Wersja z 05:11, 22 maj 2014 edytuj Xqbot (dyskusja \| edycje) Boty 327 504 edycje m Robot informuje, że sk:STS-125 jest dobrym artykułem ← poprzednia edycja		Wersja z 18:19, 23 cze 2014 edytuj anuluj edycję Pikador (dyskusja \| edycje) Redaktorzy, Administratorzy 71 621 edycji poprawa linków do przek., merytoryczne, linki zewnętrzne, źródła/przypisy, drobne redakcyjne następna edycja →
Linia 10: \|rakieta = \|zdjęcie załogi = STS-125 crew portrait.jpg \|dowódca = [[Scott Altman\|Scott D. Altman]] \|załoga = \|zdjęcie załogi opis = Od lewej do prawej: Michael Massimino, Michael Good, Gregory C. Johnson, Scott Altman, Megan McArthur, John Grunsfeld i Andrew Feustel. \|miejsce startu = {{państwo\|USA}}, [[Centrum Kosmiczne imienia Johna F. Kennedy’ego\|KSC]], [[Kompleks startowy 39 centrum ~~Kennedy'ego~~Kennedy’ego\|LC39-A]] \|data startu = [[11 maja]] [[2009]]<~~ref~~br name="delay3">{{Cytuj stronę\|url=http://www.space.com/missionlaunches/081030-sts125-hubble-mission-update.html\|tytuł=NASA Delays Hubble Shuttle Mission to May 2009 \|data dostępu=15 marca 2009\|dateformat=mdy\|opublikowany=Space.com\|rok=2009\|autor=Tariq Malik}}</~~ref~~>, 18:01:56 [[~~Czas~~uniwersalny ~~uniwersalny~~czas koordynowany\|~~GMT~~UTC]] \|1. wyjście w przestrzeń kosmiczną = \|2. wyjście w przestrzeń kosmiczną = Linia 23: \|7. wyjście w przestrzeń kosmiczną = \|liczba orbit = \|apogeum = ~~570~~566 \|perygeum = 302 \|apocyntion = \|perycyntion = \|okres = 93,3 \|inklinacja = 28,455 \|ekscentryczność = \|inne ciało = Linia 36: \|liczba orbit ... = \|czas orbit ... = \|miejsce lądowania = [[Edwards Air Force Base]], pas startowy 22{{r\|celebrating}} \|data lądowania = [[24 maja]] [[2009]] 15:39:05 [[~~Czas~~ uniwersalny czas koordynowany\|~~GMT~~UTC]] \|czas misji = 12 dni 21 godzin 38 minut i 9 sekund \|odległość = –8 ~~mln~~491 070 km<br />(5 276 106 mil){{r\|celebrating}} \|liczba okrążeń Ziemi = 197{{r\|celebrating}} \|commons = Category:STS-125 \|wikinews = }} {{wikinews\|Wahadłowce gotowe do startu\|gotowości do startu promu Atlantis}} '''STS-125''' – misja wahadłowca kosmicznego [[Atlantis (wahadłowiec)\|Atlantis]] związana z serwisem [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a\|Kosmicznego Teleskopu Hubble’a (HST)]], 126. misja [[Space Transportation System\|programu lotów wahadłowców]]. Dla ~~wahadłowca~~promu Atlantis był to trzydziesty lot w przestrzeń kosmiczną. Misja miała charakter naprawczy i była to piąta (po [[STS-61]], [[STS-82]], [[STS-103]] i [[STS-109]]) i zarazem ostatnia misja serwisowa teleskopu Hubble'a. Po misji okres eksploatacji teleskopu ma zostać przedłużony do co najmniej 2014 roku.▼ Start ~~Atlantis~~Atlantisa to pierwszy lot tego promu od czasu misji [[STS-122]] oraz pierwszy lot od czasu misji [[STS-66]] w 1994 roku, którego celem nie była stacja kosmiczna. Była to także pierwsza misja wahadłowca niezwiązana z [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna\|Międzynarodową Stacją Kosmiczną (ISS)]] od czasu [[Katastrofa promu Columbia\|katastrofy Columbii]], [[STS-107]]~~. Do zakończenia [[Space Transportation System\|Programu Lotów Wahadłowców]] w 2010 pozostało dziewięć misji, w tym dwie typowo logistyczne~~.