Apokalipsa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m int.
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
etymologia
Linia 2:
 
[[Plik:Durer Revelation Four Riders.jpg|right|thumb|300px|<center>''Czterech jeźdźców Apokalipsy''<br />drzeworyt [[Albrecht Dürer|Albrechta Dürera]]]]
'''Apokalipsa''' – (z [[gr.]] {{grc|ἀποκάλυψις}} ''apokalypsis'' - 'odsłonięcie, zdjęcie zasłony, objawienie)' od ''apokalýptein'' 'odsłaniać, ujawniać'; ''apó'' 'od' i ''kalýptein'' 'zasłonić') w terminologii [[Judaizm|judaistycznej]] i [[chrześcijaństwo|chrześcijańskiej]] literatury [[religia|religijnej]], to opis szczególnego rodzaju [[proroctwo|proroctwa]], dotyczącego tego, co ma się wydarzyć w dniach ostatecznych, przekazywanego przez Boga wybranemu prorokowi. Badania historyczne wskazują, że zwyczaj pisania apokalips powstał wśród zhellenizowanych [[Żydzi|Żydów]], a następnie rozpowszechnił się także wśród chrześcijan.
 
W [[Stary Testament|Starym Testamencie]] księgą apokaliptyczną jest [[Księga Daniela]]<ref>''Leksykon religioznawczy'', Wydawnictwo Współczesne, Warszawa 1988</ref>. Apokaliptyczny charakter mają też fragmenty innych ksiąg, jak [[Księga Izajasza|Iz 24 - 27]]
Słowo to pochodzi od [[greka|greckiego]] {{grc|ἀποκάλυψις}} (''apokalypsis''), które znaczy „odsłonięcie, zdjęcie zasłony” lub „objawienie”. Badania historyczne wskazują, że zwyczaj pisania apokalipsy powstał wśród zhellenizowanych [[Żydzi|Żydów]], a następnie rozpowszechnił się także wśród chrześcijan.
 
Najbardziej znaną apokalipsą jest [[Apokalipsa św. Jana]], stanowiąca ostatnią część [[Nowy Testament|Nowego Testamentu]]. Księga ta pierwotnie była nazywana Objawieniem Jana, {{styl}} zaś jej bardziej popularna nazwa została wywiedziona z pierwszych słów tej księgi „{{grc|Ἀποκάλυψις Ἰησοῦ Χριστοῦ}}”, gdzie notabene słowo „apokalipsa” było użyte w prostym sensie „objawienie”. Od tego utworu pochodzi określenie gatunku literackiego, była to pierwsza księga nazwana apokalipsą/objawieniem, chociaż gatunek jako taki istniał wcześniej. Apokalipsą nazywano też inne podobne księgi, których autorami byli zarówno wyznawcy [[judaizm]]u, jak i chrześcijanie.
W [[Stary Testament|Starym Testamencie]] księgą apokaliptyczną jest [[Księga Daniela]]<ref>''Leksykon religioznawczy'', Wydawnictwo Współczesne, Warszawa 1988</ref>.
 
Najbardziej znaną apokalipsą jest [[Apokalipsa św. Jana]], stanowiąca ostatnią część [[Nowy Testament|Nowego Testamentu]]. Księga ta pierwotnie była nazywana Objawieniem Jana, zaś jej bardziej popularna nazwa została wywiedziona z pierwszych słów tej księgi „{{grc|Ἀποκάλυψις Ἰησοῦ Χριστοῦ}}”, gdzie notabene słowo „apokalipsa” było użyte w prostym sensie „objawienie”. Od tego utworu pochodzi określenie gatunku literackiego, była to pierwsza księga nazwana apokalipsą/objawieniem, chociaż gatunek jako taki istniał wcześniej. Apokalipsą nazywano też inne podobne księgi, których autorami byli zarówno wyznawcy [[judaizm]]u, jak i chrześcijanie.
 
Od [[II wiek|II]] w. n.e. powstawało wiele różnych apokalips, zarówno chrześcijańskich jak i żydowskich. Oprócz ogólnie znanego nowotestamentowego Objawienia Jana, [[Fragment Muratoriego|Muratori]] i [[Klemens Aleksandryjski]] wspominają w swoich dziełach o [[Apokalipsa Piotra|Apokalipsie Piotra]], która jednak nie zachowała się w całości do naszych czasów. Inne apokalipsy, których fragmenty dotrwały do czasów dzisiejszych, to [[Apokalipsa Adama i Ewy]] (autorstwa prawdopodobnie Epifanusa), oraz [[Apokalipsa Eliasza]], której autorstwo przypisuje się Apostołowi Łukaszowi.
 
Literatura apokaliptyczna miała, i ma nadal, duży wpływ na tradycję religijną judaizmu, chrześcijaństwa oraz niektórych odłamów [[islam]]u.
 
 
=== Powstanie Apokalipsy ===
Choć tradycja przypisywała autorstwo Apokalipsy św. Janowi, jednemu z apostołów, dziś przeważa raczej zdanie, że tekst (który pochodzi z końca I w. n.e.) został spisany przez uczniów Jana. <ref>[[Anna Świderkówna]] ''Rozmowy o Biblii. Nowy Testament'' Warszawa 2000 s. 285</ref>
Księga powstała w burzliwej epoce prześladowań pierwszych chrześcijan. W cesarstwie rzymskim, które podporządkowało sobie kraje w basenie Morza Śródziemnego, panował oficjalny kult cesarzy, odrzucany przez wyznawców Chrystusa, oddających boską cześć tylko Jemu. W ten sposób chrześcijanie wychodzili w otwarty konflikt z władzą. Jest to więc okres, w którym nie brakowało męczenników, niewahających się oddać życie za wiarę.<ref>„Przeszłość to dziś” ks. Krzysztof Mrowcewicz</ref>