Hipacy Pociej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m kat.
inny , infobox, drobne merytoryczne
Linia 1:
{{Duchowny infobox
|imię i nazwisko = Hipacy Pociej
|imię i nazwisko oryginalne = Adam Pociej
|imię przybrane =
|imię przybrane oryginalne =
|tytuł =
|grafika = Hipacy Pociej.png
|herb =
|dewiza =
|dewiza - j. polski =
|państwo = {{państwo|POL|RON}}
|data urodzenia = [[12 sierpnia]] [[1541]]
|miejsce urodzenia = [[Rochacze]]
|data śmierci = [[18 lipca]] [[1613]]
|miejsce śmierci = [[Włodzimierz Wołyński]]
|1. funkcja = [[Archieparchia kijowska (1596-1839)|metropolita kijowski]]
|1. funkcja - okres = 1599-1613
|2. funkcja = [[Biskupi włodzimiersko-brzescy|biskup włodzimiersko-brzeski]]
|2. funkcja - okres = 1593-1613
|wyznanie = [[prawosławie|prawosławne]]<br />[[Kościół katolicki|katolickie]]
|kościół = [[Patriarchat Konstantynopolitański]]<br />[[Kościół unicki w Rzeczypospolitej]]
|inkardynacja =
|data ślubów zakonnych =
|data diakonatu =
|data ordynacji =
|data święceń =
|data nominacji =
|data sakry = [[1593]] (jako bp [[prawosławie|prawosławny]])
|data patriarchatu =
|data kreacji =
|papież kreujący =
|kościół tytularny =
|data pontyfikatu =
|odznaczenia =
|commons = Category:Hipacy Pociej
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|wikinews =
|www =
}}
{{Sukcesja apostolska infobox
|tytuł = arcybiskup
|data konsekracji = [[1593]] (jako bp [[prawosławie|prawosławny]])
|miejscowość konsekracji =
|miejsce konsekracji =
|konsekrator = [[Michał Rahoza]]
|współkonsekratorzy =
|biskupi konsekrowani =
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Józef Welamin Rutski]]|czerwiec 1611}}
|biskupi współkonsekrowani =
}}
{{Szlachcic infobox
|imię = Adam Hipacy Pociej
|zdjęcie = Hipacy Pociej.png
|opis zdjęcia =
|nazwa herbu = [[Waga (herb szlachecki)|Waga]]
|zdjęcie herbu = POL COA Waga.svg
|data urodzenia = [[12 sierpnia]] [[1541]]
|miejsce urodzenia = [[Rochacze]]
|data śmierci = [[18 lipca]] [[1613]]
|miejsce śmierci = [[Włodzimierz Wołyński|Włodzimierz]]
|rodzina = [[Pociejowie]]
|ojciec = [[Lew Patejewicz Tyszkowicz]]
Linia 16 ⟶ 67:
|galeria_commons =
}}
'''Adam (Hipacy) Pociej''', [[język ukraiński|ukr.]] Іпатій Потій (ur. [[12 sierpnia]] [[1541]] w [[Różanka (województwo lubelskie)|RóżanceRochaczach]], zm. [[18 lipca]] [[1613]] we [[Włodzimierz Wołyński|Włodzimierzu Wołyńskim]]) – polemistadziałacz religijny, {{fakt|[[humanizm|humanista]]|data=2011-07}}społeczny i polityczny, polemista religijny, [[kasztelan]] [[kasztelanowie brzeskolitewscy|brzeski]] (1588-1593); po śmierci żony wstąpił do klasztoru prawosławnego przybierając imię Hipacy. Od 1593 [[Prawosławie|prawosławny]] [[biskup]] [[eparchia włodzimiersko-brzeska|włodzimierski i brzeski]], współtwórca [[unia brzeska|unii brzeskiej]] (1596), następnie [[Kościoły greckokatolickie|greckokatolicki]] [[metropolita]]Archieparchia [[Haliczkijowska (miasto1596-1839)|metropolita halicki]] i [[Kijów|kijowski]] (1599-1613), jeden z twórców Kościoła unickiego, zwanegoutożsamianego obecnie najczęściej z [[UkraińskaKościół Cerkiewkatolicki greckokatolicka|Ukraińskimobrządku bizantyjsko-ukraińskiego|Kościołem greckokatolickimkatolickim obrządku bizantyjsko-ukraińskiego]].
 
== Biografia Adama Hipacego Pocieja ==
Urodził się w [[Rochacze|Rochaczach]]<ref>Starsza literatura jako miejsce urodzin Pocieja podaje niekiedy [[Różanka (województwo lubelskie)|Różankę]] (np. {{SgKP|IX|854|Różanka (2)}}), jednak w tym czasie była to włość ([[miasto|miasteczko]] i [[wieś]]) [[Hołowniowie-Ostrożeccy|Ostrożeckich]], którą Pociejowi w [[posag]]u wniosła jego żona, Anna Hołownia-Ostrożecka. Dopiero potem Rózanka stała się gniazdem rodzinnym [[Pociejowie|Pociejów]]. Zob. Izabela M. Jabłońska, ''Włodawa – kalendarium dziejów. Część pierwsza 1243-1794'', "Zeszyty Muzealne Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego we Włodawie", t 12: 2004, s. 65.</ref>, w rodzinie [[Podlasie|podlaskiej]] [[szlachta|szlachty]] posługującej się [[Waga (herb szlachecki)|herbem Waga]]. Studiował na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]], potem przebywał [[Nieśwież|na dworze]] gorącego zwolennika reformacji i gorliwego [[kalwinizm|kalwina]] [[Mikołaj Radziwiłł Czarny|Mikołaja Radziwiłła Czarnego]], pod którego wpływem przeszedł na kalwinizm. Był sekretarzem (do 1572 r.) króla [[Zygmunt August|Zygmunta Augusta]]. [[Sędzia ziemski]] do 1580 r., [[kasztelan]] [[Brześć Litewski|brzeski]] (od 1588 r.) i [[Urzędy senatorskie|senator]]. W r. 1574 powrócił do prawosławia.
 
