Charyzmaty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
corr. |
przeredagowanie całego hasła, podział na sekcje, uzupełnienia merytoryczne |
||
Linia 1:
'''Charyzmat''' (z [[język grecki|gr.]] ''χάρισμα'' /chárisma/ – „dar łaski”) – termin stosowany w [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwie]], wskazujący na pewne dary Boże, uzdolniające tego, kto je otrzymał, do służby w [[Kościół (teologia)|Kościele]]. Dary mają służyć dla zbudowania Kościoła<ref>[[René Pache]], ''Osoba i dzieło Ducha Świętego'', przeł. Józef Prower, [[Zjednoczony Kościół Ewangeliczny w PRL|ZKE]], Warszawa 1975, s. 228. </ref>
==W Biblii==
W [[Biblia|Biblii]] opisy przejawiania się charyzmatów pojawiają się kilkakrotnie. [[Św. Paweł]] pisze o nich:▼
▲W [[Biblia|Biblii]] opisy przejawiania się charyzmatów pojawiają się kilkakrotnie - przede wszystkim w dniu Pięćdziesiątnicy, jako znak dany niewierzącym w chwili, gdy Kościół był jeszcze garstką uczniów (Dz 2,1-13). [[Św. Paweł]] pisze
:{{Cytat|Nie chciałbym, bracia, byście nie wiedzieli o darach duchowych. (...) Jednemu dany jest przez Ducha dar mądrości słowa, drugiemu umiejętność poznawania według tego samego Ducha, innemu jeszcze dar wiary w tymże Duchu, innemu łaska uzdrawiania w jednym Duchu, innemu dar czynienia cudów, innemu proroctwo, innemu rozpoznawanie duchów, innemu dar języków i wreszcie innemu łaska tłumaczenia języków. Wszystko zaś sprawia jeden i ten sam Duch, udzielając każdemu tak, jak chce. (1 Kor 12,1-11)}}
==W tradycji chrześcijańskiej==
Według teologów [[Pentekostalizm|zielonoświątkowych]] oraz [[ruch charyzmatyczny|charyzmatycznych]], udzielenie chrześcijaninowi konkretnych charyzmatów jest następstwem [[chrzest w Duchu Świętym|chrztu w Duchu Świętym]]. ▼
W pierwszych wiekach po Chrystusie, jak świadczą ojcowie Kościoła, charyzmaty takie jak [[glosolalia]] zanikły. Słowem ''charyzmat'' określano natomiast wszelkie dary Ducha Świętego, cnoty i charakterystyczne rysy świętości poszczególnych osób.
Termin „charyzmat” stosuje się też w znaczeniu pozareligijnym, na określenie [[przywódca charyzmatyczny|charyzmatycznych przywódców]], czyli osób o silnym oddziaływaniu społecznym, posiadających wybitne cechy charakteru. Wówczas częściej używa się wariantu ''[[charyzma]]''. ▼
Do czasów II Soboru obowiązywał paradygmat [[Augustyn z Hippony|świętego Augustyna]], mówiący o 4 podstawowych zasadach czyli: nieustannym poszukiwaniu Boga, we wspólnocie z drugim człowiekiem w oparciu o prawdę o sobie samym i o zaangażowanie w Kościele <ref>http://www.augustianie.pl/powolania/charyzmat/</ref>. Natomiast św. [[Bazyli Wielki]] stwierdził, iż: ''obdarowanie duchowe jest świadectwem wielkości nie człowieka, ale działającego w nim Boga i podobnie jak ciała jasne i przejrzyste, kiedy pada na nie promień, stają się lśniące i błyszczą, tak samo dusze niosące Ducha, stają się duchowe i łaskę przekazują innym''<ref>Andrzej Siemieniewski, [http://www.siemieniewski.archidiecezja.wroc.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=158:rozdzia-ii-dary-ducha-czasow-wielkich-ojcow-kocioa&catid=46:dary-duchowe-w-dawnych-wiekach-kocioa&Itemid=64 ''Rozdział II Dary Ducha czasów wielkich ojców Kościoła'']</ref>.
▲Pojęcie to odnoszone jest również do zgromadzeń i [[zakon]]ów, oznacza wtedy najważniejszy kierunek ich działalności. Termin „charyzmat” stosuje się też w znaczeniu pozareligijnym, na określenie [[przywódca charyzmatyczny|charyzmatycznych przywódców]], czyli osób o silnym oddziaływaniu społecznym, posiadających wybitne cechy charakteru. Wówczas częściej używa się wariantu ''[[charyzma]]''.
