Wersja z 02:12, 14 lis 2013 edytuj Muzyk98 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 12 044 edycje Nie podano opisu zmian Znacznik: VisualEditor ← poprzednia edycja		Wersja z 22:37, 29 mar 2014 edytuj anuluj edycję Beno (dyskusja \| edycje) Redaktorzy, Administratorzy interfejsu, Administratorzy 133 009 edycji m drobne redakcyjne następna edycja →
Linia 1: {{Inne znaczenia\|szyku bojowego\|[[Falanga (ujednoznacznienie)\|inne znaczenia tego słowa]]}} [[Plik:Greek Phalanx.jpg~~\|right~~\|thumb\|330px\|Współczesna rekonstrukcja falangi [[hoplici\|hoplitów]]]] '''Falanga''' ({{greka\|φάλαγξ}} ''phalanks'', dopełniacz {{grc\|φάλαγγος}} ''phalangos'') – zwarty oddział bojowy [[piechota\|piechoty]] [[Starożytna Grecja\|greckiej]], a potem [[Starożytna Macedonia\|macedońskiej]] i [[epoka hellenistyczna\|hellenistycznej]]. Powstała w VII w. p.n.e.{{fakt\|data=2010-12}} == Falanga typu greckiego == Tworzyli ją [[hoplici]], ustawieni w 8-16 szeregach jeden za drugim. Gdy zginął hoplita z pierwszego szeregu, na jego miejsce wchodził żołnierz z drugiego. Falanga najczęściej przystępowała do bitwy w szyku zamkniętym, gdzie każdy z hoplitów osłaniał lewą połową swojej tarczy (tzw. [[hoplon]]em) swojego towarzysza. Podczas starcia walczyły tylko dwa pierwsze szeregi, pozostali zaś nadawali impetu natarciu, pchając swych poprzedników do przodu oraz uniemożliwiając im ucieczkę. == Falanga macedońska == Używała włóczni (tzw. [[Sarissa (broń)\|sarissa]]) dłuższych niż greckie i dzięki temu miała nad nimi przewagę. Pierwsze cztery szeregi trzymały sarissy poziomo, tworząc zaporę ostrzy. Pozostałe szeregi trzymały sarissy pod kątem 45°, by w razie ostrzału pociski traciły impet odbijając się od włóczni -– dla zwiększenia skuteczności tej osłony sarissoforoi poruszali nimi na boki. Doskonałe wyszkolenie umożliwiało macedońskiej piechocie dokonywanie skomplikowanych manewrów (np. obrotu o 90 lub 180 stopni), bez obaw o rozerwanie szyku. Skuteczność falangi zależała od poziomu wyszkolenia żołnierzy. Tworzyli oni długą (niekiedy na kilka kilometrów) linię frontu. Bitwy z użyciem falangi starano się staczać na terenie możliwie płaskim, gdyż na terenie pofałdowanym istniało niebezpieczeństwo rozerwania szyku, co groziło klęską. Falanga złożona ze słabo wyszkolonych, niedoświadczonych żołnierzy miała bardzo ograniczone zdolności manewrowe. Organizacyjnie falanga macedońska dzieliła się na następujące jednostki taktyczne: * '''taksis''' {{grc\|τάξις}} (l.mn. ''takseis'' {{grc\|τάξεις}}), licząca ok. 1500 żołnierzy. Ta dość duża jednostka była tworzona według terytorialnej przynależności rekrutów -– w armii [[Aleksander Macedoński\|Aleksandra Wielkiego]], przed samym wyruszeniem na wschód, falanga składała się z 8 ''takseis''; * '''lochos''' {{grc\|λόχος}} -– 240-256 żołnierzy; * '''dekas''' {{grc\|δέκας}} -– 10 żołnierzy, a od czasów Aleksandra 16. Z uwagi na znaczną redukcję uzbrojenia ochronnego, w porównaniu z hoplitą greckim, nie można uznać macedońskiego falangisty za klasycznego ciężkiego piechura. Jego uzbrojenie defensywne składało się ze znacznie mniejszej tarczy (pelte), zawieszanej na szyi przy pomocy pasa (''[[Telamon (tarcza)\|telamon]]''), i lżejszego, mniejszego hełmu. Mniejsze tarcze pozwalały falangistom macedońskim na większą swobodę w manewrowaniu długą sarissą. Jednak słabsze uzbrojenie defensywne czyniło falangę macedońska bardziej narażoną na ataki [[Łucznik (żołnierz)\|łuczników]], [[oszczep (broń)\|oszczepników]] i [[proca]]rzy. Linia 26: == Zobacz też == {{wikisłownik\|falanga}} * [[~~Testudo~~testudo (formacja)]] * [[~~Schiltron~~schiltron]] {{Przypisy}} [[Kategoria:Wojska starożytnej Grecji]] [[Kategoria:Jednostki i formacje wojskowe epoki hellenistycznej]] {{~~Przypisy~~Link GA\|fr}} ~~{{link GA\|fr}}~~

Falanga: Różnice pomiędzy wersjami