Kopalnia Węgla Kamiennego Janina: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Historia ==

Po zakończeniu wojny francuscy właściciele odzyskali kontrolę nad swoją kopalnią i zdecydowali się zatrudnić w niej polskiego dyrektora. Przez cały okres międzywojenny począwszy od roku 1920 do 1939, jako pełnomocnik współwłaściciela [[Alexis Bartet|Alexisa Barteta]], kopalnią kierował inż. [[Zygmunt Szczotkowski]], a jego zastępcą do spraw technicznych – tzw. "kierownikiem kopalni" – był inż. [[Józef Litwiniszyn]]<ref>W opracowaniu M. Runickiej nt. historii kopalni Litwiniszyn wymieniony jest od r. 1935 jako dyrektor po Szczotkowskim, tymczasem do II wojny światowej pełnił tę funkcję stale Szczotkowski, zob. ''Wspomnienie o Zygmuncie Franciszku Szczotkowskim (1877-1943)'' w [[Kwartalnik Historii Nauki i Techniki|Kwartalniku Historii Nauki i Techniki]] nr 3/2013</ref>, ojciec prof. [[Jerzy Litwiniszyn|Jerzego Litwiniszyna]]. Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] władze okupacyjne jeszcze do połowy roku [[1940]] nakazały Szczotkowskiemu zarząd komisaryczny; później kopalnią kierował [[Austriacy|Austriak]] z [[Graz]]u Ladislaus Franz Trenczak<ref>Trenczak (ur. 1888) przeżył wojnę; po wojnie był twórcą [http://www.patentmaps.com/assignee/Ladislaus_Franz_Trenczak_1.html patentów w przemyśle górniczym]; później [http://untreaty.un.org/unat/UNAT_Judgements/Judgements_E/UNAT_00218_E.pdf trafił do Pakistanu jako ekspert górniczy ONZ]</ref>, który podjął niezwłocznie starania zatrudnienia w kopalni [[Jeniec wojenny|jeńców wojennych]] i zorganizowania w niej obozu pracy<ref>[http://www.libiaz.pl/components/download/send.php?pos_id=126 Obozy w Libiążu w latach II wojny światowej]</ref>. W styczniu [[1943]] nowym zarządcą kopalni został inż. Günther Falkenhahn, a wkrótce przywieziono tam pierwszych jeńców brytyjskich, w oparciu o których powstało ''Kriegsgefangenen-Arbeitskommando E-562 Janinagrube'' ("komando pracy jeńców wojennych E-562 kopalnia Janina") podlegające ekspozyturze [[Stalag]]u VIII B w [[Zabrze|Zabrzu]]. Jeńcy ci jednak w skuteczny sposób uchylali się od pracy w kopalni, w wyniku czego jesienią 1943 Niemcy zdecydowali się przekształcić obóz pracy jeńców wojennych w obóz pracy przymusowej ''Arbeitslager Janinagrube'' ("obóz pracy kopalnia Janina") podlegający obozowi koncentracyjnemu [[Auschwitz-Birkenau|Auschwitz]]. W obozie tym pracowało od 800 do ponad 900 więźniów pochodzących z różnych części Europy; wydobycie wynosiło wówczas ok. 300 tys. [[tona|ton]] rocznie. W przeddzień likwidacji obozu w styczniu [[1945]] przebywało tam 853 więźniów.

 

 

Od czasu demokratycznych i gospodarczych przemian, które rozpoczęły się w Polsce w roku 1989, datuje się początek zmniejszania przerostów zatrudnienia, szczególnie wśród pracowników zatrudnionych na powierzchni. Liczba pracowników zmalała w ciągu pierwszych paru lat o ponad tysiąc osób, zmalało też wydobycie. W [[1993]] kopalnia weszła w skład [[Nadwiślańska Spółka Węglowa|Nadwiślańskiej Spółki Węglowej S.A.]] w [[Tychy|Tychach]], a od [[1 lutego]] [[2003]] znalazła się, jako jeden z 23 zakładów, w [[Kompania Węglowa|Kompanii Węglowej]]. Rok później, [[1 kwietnia]] [[2004]], w wyniku kolejnych przekształceń powstał Zakład Górniczo-Energetyczny Janina sp. z o.o. [[1 lipca]] [[2005]] ZGE Janina został połączony z ZGE Sobieski Jaworzno III sp. z o.o., w wyniku czego powstał Południowy Koncern Węglowy S.A. W listopadzie [[2007]] zatrudnienie w "Janinie" wynosiło 2841 pracowników (w tym 1937 robotników dołowych)<ref>Magazyn Koncern, Gazeta Południowego Koncernu Energetycznego, listopad 2007</ref>. W [[2006]] wydobycie wynosiło ok. 2,2 mln ton, a docelowy poziom wydobycia planowany na rok [[2008]] wynosi 2,8 mln. ton rocznie<ref>[http://www.przelom.pl/gospodarka.php?t=Po-pierwsze-zwiekszyc-wydobycie-&p=2507 "Po pierwsze: zwiększyć wydobycie", portal ziemi chrzanowskiej przelom.pl]</ref>. Złoża kopalni "Janina" szacowane są obecnie na 20% zasobów [[węgiel kamienny|węgla kamiennego]] w Polsce<ref>[http://www.pke.pl/wydawnictwa/magazyn-koncern/artykuly/powstaje-zaklad-gorniczo-energetyczny-%2C%2Cjanina%22 Magazyn Koncern, Gazeta Południowego Koncernu Energetycznego]</ref>. Jest to kopalnia o największych [[zasoby operatywne|zasobach operatywnych]] węgla kamiennego w Polsce, szacowanych na 841 009 tys. [[megagram|Mg]], a czas eksploatacji w 2003 był przewidywany na 204 lata<ref>[http://www.min-pan.krakow.pl/se/publikacje/05_30zg_pe.pdf Zbigniew Grudziński: "Wystarczalność zasobów węgla kamiennego w Polsce w świetle planu dostępu do zasobów oraz prognoz zapotrzebowania na węgiel" Polityka Energetyczna, Tom 8, Zeszyt 2, 2005]</ref>.

 

 

== Bibliografia ==

{{KWK}}