Obrona Pragi: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Robot przeniósł strony z Kategoria:Warszawa Praga Północ do Kategoria:Warszawa Praga-Północ; zmiany kosmetyczne |
drobne redakcyjne |
||
Linia 16:
|siły1 = 23 000 ludzi, 104 działa
|siły2 = 13 600 ludzi 104 działa<ref>Mała Encyklopedia Wojskowa; według innych źródeł artyleria polska liczyła 90 dział</ref>
|straty1 =
|straty2 = ok.
}}
Linia 34:
Ostatecznie zdecydowano bronić Pragi, a naczelne dowództwo powierzono [[Józef Zajączek|Józefowi Zajączkowi]]. Przystąpiono do sypania [[szaniec|szańców]], które ze względu na wykorzystanie powszechnego w tym rejonie piasku nie stanowiły mocnego oparcia dla działań obronnych. Sprawę pogorszyło ponadto złe rozplanowanie fortyfikacji, które były przesadnie rozciągnięte. Słabej jakości umocnienia obsadziły wojska [[Wielkie Księstwo Litewskie|litewskie]] w sile 13 600 żołnierzy i 43 [[bateria (wojsko)|baterie]] mające łącznie 104 działa. Były to wojska słabo wyszkolone i zaopatrzone, a do tego zdemoralizowane ciągłym odwrotem z Litwy. W tym czasie najlepsze jednostki stały nad Bzurą, by obserwować Prusaków.
Idący w kierunku Pragi Suworow
W centrum obrony Pragi dowodził Józef Zajączek, lewym skrzydłem [[Jakub Jasiński (generał)|Jakub Jasiński]] a prawym skrzydłem W. Jabłonowski. Rosjanie przybyli pod Pragę
O świcie (5 rano), 4 listopada 1794, [[Rosja]]nie uformowani w siedem kolumn rozpoczęli niespodziewany szturm na sypkie [[szaniec|szańce]] Pragi, kierując główny impet uderzenia na północną część umocnień, bronioną przez oddziały dowodzone przez gen. [[Jakub Jasiński (generał)|Jakuba Jasińskiego]]. Po krótkotrwałej, zaciętej walce Rosjanie przerwali umocnienia i rozpoczęli marsz w kierunku mostu wiodącego do Warszawy. W [[reduta|reducie]] zwanej "Zwierzyniec" bronił się i poległ gen. Jasiński. [[Pułk Lekkokonny Starozakonny]] dowodzony przez [[Berek Joselewicz|Berka Joselewicza]] został rozbity, większość żołnierzy poległa.
Linia 47:
[[Plik:Vziatie Pragi 1795.jpeg|thumb|Angielska karykatura z 1795 roku poświęcona rzezi na Pradze.]]
[[Plik:Rzez Pragi2.jpg|thumb|[[Aleksander Orłowski (malarz)|Aleksander Orłowski]], ''Rzeź Pragi'', (1800-1802)]]
[[Plik:Rzez pragi.png|thumb|rzeź Pragi – [[drzeworyt]] XIX w.
[[Plik:Warsaw krzyz rzezi Pragi.jpg|thumb|Krzyż przy ul. Jagiellońskiej upamiętniający pomordowanych w rzezi Pragi<ref>"''Krzyż został ufundowany i ustawiony w latach dwudziestych, a wewnątrz kryje podobno szczątki drewnianego krzyża, który stał tu pierwotnie."'' [za:] [http://www.archiwum.pragapolnoc.zhp.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=78 archiwum ZHP Praga Północ]</ref>]]
[[Plik:Crest and medal for Praga 1794.jpg|thumb|rosyjski [[Krzyż za Zdobycie Pragi]] i poniżej żołnierski Medal za Pragę]]
Linia 54:
{{cytuj stronę| url = http://cristeros1.w.interia.pl/crist/militaria/rzez_pragi.htm| tytuł = Rzeź Pragi| data dostępu = 31 marca 2009| autor = Andrzej Solak| opublikowany = Wzrastanie 2004| język = pl}}</ref>. Dla uczczenia zwycięstwa [[Władcy Rosji|cesarzowa]] [[Katarzyna II Wielka|Katarzyna II]] ustanowiła odznaczenie [[Krzyż za Zdobycie Pragi]].
