Tasiemce: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 83.3.31.129 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to PG.
Nie podano opisu zmian
Linia 14:
|commons =
}}
'''Tasiemce''' (Cestoda) – pasożytujące wewnętrznie [[płazińce]] pasożytujące wewnętrznie. Tasiemce przechodzą złożony cykl rozwojowy ze zmianą żywicieli. [[Żywiciel pośredni|Żywicielami pośrednimi]] są [[bezkręgowce]] lub [[kręgowce]], natomiast [[żywiciel ostateczny|ostatecznymi]] - z reguły kręgowce, u których żyją głównie w [[przewód pokarmowy|przewodzie pokarmowym]]. Pierwszym stadium larwalnym jest [[onkosfera]], zaopatrzona w 6 haczyków embrionalnych, lub orzęsiona larwa koracidium (u Pseudophyllidea); drugie stadium larwalne może mieć rozmaitą postać. Tasiemce pasożytują na kręgowcach od co najmniej 270 milionów lat{{r|270Ma}}. Zaatakowany człowiek może usunąć pasożyta za pomocą leków, dzięki którym tasiemiec zostaje osłabiony i wydalony wraz z kałem.
 
Długość ciała waha się w granicach od kilkuset [[mikrometr]]ów do kilku, a nawet kilkunastu [[metr]]ów (np. u [[Bruzdogłowiec szeroki|bruzdogłowca szerokiego]] do 20 metrów). W ciele człowieka osiąga do 15 metrów długości{{fakt|data=2013-06}}. U większości gatunków ciało składa się ze skoleksu (główki), szyjki i proglotydów, tworzących tzw. ''strobilę'' (nazwaną tak ze względu na wiekowe ułożenie członów, przypominające [[strobilizacja|strobilizację]] u [[parzydełkowce|parzydełkowców]]). Na skoleksie występują narządy czepne w postaci bruzd przyssawkowych (u tasiemca bruzdogłowca) lub przyssawek (u tasiemców uzbrojonych i [[tasiemiec nieuzbrojony|nieuzbrojonych]]) oraz kurczliwego ryjka opatrzonego hakami (u [[tasiemiec uzbrojony|tasiemca uzbrojonego]]). Szyjka jest strefą wzrostową i na ogół w ciągu całego życia tasiemca odrastają od niej nowe człony.
[[Plik:Taenia solium-detailed morphology.jpg|thumb|250px|right|Zdjęcie mikroskopowe proglotydu. Widoczna macica z jajeczkami]]
W zależności od stopnia rozwoju układu rozrodczego wyróżnia się w strobili kolejno człony niedojrzałe, dojrzałe i maciczne. W członach dojrzałych wykształcają się samodzielne układy rozrodcze męskie i żeńskie, w końcu powstają [[gameta|gamety]]. Człony maciczne zawierają silnie rozwiniętą macicę, pozostałe zaś elementy obu układów rozrodczych częściowo w nich zanikają. Liczba członów strobili zależy od gatunkówgatunku i może wynosić od 3trzech aż do kilku tysięcy. U niektórych gatunków brak jest członowania zewnętrznego (np. u [[rzemieniec|rzemieńca]]). Znane są również gatunki nie tworzące strobili.
 
[[Plik:GravProglott Fig8.gif|Porównanie proglotydów i skoleksów tasiemców pasożytniczych człowieka.|thumb|400px|center]]
[[Wór powłokowo-mięśniowy]] tworzy tegument oraz warstwy mięśni okrężnych. Badania ostatnich lat wykazały, iż powierzchnia ciała pokryta jest mikrokosmkami i pośredniczy w pobieraniu [[pokarm]]u, tasiemce nie mają bowiem [[układ pokarmowy|układu pokarmowego]] i chłoną związki odżywcze z otoczenia.
 
[[protonefrydium|Protonefrydialny]] układ wydalniczy zbudowany jest podobnie jak u [[wypławki|wypławka]], z tym że po bokach wzdłuż strobili biegnie przeważnie jedna para kanałów grzbietowych i jedna para kanałów brzusznych, uchodzących w tyle ciała. Kanały brzuszne pełnią rolę głównych kanałów zbiorczych, ponadto w każdym członie łączą je przeważnie kanały poprzeczne.
 
[[Układ nerwowy]] jest słabo rozwinięty i również podobny do układu nerwowego wypławka. Układ rozrodczy [[obojnactwo|obojnaczy]], dochodzi do samozapłodnienia. Budowa układu rozrodczego stanowi podstawę systematyki tasiemców. Aktualnie szacuje się, że opisanych zostało 3 tysiące gatunków tasiemców. Gatunki ważne z punktu widzenia gospodarczego należą do [[rząd (biologia)|rzędów]] Pseudophyllidea i Cyclophyllidea. Schorzenia u człowieka i zwierząt wywołane przez tasiemce nazywamy [[tasiemczyca]]mi.