Naczelny wódz polskich sił zbrojnych: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
porządki
Linia 1:
'''Naczelny Wodzowie i Dowódcy Wojska Polskiego''' – najwyższa funkcja wojskowa [[Wojsko Polskie|Wojska Polskiego]].
 
== II Rzeczpospolita ==
[[Plik:Jozef Pilsudski1.jpg|120px|thumb|right|[[Józef Piłsudski]]]]
* '''[[Hans Hartwig von Beseler]]''' - Naczelny Wódz [[Polska Siła Zbrojna|Polskiej Siły Zbrojnej]] (od 10 kwietnia 1917 do 21 października 1918), [[Generalne Gubernatorstwo Warszawskie|Generalny Gubernator]] Warszawski (1915-19181915–1918), [[generaloberst|generał-pułkownik]];.
[[Plik:Edward Rydz-Smigly.jpg|120px|thumb|left|[[Edward Śmigły-Rydz]]]]
[[Plik:Sosnkowski Kazimierz.jpg|120px|thumb|[[Kazimierz Sosnkowski]]]]
[[Plik:Wladyslaw Sikorski 2.jpg|thumb|left|120px|[[Władysław Sikorski]]]]
[[Plik:Wladyslaw Anders.jpg|120px|left|thumb|[[Władysław Anders]]]]
[[Plik:Bor.jpg|120px|right|thumb|left|[[Tadeusz Komorowski]]]]
[[Plik:Rola-Zymierski.gif|200px|thumb|left||[[Michał Rola-Żymierski]]]]
<big>'''Naczelni Wodzowie i Dowódcy Wojska Polskiego'''</big>
* '''[[Hans Hartwig von Beseler]]''' - Naczelny Wódz [[Polska Siła Zbrojna|Polskiej Siły Zbrojnej]] (od 10 kwietnia 1917 do 21 października 1918), [[Generalne Gubernatorstwo Warszawskie|Generalny Gubernator]] Warszawski (1915-1918), [[generaloberst|generał-pułkownik]];
 
* '''[[Józef Piłsudski]]''' – Naczelny Wódz (od 12 listopada 1918 do 14 grudnia 1922), Tymczasowy Naczelnik Państwa (od 22 listopada 1918) i [[Naczelnik Państwa]] (od 20 lutego 1919 do 14 grudnia 1922), pierwszy [[Marszałek Polski|Pierwszy Marszałek Polski]] (od 19 marca 1920), [[Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych|Generalny Inspektor Sił Zbrojnych]] (od 27 sierpnia 1926 do 12 maja 1935);.
 
== Okres II wojny światowej ==
* '''[[Edward Śmigły-Rydz]]''' – Naczelny Wódz (od 1 września 1939<ref>Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 1 września 1939 o sprawowaniu zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi, o organizacji naczelnych władz wojskowych i o komisarzach cywilnych - od chwili mianowania Naczelnego Wodza ({{Dziennik Ustaw|rok=1939|numer=86|pozycja=543}}).</ref> do 7 listopada 1939<ref>W dniu 27 września 1939 w m. Dragoslavele napisał list do Prezydenta RP o następującej treści ''„Do Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Wobec tego, że jestem internowany i pozbawiony wolności – składam funkcję Naczelnego Wodza do dyspozycji Pana Prezydenta – Rydz Śmigły”.''</ref>), Generalny Inspektor Sił Zbrojnych (od 12 maja 1935 do 7 listopada 1939), Marszałek Polski (od 10 listopada 1936);
[[Plik:Edward Rydz-Smigly.jpg|120px|thumb|leftright|[[Edward Śmigły-Rydz]]]]
[[Plik:Sosnkowski Kazimierz.jpg|120px|thumb|[[Kazimierz Sosnkowski]]]]
[[Plik:Wladyslaw Sikorski 2.jpg|thumb|leftright|120px|[[Władysław Sikorski]]]]
[[Plik:Wladyslaw Anders.jpg|120px|leftright|thumb|[[Władysław Anders]]]]
[[Plik:Bor.jpg|120px|right|thumb|leftright|[[Tadeusz Komorowski]]]]
[[Plik:Rola-ZymierskiŻymierski Michał.gifjpg|200px120px|thumb|leftright||[[Michał Rola-Żymierski]]]]
* '''[[Edward Śmigły-Rydz]]''' – Generalny Inspektor Sił Zbrojnych (od 12 maja 1935 do 7 listopada 1939), Marszałek Polski (od 10 listopada 1936), Naczelny Wódz (od 1 września 1939<ref>Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 1 września 1939 o sprawowaniu zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi, o organizacji naczelnych władz wojskowych i o komisarzach cywilnych - od chwili mianowania Naczelnego Wodza ({{Dziennik Ustaw|rok=1939|numer=86|pozycja=543}}).</ref> do 7 listopada 1939<ref>W dniu 27 września 1939 w m. Dragoslavele napisał list do Prezydenta RP o następującej treści ''„Do Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Wobec tego, że jestem internowany i pozbawiony wolności – składam funkcję Naczelnego Wodza do dyspozycji Pana Prezydenta – Rydz Śmigły”.''</ref>), Generalny Inspektor Sił Zbrojnych (od 12 maja 1935 do 7 listopada 1939), Marszałek Polski (od 10 listopada 1936);.
 
