Republika Nowogrodzka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Rządy Aleksandra Newskiego: drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
m drobne merytoryczne |
||
Linia 97:
W okresie panowania mongolskiego wodzem dużej rangi i zręcznym politykiem okazał się książę nowogrodzki [[Aleksander Newski]] z rodu [[Rurykowicze|Rurykowiczów]]. W 1236 został wybrany na księcia Nowogrodu. W tym czasie na zachodzie coraz większe zagrożenie stwarzał [[Kawalerowie mieczowi|Zakon kawalerów mieczowych]], a z północy zaczęli zagrażać Szwedzi. Aleksander Newski pokonał Szwedów w [[bitwa nad Newą|bitwie nad Newą]] (1240), stąd wziął się jego przydomek. W 1242 na zamarzniętym jeziorze [[Pejpus]] [[Bitwa na jeziorze Pejpus|zwyciężył]] wojska Zakonu kawalerów mieczowych i zdobył [[Psków]], co zapobiegło ekspansji Zakonu na ziemie ruskie. Następnie pokonał najeżdżające Nowogród wojska litewskie.
Będąc doskonałym dyplomatą, jednocześnie zawierał z Tatarami okresowe porozumienia. W 1249
=== XIV-XV wiek ===
Linia 104:
=== W Wielkim Księstwie Moskiewskim i Carstwie Rosyjskim===
W [[XIV wiek]]u na północnej Rusi zaczęły rosnąć wpływy [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkiego Księstwa Moskiewskiego]], którego władcy od [[Iwan I Kalita|Iwana I Kality]] dążyli do zjednoczenia ziem ruskich pod swoim berłem. 15 I [[1478]] r. Republika Nowogrodzka została ostatecznie zdobyta przez [[Wielki książę|wielkiego księcia]] [[Iwan III Srogi|Iwana III Srogiego]] i wcielona do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Nowogród Wielki w czasie rządów cara Iwana III Srogiego cieszył się specjalnymi przywilejami, m.in.dysponował prawem do pobierania własnych podatków. Doszło do gwałtownego rozwoju miasta i wzrostu liczby ludności.
W styczniu 1570 [[Iwan IV Groźny]] wraz [[opricznina|oprycznikami]] wziął szturmem Nowogród Wielki. Miasto zostało potraktowane jako wrogie, splądrowane i spalone, a wszyscy mieszkańcy wymordowani lub wysiedleni. Car rozprawił sie w ten sposób z tradycją Nowogrodu i jego kontaktami z [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwem Litewskim]]<ref>[[Michaił Heller]], ''Historia Imperium Rosyjskiego'' Wyd. III Warszawa 2002 ISBN 978-83-05-13522-1 s.168-169.</ref>. Pretekstem do ekspedycji były spiski bojarskie przeciw władzy carskiej oraz domniemane potajemne pertraktacje nowogrodzkiej rady miejskiej z Litwą. Zdrada nowogrodzkiej rady miejskiej była najprawdopodobiej wymysłem dowódców opryczniny, [[Maluta Skuratow|Maluty Skuratowa]] i Wasyla Griaznego w celu osiągnięcia własnych korzyści. Pod wpływem swoich doradców car zdecydował się wysłać ekspedycję karną przeciw miastu, co skończyło się tzw. „masakrą nowogrodzką” ([[1570]]). W przeciągu sześciu tygodni zginęło wg różnych źródeł od 25 tys. do 700 tys. mieszkańców Nowogrodu i innych miast Rosji, przy czym całkowita liczba ludności samego Nowogrodu w 1545 r. wynosiła 35 tys. osób<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus10/Taube_Kruse/vved.phtml?id=1469 Послание Иоганна Таубе и Элерта Крузе: Пер. М. Г. Рогинского // Русский исторический журнал. Кн. 8. Пг., 1922. С. 8—59.]</ref>. Majątki cerkiewne, kupieckie i bojarskie w Nowogrodzie uległy konfiskacie<ref>''Генрих Штаден.'' [http://his95.narod.ru/doc00/novgorod.htm О Москве Ивана Грозного, 1925, стр. 90—91. 15]</ref><ref>[http://www.pushkinskijdom.ru/Default.aspx?tabid=4564 Российская академия наук. Институт русской литературы (Пушкинский Дом). Повесть о разгроме Новгорода Иваном Грозным]</ref>.
| |||