Śluza IV Wrocławska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne, infobox
dodatkowe informacje, przypisy
Linia 5:
| opis_zdjęcia = Widok jesienią
| kontynent =
| państwo = [[Polska]]PL-KP
| lokalizacja = [[Bydgoszcz]]
| droga_wodna_dop = [[Droga wodna Wisła-Odra|drogi wodnej [[Wisła]]-[[Odra]]
| odcinek = 13,6
| długość = 43,5
Linia 22:
}}
[[Plik:Śluza IV 3.jpg|Śluza jest popularnym miejscem wędkowania|thumb|250px]]
{{commonscat|Hydrotechnical buildings in Bydgoszcz|Budowle hydrotechniczne w Bydgoszczy}}
{{Commons|Bydgoszcz Waterway|'''Węzeł wodny i waterfront Bydgoszczy'''}}
[[Plik:Obiekt zabytkowy.svg|20px||zabytek]] '''Śluza IV „Wrocławska”''' – [[Śluza wodna|śluza]] na [[Kanał Bydgoski|Starym Kanale Bydgoskim]] w [[Bydgoszcz]]y.
 
Stanowi jedną z budowli hydrotechnicznych starego odcinka [[Kanał Bydgoski|Kanału Bydgoskiego]], wyłączonego z eksploatacji w [[1915]] r. Jest to dawna piąta śluza [[Droga wodna Wisła-Odra|drogi wodnej Wisła-Odra]] oraz czwarta śluza na [[Kanał Bydgoski|Kanale Bydgoskim]] ([[1774]]-[[1915]]).
 
Jest to dawna piąta śluza międzynarodowej drogi wodnej [[Wisła]]-[[Odra]] oraz czwarta śluza na [[Kanał Bydgoski|Kanale Bydgoskim]] ([[1774]]-[[1915]]).
 
Zarządcą obiektu jest Zarząd Miasta [[Bydgoszcz]]y.
 
== Lokalizacja ==
Śluza znajduje się w [[Bydgoszcz]]y, przy ul. Wrocławskiej w [[Planty nad Kanałem Bydgoskim|parku nad starym Kanałem Bydgoskim]].
 
== Historia ==
Śluzę wybudowano w latach [[1773]]-[[1774]], pierwotnie bliżej [[Ulica Nakielska w Bydgoszczy|ul. Nakielskiej]]. Obecna forma budowli pochodzi z lat [[1803]]-[[1810]], kiedy dokonano pierwszej przebudowy [[Droga wodna Wisła-Odra|drogi wodnej [[Wisła]]-[[Odra]]. Eksploatowana była z przeznaczeniem dla barek o ładowności do 200 ton do roku [[1915]], kiedy oddano nowy odcinek kanału z nowo wybudowanymi śluzami [[Śluza Okole|Okole]] i [[Śluza Czyżkówko|Czyżkówko]]. Do końca lat 40. XX w. wykorzystywana była awaryjnie. Ostateczne wyłączenie z eksploatacji nastąpiło pod koniec lat 60. XX w.
 
W [[1993]] r. śluzę odrestaurowano.
Od [[1972]] Stary Kanał Bydgoski wraz ze śluzami znajdował się w gestii miasta Bydgoszczy. W latach [[1992]]-[[1993]] obiekt odrestaurowano według projektu Gerarda Graczyka. W [[2005]] śluzę wraz z całym zespołem [[Kanał Bydgoski|Kanału Bydgoskiego]] wpisano do rejestru zabytków [[Województwo kujawsko-pomorskie|województwa kujawsko-pomorskiego]]<ref name="MMKP">Monografia mostów województwa kujawsko-pomorskiego. Brda i Kanał Bydgoski. Tom II z serii: Mosty z biegiem rzek pod red. Krzysztofa Dudka. Bydgoszcz – Grudziądz 2012. Wydawca: Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Pomorsko-Kujawski. ISBN 978-83-934160-2-8</ref>.
 
=== Most przy śluzie ===
Od końca [[XVIII wiek]]u przy śluzie znajdował się mostek dla pieszych. Po II wojnie światowej znajdowała sie tu drewniana przeprawa tymczasowa. W [[1962]] most przebudowano do obecnej formy [[żelbet]]owej z jednią i chodnikami, opartego na starych [[Przyczółek|przyczółkach]]. Prace prowadziło Płockie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych<ref name="MMKP"/>.
 
== Charakterystyka ==
Jest to śluza komorowa o konstrukcji ceglanej, posadowiona na ruszcie palowym. Posiada zamknięcia w postaci drewnianych wrót wspornych dwuskrzydłowych, otwieranych w kierunku górnej wody. Zasuwy umożliwiające regulację przepływu wody i napełnianie komory posiadają napęd ręczny. Zachowany układ mechaniczny zasuw pochodzi z [[1872]] roku<ref name="MMKP"/>.
 
=== Most przy śluzie ===
Przy głowie dolnej śluzy znajduje się [[most]] drogowy w ciągu ulicy Wrocławskiej w Bydgoszczy. Jego długość wynosi 7,9 m, szerokość 9,1 m oraz nośność 15 ton. Konstrukcja składa się z płyty [[żelbet]]owej monolitycznej opartej na przyczółkach kamienno-ceglanych połączonych z konstrukcją śluzy. Przeprawa mieści jezdnię oraz dwa chodniki dla pieszych. Przestrzeń żeglugowa pod obiektem wynosi ok. 3 x 6,5 m<ref name="MMKP"/>. Obiektem dysponuje Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy.
 
== Zobacz też ==
* [[Kanał Bydgoski]]
* [[Planty nad Kanałem Bydgoskim]]
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* ''Badtke Marek: Kanał Bydgoski: Bydgoszcz, 2006.''
* ''Bartowski Krzysztof: W 231. rocznicę Kanału Bydgoskiego (1774-2005). In.[[w:] Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu. Zeszyt 10. Bydgoszcz 2005.''
* ''Winid Walenty: Kanał Bydgoski: Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Popierania Nauki, 1928.''
* ''Woźniak-Hlebionek Agnieszka. Kanał Bydgoski, Brda i Noteć w pruskich planach inwestycyjnych w latach 1773-1915. In.[w:] [[Kronika Bydgoska]] XXIII (2001). Bydgoszcz 2002.''
* [http://www.mpu.bydgoszcz.pl/ Program Rewitalizacji i Rozwoju Bydgoskiego Węzła Wodnego na stronie Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Bydgoszczy]