Wikipedia

Hejtus: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Wykreślenie 2 zdań, które dublowały się w tekście. Dodanie przypisu z liczbą mieszkańców w 1905r.
drobne redakcyjne, poprawa linków, lit.
Linia 29:
[[podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo gdańskie (1975-1998)|województwa gdańskiego]].
 
1 km na zachód od Pomieczyna Królewskiego znajduje się osada Hejtus. Nazwa osady w [[1773]] roku została zapisana jako ''Heytuss'', w [[1789]] ''Heitus'', w [[1865]] ''Heytus''. Od [[1921]] nazywa się "''Hejtus"''. Podobnych osad powstawało wiele w XVII i XVIII w. W 1773 pustkowie opuścił zarządca Deynert i otrzymał je Andrzej Cirocki. W [[1820]] stały tutaj 2 królewskie gburstwa, mieszkało tu 12 osób. Jeszcze w [[1885]] osada należała do [[Sianowska Huta|Sianowskiej Huty]]. W [[1885]] w 8 domach mieszkały 44 osoby.<ref>J.Belgrau,fragment książki "Wśród„Wśród dolin i wzgórz"wzgórz”, belgrau.republika.pl</ref>
 
Według lustracji królewszczyzn z 1664r1664 r. osada Hejtus należała do starostwa mirachowskiego i była królewszczyzną, stanowiła własność króla. W 1701r1701 r. żyło tu 8 luteran i odnotowano dolnoniemiecką nazwę Hejtus, tzn. "''dom na siano"''. Niegdyś została tu wybudowana buda na siano, gospodarstwo i huta szkła<ref name=":1">Jerzy Schroeder, Pomieczyno.Z dziejów wsi i parafii, Pomieczyno 2006, s.14</ref>. W 1765r1765 r. mieszkał tu Mikołaj Paszeta.<ref>belgrau.republika.pl</ref>
 
W 1848r1848 r. Heytusem zarządzał Urząd Domen w Kartuzach, stały tu 3 budynki, mieszkało 31 katolików. Obszar wsi zajmował 1 włókę (1 włóka "nowopolska" (od 1819r1819 r.) = 30 morg = 16,79616 ha). W 1852r1852 r. Joseph Miotk posiadał grunty na Heytusie i w Pomieczynie Królewskim. W 1881r1881 r. jego areał w Pomieczynie Królewskim wynosił 1,69ha.
W latach 1867-1905 dzieci z Hejtusa pobierały naukę( (początkowo w języku polskim, a od 1873r1873 r. usuwano polski ze szkolnictwa) w elementarnej szkole katolickiej w Pomieczynie Szlacheckim( (budynek Jakuba Konkola naprzeciwko obecnego kościoła). Od 1905r1905 r. dzieci z Hejtusa uczyły się w nowej ceglanej szkole elementarnej w Pomieczynie( (obecnie ul.Kartuska 16)<ref>Jerzy Schroeder, Pomieczyno...,s.22 i następne</ref>. W 1905r. mieszkało tu 75 osób. <ref>www.westpreussen.de</ref>
Już po odzyskaniu niepodległości w 1921r. na Hejtusie w 10 domach zamieszkiwało 36 mężczyzn i 33 kobiety. Podczas spisu każdy i każda z nich podali wyznanie rzymsko-katolickie i narodowość polską. 15 listopada 1927r. osada przeszła z sianowskiej parafii do pomieczyńskiej pw.św.Józefa. Żyło tu wówczas 60 osób.▼
 
▲Już po odzyskaniu niepodległości w 1921r1921 r. na Hejtusie w 10 domach zamieszkiwało 36 mężczyzn i 33 kobiety. Podczas spisu każdy i każda z nich podali wyznanie rzymsko-katolickie i narodowość polską. 15 listopada 1927r1927 r. osada przeszła z sianowskiej parafii do pomieczyńskiej pw. św. Józefa. Żyło tu wówczas 60 osób.
Corocznie w lipcu przez wieś przechodzą pielgrzymi z Chwaszczyna( ósma pielgrzymka w 2013r.)<ref>portal kartuzy.info ; expresskaszubski.pl</ref> oraz z Banina( jedenasta pielgrzymka w 2013r.) do Sianowa na odpust Matki Boskiej Szkaplerznej,Królowej Kaszub. Towarzyszy im w drodze orkiestra dęta.<ref>www.szwajcaria-kaszubska.pl ; naszekaszuby.pl</ref> Niedaleko wsi są dwa przysiółki o nazwach: Brazylia i Syberia. Wieś Hejtus graniczy z otuliną Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, natomiast do granic parku są 4km.<ref>www.kpk.org.pl/page,362,O_PARKU</ref> ▼
 
