Pospolite ruszenie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Lowdown (dyskusja | edycje)
ii rp
m drobne redakcyjne
Linia 6:
Pospolite ruszenie lenników tworzyli [[feudalizm|feudałowie]], którzy w zamian za użytkowanie [[lenno|lenn]] nadanych przez [[władcy Turcji|sułtana]] zobowiązani byli do służby wojskowej. Konnica pospolitego ruszenia ([[topraki]]) zorganizowana była na zasadach terytorialnych. W jej skład wchodziły oddziały 21 prowincji zwanych [[wilajet]]ami i 250 [[sandżak]]ów.
 
Liczebność [[Imperium osmańskie|tureckiego]] pospolitego ruszenia była początkowo bardzo wysoka - w połowie [[XVI wiek]]u dochodziła do 200 000 żołnierzy. Z czasem, gdy [[lenno|system lenny]] podlegał rozkładowi, siła liczebna pospolitego ruszenia malała. Pod koniec [[XVII wiek]]u w całym Imperium Ottomańskim było 3192 [[zaim]]ów i 50 160 [[timariot]]ów obowiązanych do wystawiania 126 292 żołnierzy. Na wyprawy wojenne brano nie więcej jak połowę tych wojsk. Wartość bojowa tureckiego pospolitego ruszenia była mała.
 
=== Pospolite ruszenie w Polsce ===
Linia 21:
W Polsce początkowo pospolite ruszenie wynikało z [[kontrakt lenny|obowiązku lennego]], zatem dotyczyło przede wszystkim szlachty. Byli nim również objęcie mieszczanie którzy posiadali dobra ziemskie, a z chłopstwa jedynie sami wójtowie i sołtysi. Dopiero w 1794, podczas insurekcji kościuszkowskiej, rozszerzono to pojęcie na wszystkich mężczyzn.
 
W okresie [[II Rzeczpospolita|II RzeczpospolitejRzeczypospolitej]] pospolite ruszenie stanowiło jedną z kategorii obywateli, którzy podlegali obowiązkowi służby wojskowej<ref>http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3960860/pospolite-ruszenie.html.</ref>.
 
== Zobacz też ==
{{WikisourceWikiźródła|Encyklopedia staropolska/Pospolite ruszenie|hasło ''Pospolite ruszenie'' w Encyklopedii staropolskiej|tekst=nie}}
 
* [[popis]]
* [[poczty pańskie]]
* [[Landsturm]]
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* ''Mała Encyklopedia Wojskowa'', 1967, wydanie I.
* [[Dariusz Kupisz]], ''Smoleńsk 1632-1634'', Bellona, 2001, ISBN 83-11-09282-6.
* [[Janusz Wojtasik]], ''Podhajce 1698'', Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1990. ISBN 83-11-07813-0.
 
{{Przypisy}}
 
{{Wojsko I Rzeczypospolitej}}