▼ ▲'''STS-125''' – misja wahadłowca kosmicznego [[Atlantis (wahadłowiec)\|Atlantis]] związana z serwisem [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a\|Kosmicznego Teleskopu Hubble’a (HST)]]. Dla wahadłowca Atlantis był to trzydziesty lot w przestrzeń kosmiczną. Misja miała charakter naprawczy i była to piąta (po [[STS-61]], [[STS-82]], [[STS-103]] i [[STS-109]]) i zarazem ostatnia misja serwisowa teleskopu Hubble'a. Po misji okres eksploatacji teleskopu ma zostać przedłużony do co najmniej 2014 roku. W związku z tym, że [[Orbita\|orbity]] [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna\|ISS]] i [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a\|HST]] znacznie się od siebie różnią, ~~[[Wahadłowiec kosmiczny\|~~prom]] [[Atlantis ~~(wahadłowiec)\|Atlantis]]~~ w przypadku zaistnienia sytuacji awaryjnej pozbawiony byłby „bezpiecznej przystani” jaką jest ~~[[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna\|~~ISS]]. Dlatego też misja STS-125 wymagała wsparcia pod postacią ~~[[Wahadłowiec kosmiczny\|~~promu]] [[Endeavour]], który był gotowy do wyniesienia na orbitę na miejscu startowym 39B. Ewentualna misja ratunkowa oznaczona była jako [[STS-400]]. Z przyczyn logistycznych misji STS-125, przejazd na platformę startową promu [[Endeavour]] nastąpił dwa tygodnie przed przejazdem promu [[Atlantis ~~(wahadłowiec)\|Atlantis]]~~. Po tym czasie obydwie platformy startowe były zajęte przez wahadłowce jednocześnie.▼ ▲Start Atlantis to pierwszy lot tego promu od czasu misji [[STS-122]] oraz pierwszy lot od czasu misji [[STS-66]] w 1994 roku, którego celem nie była stacja kosmiczna. Była to także pierwsza misja wahadłowca niezwiązana z [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna\|ISS]] od czasu [[Katastrofa promu Columbia\|katastrofy Columbii]], [[STS-107]]. Do zakończenia [[Space Transportation System\|Programu Lotów Wahadłowców]] w 2010 pozostało dziewięć misji, w tym dwie typowo logistyczne. Data startu wahadłowca była zaplanowana na 15 października 2008 r., została jednak bezterminowo odłożona po niespodziewanej awarii teleskopu w dniu 28 września 2008 r., która wstrzymała prowadzenie przez niego obserwacji naukowych. Na początku grudnia NASA ustaliło nową datę startu, który odbył się 1211 maja 2009.▼ ▲W związku z tym, że [[Orbita\|orbity]] [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna\|ISS]] i [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a\|HST]] znacznie się od siebie różnią, [[Wahadłowiec kosmiczny\|prom]] [[Atlantis (wahadłowiec)\|Atlantis]] w przypadku zaistnienia sytuacji awaryjnej pozbawiony byłby „bezpiecznej przystani” jaką jest [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna\|ISS]]. Dlatego też misja STS-125 wymagała wsparcia pod postacią [[Wahadłowiec kosmiczny\|promu]] [[Endeavour]], który był gotowy do wyniesienia na orbitę na miejscu startowym 39B. Ewentualna misja ratunkowa oznaczona była jako [[STS-400]]. Z przyczyn logistycznych misji STS-125, przejazd na platformę startową promu [[Endeavour]] nastąpił dwa tygodnie przed przejazdem promu [[Atlantis (wahadłowiec)\|Atlantis]]. Po tym czasie obydwie platformy startowe były zajęte