|
[[Plik:Margaret Thatcher 1983.jpg|thumb|200px|Margaret Thatcher]]
'''ThatcheryzmTaczeryzm''' (thatcheryzm) <ref>{{Cytuj stronę | url = http://sjp.pwn.pl/slownik/2528528/taczeryzm | tytuł = Hasło taczeryzm| data dostępu = 2014-05-08 | opublikowany = Słownik języka polskiego PWN | język = pl}}</ref> – poglądy i będąca ich wynikiem działalność [[Margaret Thatcher|Lady Margaret Thatcher]], która z ramienia [[Partia Konserwatywna (Wielka Brytania)|partii konserwatywnej]] pełniła urząd premiera [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] w latach 1979-1990.
Termin ten został po raz pierwszy wykorzystany przez przedstawicieli opozycyjnej, lewicowej Partii Pracy. „Żelazna Dama”, jak często nazywana była Thatcher, czerpała pełnymi garściami z ideologii [[konserwatyzm]]u, [[neoliberalizm]]u i [[monetaryzm]]u.
ThatcheryzmTaczeryzm był jednym z nurtów tzw. [[neokonserwatyzm]]u (obok tzw. [[reaganomika|reaganomiki]] prezydenta Stanów Zjednoczonych [[Ronald Reagan|Ronalda Reagana]]), który łączył nowoczesny [[liberalizm gospodarczy]] z konserwatywnym systemem wartości. Konserwatyzm ten przejawiał się w zestawieniu wolności obywatelskiej z odpowiedzialnością jednostki za własne czyny i odnową moralną społeczeństwa w duchu religii anglikańskiej, której podstawę stanowi [[Biblia]].
Najważniejszym elementem thatcheryzmutaczeryzmu było ograniczenie [[interwencjonizm]]u państwowego i tzw. [[keynesizm|keynesowskiego]] państwa dobrobytu. Według Thatcher [[państwo opiekuńcze]] prowadzi do demoralizacji obywateli, utraty motywacji i chęci do działania. Za cel „Żelazna Dama” stawiała sobie wyprowadzenie państwa z zapaści gospodarczej. Chciała to osiągnąć poprzez ścisłe stosowanie się do zasad [[wolny rynek|wolnego rynku]]. Rolę państwa widziała w utrzymaniu w ryzach [[finanse publiczne|finansów publicznych]], co rozumiała przede wszystkim jako walkę z [[inflacja|inflacją]]. Ponadto zamierzała utrzymać równowagę budżetową, bazując na podstawach teorii [[monetaryzm]]u. Kluczowym było ograniczanie monopolistycznej pozycji związków zawodowych, uwolnienie mechanizmów rynkowych oraz zagwarantowanie wolności obywatelskiej, za podstawę której Margaret Thatcher uważała własność prywatną. Rolą państwa było również zagwarantowanie utrzymania porządku publicznego oraz prowadzenie takiej [[polityka zagraniczna|polityki zagranicznej]], która miała prowadzić do odrodzenia Wielkiej Brytanii jako [[mocarstwo|mocarstwa]].
W polityce zagranicznej thatcheryzmtaczeryzm oznaczał także opowiadanie się za strefą wolnego handlu w całej Europie, ograniczanie ponadnarodowych funkcji [[Wspólnoty Europejskie|Wspólnot Europejskich]], budowanie wpływu Wielkiej Brytanii na politykę światową poprzez ścisłe więzi ze Stanami Zjednoczonymi oraz próbę odegrania znaczącej roli w nawiązywaniu dialogu z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]].
Bardzo ważnym elementem [[polityka gospodarcza|polityki gospodarczej]] prowadzonej przez Margaret Thatcher było wspieranie przedsiębiorczości oraz zwiększanie [[konkurencyjność|konkurencyjności]] i innowacyjności. Do pomysłów, które wzbudzały największe kontrowersje w tej dziedzinie zaliczyć można [[prywatyzacja|prywatyzację]] przedsiębiorstw państwowych a także wprowadzenie konkurencyjności na rynku państwowym i międzynarodowym. Thatcher twierdziła, że warto jest doprowadzić do sytuacji, gdy jedynie najsilniejsze, brytyjskie przedsiębiorstwa, wskutek walki z zagranicznymi, pozostaną na rynku, a słabsze powinny ustąpić im pola.
== Zobacz też ==
{{Wikisłownik|thatcheryzmtaczeryzm}}
* [[Margaret Thatcher]]
* [[Partia Niepodległości Zjednoczonego Królestwa]]
[[Kategoria:Liberalizm]]
[[Kategoria:Polityka Wielkiej Brytanii]]
{{Przypisy}}
| 