Félix Houphouët-Boigny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 19:
| quote = Félix Houphouët-Boigny
}}
'''Félix Houphouët-Boigny''' (wym. ''Ufue-Buańji'' - [ufuẹ buanị]<ref>Hasło [http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3912864/houphou235tboigny-f233lix.html ''Houphouët-Boigny, Félix''] w Encyklopedii Powszechnej PWN</ref>)zwany '''Papa Houphouët''' lub '''Le Vieux''' (fr. ''stary'') (ur. [[18 października]] [[1905]] w [[Jamusukro]], zm. [[7 grudnia]] [[1993]] tamże<ref>[http://www.chronologia.pl/biogram-hofe19051018j0.html Kalendarz historyczny. Chronologia dziejów Polski i świata]</ref>) – iworyjski polityk prawicowy<ref>Hasło ''Houphouët-Boigny, Félix'' w: Wielka Encyklopedia Polonica'', 2000</ref>, pierwszy [[Prezydenci Wybrzeża Kości Słoniowej|prezydent Wybrzeża Kości Słoniowej]] od 3 listopada 1960 do swej śmierci. Szef państwa od 7 sierpnia do 3 listopada 1960.
 
== Żyiorys ==
=== Dojście do władzy ===
Wywodził się z arystokratycznej rodziny z Wybrzeża Kości Słoniowej - był synem naczelnika plemiennego, porzucił jednak religię swoich przodków, aby stać się praktykującym katolikiem<ref>[http://www.pallotyni.org/prowincja.wa/archiwum/242-wks-jubileusz-20-lecia-konsekracji-bazyliki-matki-boej-pokoju-notre-dame-de-la-paix-w-yamoussoukro.html ''WKS: Jubileusz 20-lecia konsekracji Bazyliki Matki Bożej Pokoju (Notre-Dame-de-la-Paix) w Yamoussoukro''] - Prowincja Chrystusa Króla. Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego (Pallotyni)</ref>. ZUkończył wykształcenia<ref>[http://www.chronologia.pl/biogram-hofe19051018j0.htmlUniwersytet KalendarzMedyczny historycznyim. ChronologiaJulesa dziejówCarde'a Polskiw i świata[[Dakar]]</ref>ze, ipo zawodu lekarz,czym praktykował w tymzawodzie zawodzielekarza przez piętnaście lat. W celu obrony praw ludności tubylczej wobec kolonialnej administracji stał przez pewien czas na czele związku plantatorów<ref>Ks. Piotr J. Karp SAC, [http://www.ms.ecclesia.org.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=684 ''Między niebem a ziemią Afryki''], 14 czerwca 2011 - ''Miejsca Święte''</ref>.
 
Jako antykolonialny<ref>Bara Ndiaye, ''Ruchy społeczno-polityczne we francuskiej Afryce Zachodniej'', t. 9., Forum Politologiczne - INP UWM Olsztyn, 2009</ref> radykał i zwolennik francuskiego rucu komunistycznego był jednym z członków ''Union Républicaine de la Résistance''<ref>Sohna Aisha Ndiaye, [http://afryka.org/afryka/senghor--przywodca-polityczny,news/ ''Senghor: Przywódca polityczny''] - afryka.org</ref>. W październiku 1946 był - wspólnie z [[Léopold Sédar Senghor|Leopoldem Sedarem Senghorem]] (późniejszym prezydentem Senegalu) jednym z założycieli [[Afrykańskie Zrzeszenie Demokratyczne|Afrykańskiego Zrzeszenia Demokratycznego]] (RDA), partii, która zrzeszała działaczy z różnych afrykańskich kolonii francuskich. Został pierwszym w jej historii przewodniczącym. W następnym roku założył z kolei [[Partia Demokratyczna Wybrzeża Kości Słoniowej|Demokratyczną Partię Wybrzeża Kości Słoniowej]]. Sprawował znaczące urzędy we francuskiej administracji: w latach 1946-1959 zasiadał w parlamencie francuskim jako deputowany, zaś od 1956 do 1959 wchodził w skład rządu francuskiego jako minister zdrowia oraz minister spraw afrykańskich, ale też w trzecim rządzie [[Charles de Gaulle|Charlesa de Gaulle'a]] (1 czerwca 1958-8 stycznia 1959) piastował tekę ministra stanu.
 
W 1959 został w swej ojczyźnie premierem rządu autonomicznej republiki, by w następnym roku stanąć na czele kraju jako szef niepodległego państwa. Dążył do stopniowego uzyskiwania niepodległości francuskiej kolonii, dystansując się od gwałtownych i rewolucyjnych metod stosowanych podówczas przez innych przywódców afykańskich. Początkowo współpracował w tym celu z partiami komunistycznymi, jednak po ogłoszeniu niepodległości Wybrzeża zerwał z marksistowską orientacją polityczną.<ref>[http://www.histmag.org/Kosc-sloniowa-skapana-we-krwi-7707 Przemysław Mrówka, ''Kość słoniowa skąpana we krwi''], 14 marca 2013, histmag.org</ref>
Linia 47:
* Ks. Piotr J. Karp SAC, [http://www.ms.ecclesia.org.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=684 ''Między niebem a ziemią Afryki''], 14 czerwca 2011 - ''Miejsca Święte''
* Jean Paul Loukou, [http://www.sekretariat-misyjny.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=853%3Awybrzee-koci-soniowej-rocznica-urodzin-prezydenta-felixa-houphoueta-boigny&Itemid=20 ''Wybrzeże Kości Słoniowej: Rocznica urodzin prezydenta Félixa Houphouëta-Boigny''], tłum. M. Kupiec, Pallotyński Sekretariat ds. Misji i Ewangelizacji Wschodu
* Bara Ndiaye, ''Ruchy społeczno-polityczne we francuskiej Afryce Zachodniej'', t. 9., Forum Politologiczne - INP UWM Olsztyn, 2009
* Sohna Aisha Ndiaye, [http://afryka.org/afryka/senghor--przywodca-polityczny,news/ ''Senghor: Przywódca polityczny''] - afryka.org
* Jan Palmowski, ''Słownik najnowszej historii świata 1900-2007'', wyd. pol. 2008, t. 2.
* Hasło ''Houphouët-Boigny, Félix'' w: Wielka Encyklopedia Polonica'', 2000