Systematyka organizmów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 1:
'''Systematyka
▲'''Systematyka organizmów''', '''systematyka biologiczna''' – najstarsza dziedzina nauk biologicznych, [[nauka]] zajmująca się [[klasyfikacja biologiczna|klasyfikowaniem]], katalogowaniem oraz [[Opis naukowy|opisywaniem]] [[organizm]]ów w oparciu o badania ich [[Różnorodność biologiczna|różnorodności]], [[filogeneza|pochodzenia]] i pokrewieństwa. Systematyka grupuje organizmy w jednostki stanowiące [[takson]]y w hierarchicznej strukturze [[Kategoria systematyczna|kategorii systematycznych]], w wyniku czego powstaje układ systematyczny (system). Reguły klasyfikacji i nazewnictwa systematycznego określa [[taksonomia]], a relacje pokrewieństwa ewolucyjnego między taksonami – [[filogenetyka]]. Niekiedy termin ''taksonomia'' bywa rozszerzany na całą systematykę, jednak w ścisłym znaczeniu jest jej działem zajmującym się metodologiczną, zmatematyzowaną stroną<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.zielnik.biol.uw.edu.pl/klasyfikacja.html|tytuł=Klasyfikacja biologiczna|nazwisko=Spalik|imię=Krzysztof|praca=Krótki kurs systematyki|opublikowany=Zielnik Wydziału Biologii UW|język=pl|data dostępu=2010-02-23}}</ref>. Dotychczas odkryto, opisano i nazwano co najmniej 1,75 mln gatunków organizmów żyjących obecnie na [[Ziemia|Ziemi]] oraz kilkaset tysięcy organizmów wymarłych.
== Zarys historii systematyki ==
Najstarsze próby naukowego systematyzowania roślin i zwierząt znane są ze starożytności. Pierwszy układ systematyczny zwierząt, oparty na zewnętrznych właściwościach budowy, stworzył [[Arystoteles]], a jego uczeń i przyjaciel [[Teofrast z Eresos]] sformułował różnice między światem zwierzęcym i roślinnym oraz wprowadził, utrzymany do XVI w., podział świata roślinnego na 4 grupy. Istotny wpływ dla rozwoju systematyki organizmów miał [[Karol Linneusz]], który opisał około 10 tys. gatunków roślin i około 6000 gatunków zwierząt oraz upowszechnił [[binominalne nazewnictwo gatunków]].
Linia 13 ⟶ 10:
'''Systematyka genealogiczna, klasyczna systematyka ewolucyjna''' – opiera się na równoczesnej analizie anatomoporównawczej, embriologicznej i paleontologicznej oraz na czterech podstawowych kryteriach: nieciągłości morfologicznej, niszy przystosowawczej, bogactwa gatunkowego i [[takson monofiletyczny|monofiletyzmu]] (w szerszym znaczeniu).
'''[[fenetyka|Systematyka fenetyczna]]''' (numeryczna) – zakłada, że nie można poznać [[filogeneza|filogenezy]] i grupuje taksony posiadające najwięcej wspólnych cech, podobnie jak najstarsze systemy poczynając od Arystotelesa. W odróżnieniu jednak od tradycyjnej systematyki, ortodoksyjna fenetyka odrzuca intuicyjne rangowanie cech jako ważniejszych lub mniej istotnych dla ustalenia odległości systematycznej<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.zielnik.biol.uw.edu.pl/taksonomia.html|tytuł=Ku współczesnej taksonomii|nazwisko=Spalik|imię=Krzysztof|praca=Krótki kurs systematyki|opublikowany=Zielnik Wydziału Biologii UW|język=pl|data dostępu=2010-02-23}}</ref>.<3<3 mieli dóżo
dzieci
'''[[Kladystyka|Systematyka filogenetyczna]]''' – jako jednostki taksonomiczne definiuje [[klad]]y, czyli naturalne grupy organizmów obejmujące gatunek ancestralny i wszystkie gatunki potomne.
| |||