Aleja Tadeusza Kościuszki w Łodzi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
Linia 1:
[[Plik:Aleja Kosciuszki Lodz.jpg|thumb|]]
'''Aleja Tadeusza Kościuszki w Łodzi''' – ulica w [[Centrum Łodzi|centrum]] [[Łódź|Łodzi]] biegnąca od [[Ulica Zielona w Łodzi|ulicy Zielonej]] do ulicy Radwańskiej na obszarze dawnej dzielnicy [[Śródmieście (dzielnica Łodzi)|Śródmieście]]. Jest południowym przedłużeniem [[Ulica Zachodnia w Łodzi|ulicy Zachodniej]].
 
Aleja Tadeusza Kościuszki jest przecznicą [[Aleja Adama Mickiewicza w Łodzi|alei Adama Mickiewicza]], położoną równolegle do [[Ulica Piotrkowska|ulicy Piotrkowska]]. Od Zielonej do Żwirki środkiem ulicy biegną [[Tramwaje w Łodzi|tory tramwajowe]]. Aleja jest arterią komunikacyjną centrum Łodzi – przebiega tędy trasa [[Łódzki Tramwaj Regionalny|Łódzkiego Tramwaju Regionalnego]].
 
== Historia ulicy ==
Pierwszy odcinek alei został wytyczony w 1865<ref name=naz>{{Cytuj stronę | url = http://www.log.lodz.pl/modgikwww/pl/Leksykon/K.aspx | tytuł = Aleja Tadeusza Kościuszki | data dostępu = 2014-05-29 | autor = Danuta Bieńkowska, Elżbieta Umińska-Tytoń | opublikowany = log.lodz.pl | praca = Słownik nazewnictwa miejskiego Łodzi}}</ref><ref name=tram>{{Cytuj stronę | url = http://mkmlodz.webd.pl/info/info010.htm | tytuł = Tramwaje na alei Tadeusza Kościuszki w latach 1927–1950 | data dostępu = 2014-05-29 | autor = | opublikowany = mkmlodz.webd.pl; Łódzkie Tramwaje i Autobusy}}</ref>. Od 1873 obowiązywała oficjalna nazwa Spacerowa (używano również określeń ''Promenada'' i ''Promenadowa'')<ref name=naz/>. Kolejny odcinek ulicy: Rozwadowska (obecnie Zamenhofa) – Św. Anny (obecnie Mickiewicza), wytyczono w 1888 roku. Ten odcinek figurował na mapach jako Nowo-Spacerowa. Oba odcinki połączono w pierwszej dekadzie XX wieku<ref name=tram/> jako Spacerową. W 1913 ulicę wydłużono do Karola (obecna ul. Żwirki)<ref name=naz/>. W 1917 nazwę zmieniono na obecnie obowiązującą w setną rocznicę śmierci [[Tadeusz Kościuszko|Tadeusza Kościuszki]]<ref name=naz/>. Droga miała wtedy dwie jednokierunkowe [[bruk]]owane jezdnie z [[Strefa piesza|deptakiem]] pośrodku. W 1927 na krótkim odcinku uruchomiono tramwaje, a w 1950 pojawiły się na całej długości (czyli do Żwirki) – zlikwidowano wtedy deptak i w jego śladzie uruchomiono tramwaje, które jeżdżą do dziś<ref name=tram/>. [[Historia Łodzi pod okupacją niemiecką|W latach 1940–1945]] ulica nosiła nazwę Hermann Göring Straβe<ref>{{cytuj stronę | url = http://mak.wimbp.lodz.pl/index.php/bazy-bibliograficzne/ulice-lodzi.html | tytuł = Kościuszki Tadeusza Aleja | data dostępu = 2014-05-29 | opublikowany = [[Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi|wimbp.lodz.pl]] | praca = Baza: Ulice Łodzi}}</ref>. W 1957 roku ponownie wydłużono ulicę – tym razem do Radwańskiej<ref name=naz/>.
 
== Ważniejsze obiekty przy ulicy ==
Przy alei Kościuszki znajdują się między innymi:
[[Plik:Bank Państwa, elewacja frontowa, Kościuszki 14, Łódź.jpg|thumb|gmach NBP]]
Linia 17 ⟶ 19:
* nr 21 – [[kamienica Nissena Rosenbluma]]
* nr 33/35 – [[Pałac Wilhelma Lürkensa w Łodzi|pałac Wilhelma Lürkensa]]
* nr 53 – kamienica Henryka Brautigama
* nr 57 – [[Gmach PZU w Łodzi|oddział PZU]]
* nr 63 – oddział [[Bank Pekao|Banku Pekao]] (dawna [[Bank Gospodarstwa Krajowego w Łodzi|łódzka siedziba]] [[Bank Gospodarstwa Krajowego|Banku Gospodarstwa Krajowego]])
Linia 25 ⟶ 28:
* nr 93 – [[kamienica Zygmunta Dejczmana]]
* nr 107/109 – [[sąd rejonowy]] Łódź Śródmieście (dawniej siedziba [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Komitetu PZPR]])<ref>{{Cytuj stronę | url = http://fotopolska.eu/Lodz/b33313,Sad_Rejonowy_dla_Lodzi-Srodmiescia_w_Lodzi_.html | tytuł = Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi | data dostępu = 2014-05-29 | opublikowany = fotopolska.eu}}</ref>
 
Budynki położone pod numerami 1, 4, 14, 15, 33/35, 53, 57, 65, 69, 83 i 93 są wpisane do rejestru zabytków [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|NID]]<ref>{{zabytek|łódzkie|strony = 40 |data dostępu = 2014-05-29}}</ref>.
 
Do listopada 1939 na rogu Kościuszki (nr 2) i Zielonej znajdowała się [[Wielka Synagoga w Łodzi|synagoga reformowana]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.sztetl.org.pl/pl/article/lodz/11,synagogi-domy-modlitwy-i-inne/3192,wielka-synagoga/ | tytuł = Wielka Synagoga | data dostępu = 2014-05-29 | opublikowany = sztetl.org.pl}}</ref>.