Skala durowa: Różnice pomiędzy wersjami

'''Skala durowa''' (z łac. ''durus'' znaczy twardy), zwana też majorową (z łac. ''maior'' – większy, odnosi się do tercji wielkiej zawartej między I a III stopniem skali) to siedmiostopniowa [[skala (muzyka)|skala]] z charakterystycznym [[półton]]em między stopniami III i IV oraz VII i VIII (stanowiącym powtórzenie I stopnia o [[oktawa (interwał)|oktawę]] wyżej). Uznaje się, że skala durowa i utwory na niej oparte mają radosne brzmienie. Tożsama co do sposobu organizacji materiału dźwiękowego jest [[skala hypolidyjska kościelna]].

 

Skala majorowa naturalna (''dur naturalny'') to taka skala majorowa, w której [[sekunda (interwał)|sekundy małe]] zawarte są tylko pomiędzy stopniami III-IV i VII-VIII. Pomiędzy pozostałymi stopniami skali występują [[sekunda (interwał)|sekundy wielkie]]. Zbudowana jest z dwóch [[tetrachord|tetrachordów doryckich]].

{| class="wikitable"

|}

 

Skala majorowa harmoniczna (''major harmoniczny'', ''dur harmoniczny'') to taka skala majorowa, w której sekunda mała zawarta jest pomiędzy stopniami III-IV, V-VI (dzięki obniżeniu stopnia VI) i VII-VIII. Pomiędzy stopniami VI-VII występuje interwał [[sekunda (interwał)|sekundy zwiększonej]], a między pozostałymi stopniami sekundy wielkie. Podsumowując, jest to skala majorowa naturalna z obniżonym VI stopniem.

{| class="wikitable"

|}

 

Skala majorowa miękka (''dur-moll'') to taka skala majorowa, w której sekunda mała zawarta jest pomiędzy stopniami III i IV oraz V i VI. Pomiędzy pozostałymi stopniami występują sekundy wielkie. Upraszczając, jest to skala majorowa naturalna z obniżonymi stopniami VI i VII. Obniżenie VII stopnia powoduje, że ta odmiana nie brzmi już tak durowo jak wyżej wymienione (stąd też alternatywna nazwa dur-moll).

{| class="wikitable"

|}

 

Skala chromatyczna majorowa to [[skala dwunastodźwiękowa|skala dwunastostopniowa]] oparta na skali majorowej naturalnej. Powstaje ona przez dodanie między sekundy wielkie dodatkowego dźwięku. W efekcie taka skala jest zbudowana z samych [[półton]]ów (sekund małych lub [[pryma (interwał)|prym zwiększonych]]). Ze względu na notację skal chromatycznych majorowych rozróżnia się jej dwa rodzaje: ''regularną'' i ''nieregularną''. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w obrębie każdego z wymienionych typów, w zależności od kierunku skali występuje inny układ interwałów.

 

|}

 

Tryb (durowy lub [[skala molowa|molowy]]) określa się analizując przebieg utworu (tonalnego).

[[Znaki przykluczowe]] jednoznacznie wskazują na to, w której [[tonacja|tonacji]] utrzymany jest utwór.

 

Budowanie gam durowych należy rozumieć jako ułożenie określonych interwałów w konkretnej kolejności, poczynając od dźwięku tonicznego. Stosuje się znaki przykluczowe właściwe dla danej tonacji.

* Aby uzyskać odmianę gamy durowej, wszelkie zmiany chromatyczne (obniżenia, podwyższenia poszczególnych stopni) realizuje się notując je znakami przygodnymi.