* '''[[Władysław Sikorski]]''' – Naczelny Wódz i Generalny Inspektor Sił Zbrojnych (od 7 listopada 1939 do 4 lipca 1943) oraz Premier [[Rząd RP na uchodźstwie|Rządu RP na uchodźstwie]] (1939–1943), generał broni (24 grudnia 1940);.
 
* '''[[Kazimierz Sosnkowski]]''' – Naczelny Wódz i Generalny Inspektor Sił Zbrojnych (od 8 lipca 1943 do 30 września 1944), generał broni (od 10 listopada 1936), zwolniony ze stanowiska Naczelnego Wodza przez Prezydenta RP pod presją rządu brytyjskiego za krytykę [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] w kwestii braku pomocy dla [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] zawartą w przemówieniu radiowym z 1 września 1944,; wgenerał piątąbroni rocznicę(od [[Kampania10 wrześniowa|agresjilistopada niemieckiej na Polskę]];1936).
 
* '''[[Tadeusz Komorowski]]''' Naczelny Wódz (od 30 września 1944 do 8 listopada 1946), generał dywizji (od 1 marca 1944), zgodnie dekretem [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|Prezydenta RP]] z dnia 30 września 1944 mianowany Naczelnym Wodzem z zastrzeżeniem, że ''„Pan Generał wstępuje w prawa i obowiązki Naczelnego Wodza z chwilą rozpoczęcia swych czynności w siedzibie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Rządu”'', co nastąpiło w dniu 21 czerwca 1945;. wW okresie od 5 października 1944 do 5 maja 1945, kiedy gen. Komorowski przebywał w niewoli niemieckiej obowiązki Naczelnego Wodza wykonywali: [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej]], [[Ministerstwo Obrony Narodowej|Minister Obrony Narodowej]] i szef [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabu Naczelnego Wodza]].
 
* '''[[Władysław Anders]]''' – pełniący obowiązki Naczelnego Wodza (od 26 lutego 1945 do 21 czerwca 1945), Generalny Inspektor Sił Zbrojnych (od 8 listopada 1946 do 4 sierpnia 1954), generał broni (od 16 maja 1954);.
 
* '''[[Michał Rola-Żymierski]]''' – Naczelny Dowódca [[LudoweArmia Wojsko PolskieLudowa|WojskaArmii PolskiegoLudowej]] (od 22 lipca 1944 do 19471944–1947), Marszałek Polski (od 3 maja 1945);.
 
== Polska Rzeczpospolita Ludowa ==
* '''[[Wojciech Jaruzelski]]''' – Zwierzchnik [[Siły Zbrojne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej|Sił Zbrojnych PRL]] i Naczelny Dowódca na okres wojny (od 22 listopada 1983), generał armii (od 23 września 1973),. wW listopadzie 1983 Wojciech Jaruzelski, łączący funkcje państwowe ([[Prezes Rady Ministrów|Prezesa Rady Ministrów]] i [[Ministerstwo Obrony Narodowej|Ministra Obrony Narodowej]]) z funkcją partyjną - (I Sekretarza Komitetu Centralnego [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]]) postanowił formalnie przekazać kierowanie [[Ludowe Wojsko Polskie|Siłami Zbrojnymi PRL]] gen. broni [[Florian Siwicki|Florianowi Siwickiemu]], lecz nie zamierzał pozbawiać się bezpośredniego wpływu na jeden z dwóch najważniejszych ministerstw. W tym celu podjął działania zwieńczone w dniu 22 listopada 1983 następującymi decyzjami organów ustawodawczych i wykonawczych państwa: [[Sejm PRL]] powołał jednomyślnie gen. broni Floriana Siwickiego na urząd Ministra Obrony Narodowej oraz gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego na stanowisko przewodniczącego [[Komitet Obrony Kraju|Komitetu Obrony Kraju]] i Zwierzchnika Sił Zbrojnych PRL, natomiast [[Rada Państwa (Polska)|Rada Państwa]] mianowała gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego Naczelnym Dowódcą Sił Zbrojnych na okres [[wojna|wojny]].
 
== III Rzeczpospolita ==
W myśl art. 134 ust. 4 [[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej|Konstytucji RP]] <ref>Art. 134 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 ({{Dziennik Ustaw|rok=1997|numer=78|pozycja=483}})</ref>:
 
Linia 31 ⟶ 35:
 
== Zobacz też ==
* [[Generałowie Wojska Polskiego]],
* [[Naczelny dowódca sił zbrojnych]],
* [[Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych]],
* [[Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej]],
* [[wodzowieWodzowie naczelni powstania listopadowego]],
* [[powstanie styczniowe|dyktatorzyDyktatorzy powstania styczniowego]].
 
{{Przypisy}}