Rosyjscy historycy obciążają odpowiedzialnością za rzeź Kozaków<ref name="How">{{cytuj stronę| url = http://books.google.com/books?vid=ISBN019822575X&id=X7aBrrs4iOMC&pg=PA216&lpg=PA216&dq=Soviet+looting+Poland&sig=4l93Z-mtZ8pueSTnSFE6uzM0k18 | tytuł = ''Soldiers of the Tsar: Army and Society in Russia, 1462-1874'', Keep, Oxford University Press, 1995, ISBN 0-19-822575-X,| data dostępu = 27 marca 2009| autor = John Leslie Howard| opublikowany = [http://books.google.com Google Print]| strony=216|język = en}} </ref>, Suworow miał nakazać zniszczenie mostów, aby uchronić lewobrzeżną Warszawę. Jednak rosyjski oficer służący w armii Suworowa w czasie rzezi Pragi zaznacza, że przyczyną wydania rozkazu zniszczenia mostów była chęć uniknięcia kontrataku wojsk polskich z lewowobrzeżnej Warszawy na całkowicie pijane pułki rosyjskie<ref name="az_lib_ru">{{cytuj stronę| url = http://az.lib.ru/d/dawydow_d_w/text_0040.shtml| tytuł = ВСТРЕЧА С ВЕЛИКИМ СУВОРОВЫМ (''Spotkanie z wielki Suworowem'')| data dostępu = 31 marca 2009| autor = [[Denis Dawidow]] ([[:ru:Денис Васильевич Давыдов]])| opublikowany = Lib.ru/Классика: | język = ru}}</ref>. Jednocześnie
Dla uczczenia ofiar rzezi ustanowiony został pomnik – krzyż u zbiegu ul. Jagiellońskiej i al. Solidarności. Pamięć ofiar upamiętniają coroczne uroczystości patriotyczne oraz tablica wmurowana w ścianę [[Kościół Najświętszej Matki Bożej Loretańskiej w Warszawie|kościoła Matki Boskiej Loretańskiej]] na ul. Ratuszowej (w 200-lecie wydarzeń).
== Upadek insurekcji ==
O ósmej wieczorem (
Po spędzeniu nocy u generała dyżurnego delegaci z rana [[5 listopada]] stanęli przed Suworowem, który przywitał ich przed swoim namiotem.
Pomimo kapitulacji Warszawy wojska rosyjskie wkroczyły do stolicy Polski dopiero
Upadek i rzeź Pragi nie oznaczał jeszcze klęski powstania. Najgorszym był upadek wiary wśród powstańców w dalszy sens walki, wywołany przez całą serię klęsk skoncentrowaną w okresie zaledwie jednego miesiąca, począwszy od Maciejowic, a skończywszy na Pradze.
Linia 72:
Do twierdzy Pietropawłowskiej trafili m.in.: Tadeusz Kościuszko, [[Julian Ursyn Niemcewicz]], [[Ignacy Potocki]], Tomasz Wawrzecki i [[Jan Kiliński]]. Na [[Syberia|Syberię]] zesłano ok. 12 tys. jeńców. Skonfiskowano dobra królewskie i prywatne i rozdano je urzędnikom carskim. [[Katarzyna II Wielka|Katarzyna II]] wybiła sobie medal z napisem w [[język cerkiewnosłowiański|języku cerkiewnosłowiańskim]]: ''Przywróciłam to, co było oderwane.'' Aleksandr Suworow został mianowany [[marszałek polny|feldmarszałkiem]]. Niecały rok później dokonano [[III rozbiór Polski|III rozbioru Polski]].
{{Przypisy}}
Linia 99 ⟶ 89:
* {{cytuj stronę| url = http://wars175x.narod.ru/btl_prag2e.html| tytuł = Battle of Praga, 04.11.1794. Suvorov's Corps OOB| data dostępu = 31 marca 2009| autor = | opublikowany = [http://wars175x.narod.ru/index.html Военная история 2-й половины 18 века (Historia wojskowości 2 poł XVIII w.)]| język = ru}}
* {{cytuj stronę| url = http://wars175x.narod.ru/mp_prh.html| tytuł = Rosyjski plan szturmu Pragi| data dostępu = 31 marca 2009| autor = | opublikowany = [http://wars175x.narod.ru/index.html Военная история 2-й половины 18 века (Historia wojskowości 2 poł XVIII w.)]| język = ru}}
{{Commons|Massacre of Praga}}
{{wikisource|Na wzięcie Warszawy|Na wzięcie Warszawy}}
== Linki zewnętrzne ==
* {{cytuj stronę| url = http://www.wilanow-palac.art.pl/index.php?enc=337| tytuł = Rzeź Pragi
|