie mając jednak pod ręką korony, ukoronował go własnym kapeluszem. Karol zyskał w ten sposób przydomek "króla kapeluszy" (''roi de chapeau'').

Tymczasem flota aragońska [[Roger z Laurii|Rogera z Laurii]] zniszczyła flotę francuską. Armia lądowa króla Filipa cierpiała na [[Dyzenteria|dyzenterię]]. W końcu Filip III zarządził odwrót. Nie dotarł jednak do Francji. Zmarł [[5 października]] [[1285]] r. w [[Perpignan]]. Królem został starszy brat Karola, [[Filip IV Piękny]]. Rozpoczął on negocjację z Aragonią, ale toczyły się one dość opornie, gdyż Filip chętnie widziałby swego brata na aragońskim tronie.

Po kilku latach wojny obie strony zaczęły jednak dążyć do pokoju. Andegaweński [[Władcy Neapolu i Sycylii|król Neapolu]] [[Karol II Andegaweński|Karol II]] był zdecydowany zakończyć wojnę z Aragonią, która wybuchła jeszcze za życia jego ojca w [[1282]] r., kiedy to przeciwko Andegawenom zbuntowała się Sycylia i poddała się władzy króla Aragonii. W [[1289]] r. Karol II przybył do Francji. Po kilku miesiącach negocjacji udało mu się przekonać Karola de Valois do rezygnacji z pretensji do aragońskiego tronu. Karol miał za to otrzymać hrabstwa Andegawenii i Maine, które w posagu miała mu wnieść córka Karola, [[Małgorzata Andegaweńska|Małgorzata]]. Ślub odbył się [[18 maja]] [[1290]] r. [[19 lutego]] [[1291]] r. zawarto traktat z Aragonią. W zamian za zrzeczenie się praw do tronu, Karol otrzymał od swojego brata część obszarów byłego hrabstwa Tuluzy. Ostateczne zrzeczenie się praw do tronu nastąpiło w [[1295]] r.

W roku [[1291]] r. Karol otrzymał hrabstwo Alençon. W [[1293]] r. został hrabią Chartres. Rozpoczął również błyskotliwą karierę wodza. W [[1297]] r. dowodził wojskami francuskimi, które zaatakowały [[Flandria (region)|Flandrię]]. W tym samym roku poprowadził wyprawę przeciwko [[Akwitania|Akwitanii]]. W [[1299]] r. zmarła jego żona Małgorzata i Karol ożenił się ponownie z [[Katarzyna I de Courtenay|Katarzyną de Courtenay]], tytularną cesarzową Konstantynopola. W [[1301]] r. papież [[Bonifacy VIII]] poprosił Karola o pomoc w walce z gibelinami w Italii. Karol, uważając, że ta wyprawa wzmocni jego pozycję w Italii, co okaże się pomocne w planowanej wyprawie na [[Konstantynopol]], wyraził zgodę. W [[1302]] r., obdarowany przez papieża tytułem hrabiego Romanii, spustoszył północną i środkową Italię (m.in. złupił [[Florencja|Florencję]], za co został skrytykowany przez [[Dante Alighieri|Dantego]] w ''[[Boska Komedia|Boskiej Komedii]]'') oraz w maju [[1302]] r. zaatakował Sycylię. Udało mu się opanować znaczną część wyspy, ale upalne lato, choroby w armii i przynaglające go do powrotu listy Filipa IV (który właśnie poniósł klęskę we Flandrii) skłoniły go do rokowań z królem [[Fryderyk II Sycylijski|Fryderykiem]]. Ich owocem był pokój w [[Caltabellotta]], który kończył wojnę rozpoczętą w [[1282]] r.

Katarzyna de Courtenay zmarła na przełomie [[1307]] i [[1308]] r. Karol jednak do końca życia marzył o krucjacie przeciwko Bizancjum i odzyskania cesarskiego tronu w Konstantynopolu. W [[1308]] r. po śmierci [[Władcy Niemiec|cesarza rzymskiego]] [[Albrecht I Habsburg|Albrechta I]] zgłosił swoją kandydaturę na tron [[Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego|Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego]], ale przegrał z [[Henryk VII Luksemburski|Henrykiem VII Luksemburskim]].

Odgrywał znaczną rolę we Francji za panowania ostatnich [[Kapetyngowie|Kapentyngów]]. Zdolny wódz, rozrzutny aż do przesady, był gorliwym obrońcą feudalnych przywilejów rycerstwa. Sprzeciwiał się więc polityce swojego brata Filipa IV, który ograniczał rolę stanu rycerskiego wzmacniając prerogatywy Korony i opierając się na wykształconych mieszczanach. W [[1311]] r. znajdował się w składzie delegacji francuskiej na rokowania z Flamandami w [[Tournai]]. Tam doszło do sporu Karola z jednym z najbliższych doradców Filipa IV, [[Enguerrand de Marigny|Enguerrandem de Marigny]]. Karol nigdy nie wybaczył Marigny'emu wydarzeń z Tournai.

