Earl: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Cojan (dyskusja | edycje)
poprawa linków
drobne merytoryczne
Linia 1:
{{Inne znaczenia|2=[[Earl (ujednoznacznienie)|inne znaczenia]]}}
'''Earl''', ''hrabia'' – najstarszy i pierwotnie najwyższy [[Anglia|brytyjski]] tytuł [[feudalizm|feudalny]], następnie arystokratyczny. Samo słowo wywodzi się ze skandynawskiego '''[[jarl]]'''<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/140173/count/223182/Englands-earls|tytuł=England's earls|opublikowany=Encyclopædia Britannica|data dostępu=2011-09-15|język=en}}</ref> (pierwotnie znaczyło to po prostu ''człowiek możny'', ''potężny'', ''bogaty'', później było tytułem wodzów drużyny zbrojnej, namiestników królewskich, zarządców prowincji. W [[XIII wiek]]u w [[Szwecja|Szwecji]] był to tytuł najwyższego urzędnika państwa). [[Encyklopedia Britannica|Encyclopædia Britannica]] wywodzi ten tytuł również od [[Język starofrancuski|starofrancuskiego]] ''eorl'', oznaczającego ''szlachcica'', ''wojownika''. Wprowadzony w [[Anglia|Anglii]] w [[XI wiek|XI w.]] po najeździe duńskim w miejsce wcześniej używanego tytułu [[Ealdorman]]a. Kontynentalnym odpowiednikiem earla jest ''[[hrabia]]'' (tłumaczony w jęz. ang. jako ''count'', ''counte'').
 
[[Plik:EarlsK.jpg|right|thumb|120px|[[heraldyka|Heraldyczna]] [[Korona heraldyczna|Korona]] earla stosowana razem z [[hełm heraldyczny|hełmem]] i [[klejnot herbowy|klejnotem]]]]
Linia 6:
Mianowany przez [[król]]a był zarządcą dzielnicy państwa, mającym władzę wojskową i sądowniczą, odpowiednikiem kontynentalnego [[komes]]a. Tytuł stopniowo stał się dziedziczny, tracąc znaczenie urzędnicze. Do roku [[1355]] była to w [[Anglia|Anglii]] najwyższa godność, po ustanowieniu tytułów [[diuk]]a i [[markiz]]a – na trzecim miejscu w hierarchii świeckich [[Par (tytuł)|parów]] Anglii (od roku [[1707]] – Wielkiej Brytanii), powyżej tytułu [[viscount]] (wicehrabia). Tytuł earl przysługuje [[Marszałek Anglii|Marszałkom]] [[Anglia|Anglii]], [[Irlandia|Irlandii]] i [[Wielka Brytania|Zjednoczonego Królestwa]]. Tytuł Earl Marshall of England jest obecnie dziedziczny w rodzinie [[książę|książąt]] [[Norfolk (Anglia)|Norfolk]].
 
Żona earla to ''countess'' ([[język polski|pol.]] hrabina); odpowiednikami "kontynentalnymi" tytułu earl są m.in. count, conte,: [[Graf (tytuł szlachecki)|graf]] czyi [[hrabia]].
 
W brytyjskiej hierarchii tytułów arystokratycznych pierwsze miejsce mają tytuły angielskie, następnie szkockie, brytyjskie, irlandzkie nadane przed [[1801]], a na końcu tytuły Zjednoczonego Królestwa i Irlandii nadane po 1801 r. Dotyczy to wszystkich brytyjskich tytułów, w tym także tytułu earl. W ramach poszczególnych grup o hierarchii decyduje data nadania.