▲Corocznie w lipcu przez wieś przechodzą pielgrzymi z Chwaszczyna( (ósma pielgrzymka w 2013r2013 r.)<ref>portal kartuzy.info ; expresskaszubski.pl</ref> oraz z Banina( (jedenasta pielgrzymka w 2013r2013 r.) do Sianowa na odpust Matki Boskiej Szkaplerznej, Królowej Kaszub. Towarzyszy im w drodze orkiestra dęta.<ref>www.szwajcaria-kaszubska.pl ; naszekaszuby.pl</ref> Niedaleko wsi są dwa przysiółki o nazwach: Brazylia i Syberia. Wieś Hejtus graniczy z otuliną Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, natomiast do granic parku są 4km4 km.<ref>www.kpk.org.pl/page,362,O_PARKU</ref>
Miejscowość graniczy z gminą Kartuzy. Kilkaset metrów stąd w kierunku północnym przebiega granica powiatu kartuskiego i wejherowskiego( granica gminy Przodkowo z gminą Szemud). Ok.200m na południe od wspomnianej granicy powiatów znajduje się wzniesienie o wysokości 242,6m n.p.m.▼
 
▲Miejscowość graniczy z gminą Kartuzy. Kilkaset metrów stąd w kierunku północnym przebiega granica powiatu kartuskiego i wejherowskiego( (granica gminy Przodkowo z gminą Szemud). Ok.200m200 m na południe od wspomnianej granicy powiatów znajduje się wzniesienie o wysokości 242,6m6 m n.p.m.
Odległości drogowe : Gdańsk Port Lotniczy( 29km),Gdańsk Wrzeszcz(33km), Gdynia Główna(39km), Wejherowo(30km),Kartuzy(16km), Szymbark(35km), Sianowska Huta(3km), Sanktuarium Matki Boskiej Królowej Kaszub w Sianowie(7km),Pomieczyno(1,9km).
 
Odległości do najbliższych jezior: 4,5km5 km Otalżyno( (powierzchnia 79,6ha), 3,5km5 km Białe(54,6ha) i Czarne, 2,5km5 km Dębice.
Z Pomieczyna na Hejtus prowadzi ulica Słupia <ref>mapy.geoportal.gov.pl</ref> W 1951r. państwo Dampc zbudowali ceglaną kapliczkę, która znajduje się przed lasem przy drodze prowadzącej w kierunku Sianowskiej Huty.
W 1962r. na Hejtusie zabłysła pierwsza żarówka, pojawiła się elektryczność.
Linia 47 ⟶ 49:
W okolicznych mokradłach znajdują się siedliska żurawia.
 
Działa tu Pomorski Ośrodek Rehabilitacji Dzikich Ptaków i Drobnych Ssaków "Ostoja". Ośrodek w Hejtusie prowadzony jest przez Stowarzyszenie Pomocy Zwierzętom Ostoja, którego siedzibą jest klinika weterynaryjna w Gdyni. Przyjmowane są tu ptaki od wróbla po orła oraz ssaki: jeżowate, wiewiórki, gryzonie z rodziny pilchowatych i zające.<ref>http://www.dziennikbaltycki.pl/artykul/957700,powiat-kartuski-jak-dziala-osrodek-rehabilitacji-dzikich-ptakow-i-malych-ssakow,id,t.html#sondaPodglad
 
www.porp-ostoja.pl</ref>
 
Przez Hejtus przebiega całoroczny szlak do turystyki pieszej, rowerowej i narciarstwa biegowego na odcinku Chwaszczyno - Sianowo<ref>www.przodkowo.pl</ref> Tu bierze początek żółty (3,7km7 km), czerwony (15km15 km) i zielony (14,6km6 km) szlak Nordic Walking<ref>11.www.zwiedzajkaszuby.pl</ref> Przez Hejtus prowadzi Błękitny Szlak Rowerowy, łączący stację kolejową w Gdańsku-Osowej z Sianowem (34 km)<ref>www.zukowo.pl</ref>. Hejtus znajduje się również na zielonej trasie rowerowej, tzw Kartuska Przyrodnicza Trasa Rowerowa Kartuzy – Łapalice – Jez. Białe – Pomieczyńska Huta – Sianowo o długości 26,5 km.
W odległości ponad 1 km znajduje się droga wojewódzka nr 224. Część tej drogi (Leźno-Pomieczyno) wybudowano w l. 1866-1869.<ref>www.forum.dawnygdansk.pl</ref>, natomiast 5,5 km stąd znajduje się nieczynna dziś linia kolejowa Kartuzy-Lębork( (powstała w październiku 1905r1905 r.)<ref>Kurier Kartuski, wydanie z 17.06.2008r., strona 16</ref>
 
Hejtus jest położony w obrębie obwodu łowieckiego nr 47 "Smolne Błoto" w sektorze VI<ref>http://www.gluszeckartuzy.pl</ref>
 
Z Hejtusa pochodził [[Ignacy Wilczewski]] - polski działacz społeczny w [[Wolne Miasto Gdańsk|Wolnym Mieście Gdańsku]], kolejarz i muzyk, który w 1941 roku poniósł bohaterską śmierć w obozie koncentracyjnym [[Mauthausen-Gusen]] wskutek stanięcia w obronie maltretowanego współwięźnia. Obecnie jego imię nosi skwer w Gdańsku-Siedlcach, położony u zbiegu ulic Kartuskiej, Bema i Zakopiańskiej.<ref>Uchwała Nr X/128/11 Rady Miasta Gdańska z dnia 28 kwietnia 2011 roku w sprawie nadania nazwy skwerowi (Ignacego Wilczewskiego) </ref>
 
 
{{Przypisy}}
 
 
 
{{Gmina Przodkowo}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Hejtus”