Na [[Sobór watykański II|Soborze Watykańskim II]] zmieniono naukę na temat charyzmatów. Jeden z prowadzących [[Léon-Joseph Suenens]] (wielki entuzjasta pentekostalizmu i późniejszy przywódca ruchu charyzmatycznego), przeciwstawiając się obowiązującej co najmniej od św. Augustyna doktrynie o ustaniu charyzmatów, przeforsował wzmiankę o nich w [[Lumen gentium|Konstytucji Dogmatycznej o Kościele]]:▼
==W pentekostalizmie==
Wyznawcy Kościołów zielonoświątkowych utrzymują, że charyzmaty opisywane w Biblii pojawiły się ponownie na początku XX wieku, wraz z powstaniem tychże Kościołów.
▲Według teologów [[Pentekostalizm|zielonoświątkowych
Ruch ten stopniowo się rozwinął i w II połowie XX wieku przeniknął także w pewnym stopniu do innych Kościołów protestanckich, a także katolickich i prawosławnych, jako tzw. [[ruch charyzmatyczny]].
Charyzmaty w rozumieniu zielonoświątkowym są przedmiotem krytyki głównego nurtu chrześcijaństwa, który kwestionuje pochodzenie tych zjawisk od Ducha Świętego, wskazując na możliwość oszustwa, autosugestii lub działania złych duchów<ref>[http://monasterujkowice.pl/books.php?b=12&c=7 Św. Serafin Rose, ''Prawoławie a religia przyszłości'']</ref><ref>[http://rzymski-katolik.blogspot.com/2012/02/abp-robert-j-dwyer-kilka-gorzkich-sow.html abp Robert J. Dwyer, ''Kilka gorzkich słów'']</ref>.
==We współczesnym Kościele katolickim==
▲Na [[Sobór watykański II|Soborze Watykańskim II]]
:{{Cytat|Ponadto ten sam Duch Święty nie tylko przez sakramenty i posługi uświęca i prowadzi Lud Boży oraz cnotami go przyozdabia, ale „udzielając każdemu, jako chce” (1 Kor 12,11) darów swoich, rozdziela między wiernych wszelakiego stanu także szczególne łaski, przez które czyni ich zdatnymi i gotowymi do podejmowania rozmaitych dzieł lub funkcji mających na celu odnowę i dalszą pożyteczną rozbudowę Kościoła, zgodnie ze słowami: „Każdemu dostaje się objaw Ducha dla ogólnego pożytku” (1 Kor 12,7). A ponieważ te charyzmaty, zarówno najznamienitsze, jak i te bardziej pospolite a szerzej rozpowszechnione, są nader stosowne i pożyteczne dla potrzeb Kościoła, przyjmować je należy z dziękczynieniem i ku pociesze. O dary zaś nadzwyczajne nie należy się ubiegać lekkomyślnie ani spodziewać się zarozumiale po nich owoców apostolskiej działalności, sąd o ich autentyczności i o właściwym wprowadzeniu ich w czyn należy do tych, którzy są w Kościele przełożonymi i którzy szczególnie powołani są, by nie gasić Ducha, lecz doświadczać wszystkiego i zachowywać to, co dobre (por. 1 Tes 5,12 i 19- 21).}}
Wyrażenie użyte w ''Lumen gentium'', jako owoc kompromisu jest niezbyt jasne, ale w pewnym stopniu otwarło możliwość działania odnowy charyzmatycznej w Kościele katolickim. Dość wieloznaczne są także określenia użyte w ''Katechizmie Kościoła katolickiego'' (nr 799-801). Pewną kontrowersją jest też to, że częściowo zarzucono naukę apostolską od Św. Augustyna do Św. Bazylego Wielkiego, koncentrując się na szeroko pojętym ekumenizmie. Oficjalnie Kościół katolicki nie wypowiada się jasno na ten temat; tzw. ''Dokumenty z Malines'' są jedynie osobistym stanowiskiem Suenensa.
== Zobacz też ==
* [[miłość]]
* [[cnoty teologalne]]
* [[cnota]]
* [[charyzma]]
* [[7 darów Ducha Świętego]]
* [[Duch Święty]]
* [[bierzmowanie]]
{{Przypisy}}
| |||