Bliski przyjaciel księcia [[Konstanty Wasyl Ostrogski|Konstantego Wasyla Ostrogskiego]], należał do grupy publicystów i myślicieli przychylnych idei unii prawosławia z [[katolicyzm]]em. Owdowiawszy (1592), wstąpił do prawosławnego klasztoru, przybierając imię Hipacy. W 1593 r. dzięki poparciu Ostrogskiego został [[eparchia włodzimiersko-brzeska|biskupem (władyką) włodzimiersko-brzeskim]]. Rzecznik zjednoczenia Kościoła prawosławnego na wschodnich terenach Rzeczypospolitej z Kościołem katolickim. 2 sierpnia 1595 roku projekt unii, pomimo sprzeciwu potężnego Ostrogskiego, zatwierdził król [[Zygmunt III Waza]]. 23 grudnia 1595 roku przedstawiciele episkopatu prawosławnego: władyka łucki [[Cyryl Terlecki]] i władyka włodzimiersko-brzeski Hipacy Pociej zadeklarowali w Rzymie akt unii, a papież [[Klemens VIII]] ogłosił unię Kościoła katolickiego i Cerkwi prawosławnej. Utworzono osobny obrządek greckokatolicki, zachowujący odrębną liturgię i małżeństwa kapłanów, ale uznający prymat [[papież]]a. Na [[synod]]zie Kościoła prawosławnego w [[Brześć Litewski|Brześciu]] 16-20 października 1596 roku zawarto unię prawosławnych z katolikami. Powstał w ten sposób [[Kościół unicki]].
Linia 26 ⟶ 77:
 
21 sierpnia 1609 r. przeciwnicy unii dokonali w [[Wilno|Wilnie]] nieudanego zamachu na życie Pocieja. Zmarł 18 lipca 1613 r. we [[Włodzimierz Wołyński|Włodzimierzu]], gdzie został pochowany w [[Sobór Zaśnięcia Matki Bożej we Włodzimierzu Wołyńskim|Soborze Uspieńskim]]. Jego następcą na stanowisku metropolity unickiego został [[Józef Welamin Rutski]].
== Sukcesja apostolska ==
 
Od Hipacego Pocieja zaczyna się [[katolicyzm|katolicka]] linia [[sukcesja apostolska|sukcesji apostolskiej]] wiodąca do współczesnych biskupów i zwierzchników [[Kościoły greckokatolickie|Kościołów greckokatolickich]]: [[Chorwacki Kościół greckokatolicki|chorwackiego]] ([[Nikola Kekić]]<ref>{{catholic-hierarchy|biskup|bkekic|Bishop Nikola Nino Kekić}}</ref>), [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-włoskiego|italoalbańskiego]] ([[Sotìr Ferrara]]<ref>{{catholic-hierarchy|biskup|bferrara|Bishop Sotìr Ferrara}}</ref>), [[Kościół Rumuński Zjednoczony z Rzymem|rumuńskiego]], [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-rusińskiego|rusińskiego]], [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|ukraińskiego]] ([[Światosław Szewczuk]]<ref>{{catholic-hierarchy|biskup|bshevchuk|Archbishop Sviatoslav Shevchuk}}</ref>), [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-węgierskiego|węgierskiego]] ([[Péter Fülöp Kocsis]]<ref>{{catholic-hierarchy|biskup|bkocsis|Bishop Péter Fülöp Kocsis}}</ref>).
== Utwory publicystyczno-polemiczne ==
* [http://dds.edu.ua/ua/articles/2/digitalized-tradition/book/2-theology/7-kazania-potiy.html Kazania y Homilie męża bożego Niesmertelnej Slavy y Pamięci Hipacyusza Pocieja Metropolity Kijowskiego, Halickiego y calaey Rusi, Biskup Wlodzimierskiego y Brzeskiego].
Linia 59 ⟶ 111:
* [http://kamunikat.fontel.net/www/czasopisy/bzh/05/05art_mironowicz.htm Antoni Mironowicz, Kościół prawosławny i unicki w Rzeczypospolitej w latach 1596-1648]
* [http://kamunikat.net.iig.pl/www/knizki/historia/mironowicz/czetwertynski/02.htm Antoni Mironowicz, Sylwester Czetwertyński, Kościół prawosławny w XVII wieku]
* {{catholic-hierarchy|biskup|bpociej|Archbishop Ipatij Pociej (Potiy)}}
* [http://kamunikat.fontel.net/pdf/bzh/22/10.pdf Tomasz Kempa, Nieznane listy biskupów unickich do kanclerza Lwa Sapiehy]