przez wahadłowce jednocześnie. ▲Data startu wahadłowca była zaplanowana na 15 października 2008 r., została jednak bezterminowo odłożona po niespodziewanej awarii teleskopu w dniu 28 września 2008 r., która wstrzymała prowadzenie przez niego obserwacji naukowych. Na początku grudnia NASA ustaliło nową datę startu, który odbył się 12 maja 2009. == Załoga == Linia 63 ⟶ 62: * [[Michael Massimino\|Michael J. Massimino]] (2) – 4 specjalista misji * [[Andrew Feustel\|Andrew J. Feustel]] (1) – 5 specjalista misji <small>(liczba w nawiasie oznacza liczbę lotów odbytych przez każdego z astronautów)</small> Załoga składała się z trzech [[Kosmonauta\|astronautów]], którzy brali udział w poprzedniej naprawie [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a\|HST]]. Altman brał udział w misji [[STS-109]] w 2002 roku jako dowódca. Astronom Grunsfeld naprawiał Hubble’a dwa razy oraz brał udział we wszystkich pięciu [[Spacer kosmiczny\|spacerach kosmicznych]] podczas misji naprawczej [[STS-103]] w 1999 roku. Z kolei Massimino brał udział w misji [[STS-109]] z Altmanem i Gunsfeldem i uczestniczył w dwóch ~~[[Spacer kosmiczny\|~~spacerach kosmicznych]]. == Parametry misji<small>{{r\|astronautica}}</small> == * [[Perygeum]]: ~~486~~302 km * [[apsyda (astronomia)\|Apogeum]]: ~~578~~566 km * [[Inklinacja]]: 28,5° * [[Okres orbitalny]] 9793,3 minut == Ładunek == ~~[[Wahadłowiec kosmiczny\|~~Prom kosmiczny]] [[Atlantis (wahadłowiec)\|Atlantis]] zabrał do Kosmicznego Teleskopu Hubble’a okrągły mechanizm o nazwie [[Soft-Capture Mechanism]]. Urządzenie zawiera tarczę, która umożliwi bezpieczne [[dokowanie]] pojazdu kosmicznego, który zostanie wysłany do [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a\|HST]] w celu jego [[Deorbitacja\|deorbitacji]]. Kolejne urządzenie to [[spektrograf]] [[Cosmic Origins Spectrograph]], który jest najdokładniejszym spektrografem pracującym w świetle [[ultrafiolet\|UV]]. W przypadku bliskiego UV instrument ten jest dwa razy dokładniejszy od poprzedniego, natomiast w przypadku dalekiego UV instalowany spektrograf jest 30 razy dokładniejszy od poprzedniego. Posłuży on do badania galaktyk, układów planetarnych oraz pomoże w odkrywaniu tajemnic formowania się tych układów. Inne urządzenie, które ~~zostały~~zostało zainstalowane na ~~[[Kosmiczny Teleskop Hubble’a\|~~HST]] to [[Wide Field Camera 3]]. Jest to specjalna kamera, która potrafi zarejestrować obrazy w szerokim zakresie długości fal, od podczerwieni do ultrafioletu. Kolejne instrumenty to [[interferometr]] [[Fine Guidance Sensor]], układ 6 nowych [[żyroskop]]ów, baterie słoneczne oraz zewnętrzna powłoka izolacyjna. Linia 85 ⟶ 83: == Przygotowania do misji == [[Plik:STS-125 Atlantis Liftoff 02.jpg\|thumb\|250px\|Start STS-125]] Pierwotnie, misję STS-125 miał obsługiwać prom [[Discovery (wahadłowiec)\|Discovery]], który miał być wyniesiony na orbitę nie wcześniej niż w maju 2008. Misja STS-125 była pierwszą misja naprawczą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, w której użyty był prom [[Atlantis (wahadłowiec)\|Atlantis]], gdyż poprzednie tego typu misje były obsługiwane przez prom [[Discovery ~~(wahadłowiec)\|Discovery]]~~ – dwa razy oraz przez promy [[Columbia (wahadłowiec)\|Columbia]] i [[Endeavour]]. 