Pax Britannica: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
Linia 11:
Brytyjski premier [[Henry Temple, 3. wicehrabia Palmerston|wicehrabia Palmerston]] w przemówieniu w parlamencie wygłoszonym w 1850, w związku z aferą Don Pacifico <ref>W 1850 r. Palmerston poparł sprawę Don Pacifico, portugalskiego Żyda, konsula tego kraju w Atenach, któremu dom zdemolowano przy biernej postawie greckiej policji. Minister doprowadził do wysłania Royal Navy na Morze Egejskie i blokady portu w Pireusie.</ref> stwierdził, że tak jak w starożytności [[Cesarstwo Rzymskie]] chroniło swych obywateli zasadą "Civis Romanus sum", tak obecnie obywatel brytyjski, gdziekolwiek by przebywał, ma prawo do obrony ze strony swojego państwa również przy użyciu siły. Dał w ten sposób do zrozumienia, że Wielka Brytania ma prawo do hegemonii na całej kuli ziemskiej; Pax Britannica" zastąpiła więc starożytną ideę "[[Pax Romana]]". <ref>G.Jaszuński: ''Ostatni monarchowie.'' Warszawa: Czytelnik, 1975.s. 92</ref>
Kolejna proponowana data początku Pax Britannica to [[1856]] - zwycięstwo koalicji pod przywództwem Wielkiej Brytanii nad Rosją w [[wojna krymska|wojnie krymskiej]]. Istotne znaczenie miało również pokonanie innego wielkiego mocarstwa lądowego I połowy XIX wieku - Chin w [[Wojny opiumowe|wojnach opiumowych]] 1839-1860.<ref>http://www.ux1.eiu.edu/~nekey/syllabi/british/britweek9_outline.pdf Pax Britannica: from age of Free trade to Age of New Imperialism</ref><ref>http://www.kingsownmuseum.plus.com/imagesfromempire04.htm ''Images from Empire''</ref> Ogólnie najczęściej uznaje się, iż okres światowej hegemoni brytyjskiej przypadał na lata 1845/1850-1870/1873. <ref>''World System History: The Social Science of Long-Term Change'' pod red. Robert Allen Denemark, s. 70</ref><ref>F. Zakaria, Koniec hegemonii Ameryki, Warszawa 2009, s. 199.</ref>lub też 1858-1914<ref>http://www.ft.com/intl/cms/s/2/88c216f8-8ee8-11dc-87ee-0000779fd2ac.html#axzz319wabQ6h</ref>
Na przełomie wieków XIX i XX rozpoczęła się era określana jako "Nowy Imperializm". Pojawili się wtedy nowi rywale Wielkiej Brytanii - przede wszystkim [[Niemcy]] i USA na polu militarnym i gospodarczym, zaś "starzy" rywale rozwinęli ponownie ekspansję - [[Francja]] w Afryce, zaś [[Rosja]] w Azji. Za definitywny koniec brytyjskiej hegemonii przyjmuje się najczęściej wybuch [[I wojna światowa|I wojny światowej]] w [[1914]].
| |||