Bitwa pod Vitorią: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Linki zewnętrzne: kat. |
drobne techniczne |
||
Linia 14:
|dowódca1 = [[Jean-Baptiste Jourdan]]
|dowódca2 = [[Arthur Wellesley, 1. książę Wellington|Arthur Wellesley]]
|siły1 = 43
|siły2 = 61
|straty1 = 7990 zabitych, rannych<br />i zaginionych
|straty2 = 5180 zabitych, rannych<br />i zaginionych
}}
{{Wojna na Półwyspie Iberyjskim 1807-1814}}
'''Bitwa pod Vitorią''' – starcie zbrojne, które miało miejsce [[21 czerwca]] [[1813]] r. pomiędzy wojskami angielsko-portugalsko-hiszpańskimi w sile 75
== Podłoże ==
W lipcu 1812 r. po [[bitwa pod Salamanką|bitwie pod Salamanką]] Francuzi ewakuowali się z [[Madryt]]u. Po wycofaniu się Francuzów stolicę [[Hiszpania|Hiszpanii]] zajęła w dniu 12 sierpnia 1812 r. armia Wellingtona, który zostawił trzy dywizje w mieście, natomiast z resztą sił pomaszerował w kierunku północnym do oddalonego o ok. 200 km [[Burgos (Hiszpania)|Burgos]]. Wellington przecenił jednak siły nieprzyjaciela w Burgos, co zmusiło go do przerwania oblężenia miasta w dniu [[21 października]], a następnie wycofania się. Dnia 31 października Wellington wycofał się także z Madrytu, po czym skierował się przez [[Salamanka|Salamankę]] w kierunku [[Ciudad Rodrigo]] w pobliżu granicy [[Portugalia|portugalskiej]]. Chciał tym manewrem uniknąć odcięcia swoich ludzi przez armię francuską na północnym i południowym wschodzie kraju. Zimę wódz brytyjski wykorzystał na reorganizację i szkolenie armii.
Również [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] wycofał wielu żołnierzy z Hiszpanii celem uzupełnienia swoich sił po stratach poniesionych w kampanii rosyjskiej. Wiosną 1813 roku Wellington ruszył na czele swoich oddziałów z północnej Portugalii do Hiszpanii. Zamiarem Brytyjczyków było uderzenie z flanki na armię francuską marszałka Jourdana. Francuzi stacjonowali w tym czasie nad [[Duero]] i [[Tag (rzeka)|Tagiem]]. Chcąc uniknąć odcięcia przez siły Wellingtona drogi odwrotu ku Francji, wycofali się do Burgos, ścigani przez armię Wellingtona.
== Bitwa ==
Dnia 21 czerwca 1813 roku doszło do starcia obu armii pod [[Vitoria|Vitorią]], nad rzeką Zadorra w [[Kraj Basków|kraju Basków]]. Wellington uderzył na Francuzów trzema kolumnami. Po krótkiej, ale gwałtownej walce 3. dywizja pod dowództwem gen. [[Thomas Picton|Thomasa Pictona]] przełamała centralny czworobok Francuzów. W złożonych przeważnie z kiepskiego, nieostrzelanego żołnierza, oddziałach Jourdana wybuchła panika, która przerodziła się w paniczną ucieczkę. Zginęło i zostało rannych blisko
Brytyjczycy nie podjęli pościgu za uciekającymi Francuzami zadowalając się rabowaniem taboru. Znajdowały się w nim wielkie ilości przedmiotów zrabowanych przez Francuzów w Hiszpanii. Wartość zdobytego łupu szacuje się na kwotę 150 mln euro. Wellington poruszony do żywego brakiem dyscypliny wśród swoich wojsk w swojej notatce z bitwy określił ich mianem szumowin.
Po przywróceniu porządku Brytyjczycy jeszcze w grudniu 1813 roku zdobyli [[San Sebastián]] i [[Pampeluna|Pampelunę]]. Następnie wkroczyli na ziemie francuskie, gdzie zamierzali przezimować.
Zwycięstwu pod Vitorią jeden ze swoich utworów (symfonię op. 91, ''Wellingtons Sieg'', znaną także jako ''Schlacht von Vitoria'') poświęcił [[Ludwig van Beethoven|Ludwik van Beethoven]].
Wśród łupów bitewnych znalazła się buława marszałkowska Jourdana, którą Wellington posłał do [[Londyn]]u, w darze dla [[Jerzy IV Hanowerski|księcia regenta (późniejszego Jerzego IV)]]; odwrotną pocztą otrzymał nominację na stopień [[marszałek polny|feldmarszałka]].
Linia 43:
* {{cytuj książkę |nazwisko=Perrett |imię=Bryan |tytuł=The Battle Book: Crucial Conflicts in History from 1469 BC to the Present |miejsce=London |rok=1993 |wydawca=Arms and Armour |isbn=1-85409-125-5}}
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.britishbattles.com/peninsula/peninsula-vitoria.htm Bitwa pod Vittorią w serwisie British Battles {{lang|en}}]
{{DEFAULTSORT:Vitorią, bitwa pod}}
[[Kategoria:Bitwy w historii Francji]]
[[Kategoria:Bitwy w historii Hiszpanii]]
| |||