Sprzeciwiał się postępowaniu Filipa IV wobec zakonu [[Templariusze|templariuszy]]. W [[1314]] r. sprzeciwiał się skazaniu [[Wielcy mistrzowie zakonu templariuszy|wielkiego mistrza]] [[JakubJacques de Molay|Jakuba de Molay]] na śmierć. Za każdym razem bezskutecznie.

Po śmierci Filipa IV, który zmarł [[29 listopada]] [[1314]] r., królem został jego syn, [[Ludwik X Kłótliwy]]. Faktycznym władcą Francji został jednak Karol de Valois, a nie słaby król. W [[1315]] r. udało się księciu doprowadzić do procesu i egzekucji de Marigny'ego. Ludwik X zmarł w [[1316]] r., pozostawiając żonę, [[Klemencja Węgierska|Klemencję]], brzemienną. Karol starał się o regencję na czas ciąży królowej i małoletności jej potencjalnego syna, jednak pokonał go jego bratanek, młodszy brat Ludwika X, [[Filip V Wysoki|Filip de Poitiers]]. Królowa Klemencja rzeczywiście urodziła syna, [[Jan I Pogrobowiec|Jana]], ale zmarł on po 5 dniach. Filip de Poitiers został królem jako Filip V.

Za jego rządów wpływ Karola na władzę został ograniczony. Valois stał się, obok [[Robert III d'Artois|Roberta III d'Artois]], największym oponentem króla. Filip V zmarł w [[1322]] r. i tron objął jego młodszy brat, [[Karol IV Piękny]]. Karol de Valois odzyskał wpływ na rządy stając się ponownie faktycznym władcą Francji. W [[1324]] r. poprowadził swoją ostatnią wyprawę wojenną do Gujenny, chcąc zmusić [[Władcy brytyjscy|króla Anglii]] [[Edward II|Edwarda II]] do złożenia hołdu królowi Francji. Kampania zakończyła się sukcesem. Hołd złożył w sierpniu [[1325]] r. syn Edwarda II, [[Edward III|hrabia Chester]].

Valois leżał już w tym czasie na łożu śmierci. Zmarł [[16 grudnia]] [[1325]] r. Został pochowany w kościele Jakobitów w [[Paryż]]u. Jego najstarszy syn, [[Filip VI Walezjusz|Filip]], został w [[1328]] r. pierwszym królem Francji z dynastii [[Walezjusze|Walezjuszy]].

* [[18 sierpnia]] [[1290]] r. w [[Corbeil]] poślubił [[Małgorzata Andegaweńska|Małgorzatę Andegaweńską]] ([[1273]] - [[31 grudnia]] [[1299]]), córkę [[Władcy Neapolu i Sycylii|króla Neapolu]] [[Karol II Andegaweński|Karola II Kulawego]] i [[Maria Węgierska|Marii]], córki [[Władcy Węgier|króla Węgier]] [[Stefan V węgierski|Stefana V]].

* [[8 lutego]] [[1302]] r. w [[Saint-Cloud]] poślubił [[Katarzyna I de Courtenay|Katarzynę I de Courtenay]] ([[1274]] - [[2 stycznia]] [[1307]]/[[1308]]), [[Cesarstwo Łacińskie|tytularną cesarzową Konstantynopola]], córkę [[Filip I de Courtenay|Filipa I de Courtenay]] i [[Beatrycze Andegaweńska|Beatrycze]], córki króla Sycylii [[Karol I Andegaweński|Karola I Andegaweńskiego]].

* w czerwcu [[1308]] r. w [[Poitiers]] poślubił [[Mahaut de Châtillon]] ([[1293]] - [[3 października]] [[1358]]), córkę [[Gwidon IV de Châtillon-Saint-Pol|Gwidona IV de Châtillon]], hrabiego de Saint-Pol i Marii, córki [[Władcy Bretanii|księcia Bretanii]] [[Jan II Bretoński|Jana II]].

** Joanna ([[1304]] - [[9 lipca|9]]/[[13 lipca]] [[1363]]), żona [[Robert III d'Artois|Roberta III d'Artois]]

Postać Karola występuje również w dwóch ekranizacjach powieści. W wersji z [[1972]] r. w reżyserii [[Claude Barma|Claude'a Barma]] rolę Karola zagrał [[Jean Deschamps]]. W wersji z [[2005]] r. w reżyserii [[Josée Dayan]]a w postać Karola wcielił się [[Jacques Spiesser]].

{{Władca-Andegawenia|urząd=Hrabia Andegawenii|lata=[[1290]]-[[1325]]<br />do [[1299]] r. razem z [[Małgorzata Andegaweńska|Małgorzatą]]|poprzednik=[[Karol II Andegaweński|Karol II Kulawy]]|następca=[[Filip VI Walezjusz|Filip de Valois]]}}

{{Władca-Maine|urząd=Hrabia Maine|lata=[[1290]]-[[1325]]<br />do [[1299]] r. razem z [[Małgorzata Andegaweńska|Małgorzatą]]|poprzednik=[[Karol II Andegaweński|Karol II Kulawy]]|następca=[[Filip VI Walezjusz|Filip de Valois]]}}