Félix Houphouët-Boigny: Różnice pomiędzy wersjami

'''Félix Houphouët-Boigny''' (wym. ''Ufue-Buańji'' - [ufuẹ buanị]<ref>Hasło [http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3912864/houphou235tboigny-f233lix.html ''Houphouët-Boigny, Félix''] w Encyklopedii Powszechnej PWN</ref>)zwany '''Papa Houphouët''' lub '''Le Vieux''' (fr. ''stary'') (ur. [[18 października]] [[1905]] w [[Jamusukro]], zm. [[7 grudnia]] [[1993]] tamże) – iworyjski polityk prawicowy, pierwszy [[Prezydenci Wybrzeża Kości Słoniowej|prezydent Wybrzeża Kości Słoniowej]] od 3 listopada 1960 do swej śmierci. Szef państwa od 7 sierpnia do 3 listopada 1960.

Wywodził się z arystokratycznej rodziny z Wybrzeża Kości Słoniowej - był synem naczelnika plemiennego, porzucił jednak religię swoich przodków, aby stać się praktykującym katolikiem<ref>[http://www.pallotyni.org/prowincja.wa/archiwum/242-wks-jubileusz-20-lecia-konsekracji-bazyliki-matki-boej-pokoju-notre-dame-de-la-paix-w-yamoussoukro.html ''WKS: Jubileusz 20-lecia konsekracji Bazyliki Matki Bożej Pokoju (Notre-Dame-de-la-Paix) w Yamoussoukro''] - Prowincja Chrystusa Króla. Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego (Pallotyni)</ref>. Z wykształcenia<ref>[http://www.chronologia.pl/biogram-hofe19051018j0.html Kalendarz historyczny. Chronologia dziejów Polski i świata]</ref> i zawodu lekarz, praktykował w tym zawodzie piętnaście lat. W 1946 był jednym z założycieli [[Afrykańskie Zrzeszenie Demokratyczne|Afrykańskiego Zrzeszenia Demokratycznego]] (RDA), partii, która zrzeszała działaczy z różnych afrykańskich kolonii francuskich. W następnym roku założył z kolei [[Partia Demokratyczna Wybrzeża Kości Słoniowej|Demokratyczną Partię Wybrzeża Kości Słoniowej]]. Sprawował znaczące urzędy we francuskiej administracji: w latach 1946-1959 zasiadał w parlamencie francuskim jako deputowany, zaś od 1956 do 1959 wchodził w skład rządu francuskiego jako minister zdrowia oraz minister spraw afrykańskich, ale też w trzecim rządzie [[Charles de Gaulle|Charlesa de Gaulle'a]] (1 czerwca 1958-8 stycznia 1959) piastował tekę ministra stanu. W 1959 został w swej ojczyźnie premierem rządu autonomicznej republiki, by w następnym roku stanąć na czele kraju jako szef niepodległego państwa. Dążył do stopniowego uzyskiwania niepodległości francuskiej kolonii, dystansując się od gwałtownych i rewolucyjnych metod stosowanych podówczas przez innych przywódców afykańskich. Początkowo współpracował w tym celu z partiami komunistycznymi, jednak po ogłoszeniu niepodległości Wybrzeża zerwał z marksistowską orientacją polityczną.<ref>[http://www.histmag.org/Kosc-sloniowa-skapana-we-krwi-7707 Przemysław Mrówka, ''Kość słoniowa skąpana we krwi''], 14 marca 2013, histmag.org</ref>

Dzierżył w swych rękach dyktatorską władzę do końca życia, prowadząc życie w znacznym przepychu<ref>Simon Sebag Montefiore, ''Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa'', tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 257.</ref> oraz stosując ustrój monopartyjny (zaprowadzony w 1960) na czele z jedyną legalnie działającą Partią Demokratyczną Wybrzeża Kości Słoniowej. W polityce zagranicznej występował przeciwko lewicowym rewolucyjnym ruchom afrykańskim<ref>[[Ryszard Kapuściński]], ''Gdyby cała Afryka...'', Agora SA, Warszawa, 2011, ISBN 9788326805264, s. 73.</ref> i był krytykowany przez kontynentalnych przywódców za bliskie stosunki dyplomatyczne z [[RPA]], które uzasadniał potrzebą dialogu ludności rasy białej i murzyńskiej. Wspólnie z [[Maurice Yaméogo|Maurice'em Yameogo]] - prezydentem Burkina Faso - planował połączenie Burkiny z Wybrzeżem, jednak projekt ten nigdy nie doczekał się realizacji. 25 maja 1963 brał udział w szczycie w Addis Abebie - stolicy Etiopii - powołującym [[OJA|Organizację Jedności Afrykańskiej]] (OJA)<ref>[[Ryszard Kapuściński]], ''Gdyby cała Afryka...'', Agora SA, Warszawa, 2011, ISBN 9788326805264, s. 74.</ref>. Przede wszystkim jednak był wykonawcą polityki ścisłej współpracy z państwami Zachodu (w szczególności z Francją) oraz rozwoju kapitalizmu w kraju, dzięki czemu ustabilizował życie polityczne Wybrzeża Kości Słoniowej, zapobiegając wybuchom ewentualnych zamachów stanu. Udało mu się utrzymać na odpowiednim poziomie stabilizację gospodarczą Wybrzeża Kości Słoniowej, która stale rozwijająca się przyciągała zagranicznych inwestorów, a następnie zyskała status największego producenta kakao i jenego z najbogatszych państw w Afryce.

W 1983 wybrał miasto Jamusukro na stolicę Wybrzeża Kości Słoniowej, zaczynając jego rozbudowę. ŚciślePrzyczyną współpracowałprzeniesienia stolicy z FrancjąAbidżanu ido popierałJamusukro [[kapitalizm]]było w krajuto, dzięki czemu udało mu się utrzymać na odpowiednim poziomie stabilizację gospodarczą Wybrzeża Kości Słoniowej, która stale rozwijająca się przyciągała zagranicznych inwestorów, a następnieże zyskałamieszkało statustam największegorodzime producentaplemię kakaoprezydenta. JednakW w latach wroku 1985 rozpoczął budowę [[Bazylika Boskiej Królowej Pokoju w Jamusukro|Bazyliki Boskiej Królowej Pokoju w Jamusukro]], którą ukończono w 1989 kosztem 300 000 000 dolarów<ref>Cezary Wąs, ''Antynomie współczesnej architektury sakralnej'', Muzeum Architektury we Wrocławiu, 2008, s. 101.</ref>. StałaTa siękopia onaBazyliki Świętego Piotra w Rzymie stała się największym na świecie kościołem, lecz w ogromne wydatki poniesione na nią spowodowały, że kilka lat po śmierci Houphueta-Boigny'ego - w 1997 - iworyjski rząd ogłosił bankructwo kraju.<ref>Simon Sebag Montefiore, ''Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa'', tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 306.</ref>