7 lipca 2008 roku [[NASA]] ogłosiła, iż start promu [[Atlantis (wahadłowiec)\|Atlantis]] został przełożony na 8 października 2008 z powodu opóźnień w produkcji zewnętrznych zbiorników paliwa. Firma Lockheed Martin postanowiła wyprodukować nowe zbiorniki, zgodnie z zaleceniami komisji badającej przyczyny katastrofy Columbii – CAIB. NASA zaplanowała początek misji STS-125 na 28 sierpnia, w związku z tym niemożliwe było wykonanie dwóch zbiorników, jednego dla promu [[Atlantis ~~(wahadłowiec)\|Atlantis]]~~, a drugiego dla promu [[Endeavour]], który miałby wziąć udział w ewentualnej misji ratunkowej w tak krótkim czasie. Pierwotnie misja STS-125 miała być misją rozbudowującą [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna\|ISS]] – ISS-1J. Zakładano dostarczenie japońskiego modułu badawczego, [[Kibō]] oraz specjalnego wysięgnika [[Canadarm]], [[Remote Manipulator System]]. Natomiast piątą misję naprawczą HST miał obsługiwać prom [[Columbia ~~(wahadłowiec)\|Columbia]]~~, który nie był optymalnym orbiterem służącym do rozbudowy stacji [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna\|ISS]] z powodu swojej wagi{{fakt\|data=2010-03}}. W związku z przesunięciem misji STS-125, zmianie uległ początek lotu [[STS-126]] promu [[Endeavour]] do [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna\|Międzynarodowej Stacji Kosmicznej]]. == Zobacz też == * [[Space Transportation System\|program lotów wahadłowców]] * [[lista misji wahadłowców]] {{Przypisy}}\|przypisy= <ref name="celebrating">{{Cytuj książkę \| autor = Adam Chen, William Wallack, George Gonzales \| tytuł = Celebrating 30 Years of the Space Shuttle program \| wydawca = NASA \| data = 2012 \| isbn = 978-0-16-090202-4 \| url = http://permanent.access.gpo.gov/gpo25159/656773main_ShuttleRetrospectiveBook-ebook.pdf}}</ref> <ref name=astronautica>{{Cytuj stronę \| url = http://www.astronautix.com/flights/sts125.htm \| tytuł = STS-125 \| nazwisko = Wade \| imię = Mark \| praca = Encyclopedia Astronautica \| język = en \| data dostępu = 2014-06-23}}</ref> }} == Linki zewnętrzne == * [http://www.nasa.gov/mission_pages/shuttle/shuttlemissions/sts125/main/index.html opis misji STS-125 na stronie NASA] {{lang\|en}} * [https://archive.org/details/STS125 Raport podsumowujący misję STS-125] {{lang\|pl}} * {{Cytuj stronę \| url = http://www.spacefacts.de/mission/english/sts-125.htm \| tytuł = Spaceflight mission report: STS-125 \| data = 2014-04-14 \| opublikowany = Space Facts \| język = en \| data dostępu = 2014-06-23}} * {{Cytuj stronę \| url = http://lk.astronautilus.pl/loty/sts125.htm \| tytuł = STS-125 \| opublikowany = Loty kosmiczne \| data dostępu = 2014-06-23}} * {{Cytuj stronę \| url = https://archive.org/details/STS125 \| tytuł = Misja STS-125 Ostatni lot serwisowy do Teleskopu Hubble’a \| autor = Krzysztof Kanawka, Kamil Rzeszowski, Adam Piech \| data = 2009-11-04 \| praca = Internet Archive \| data dostępu = 2014-06-23}} {{Wahadłowiec Atlantis}} [[Kategoria:Loty wahadłowców\|125]] [[Kategoria:Wydarzenia ~~2008~~2009]] [[Kategoria:Kosmiczny Teleskop Hubble'a]]

STS-125: Różnice pomiędzy wersjami