Wikipedia

Szelak: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Linia 4:
[[Plik:Szelak 0211.jpg|200px|right|thumb|płytki szelaku o grubości około 1mm]]
[[Plik:Schallplatte Deutsche Grammophon Stimme seines Herrn.jpg|200px|right|thumb|stara płyta gramofonowa pokryta szelakiem]]
'''Szelak''' – odmiana [[żywica|żywicy]] naturalnej, pozyskiwanej z wydzieliny [[owady|owadów]] (''Lac laccifer'') zwanych [[Czerwce|czerwcami]], (od czerwonego koloru), żyjących w [[Indie|Indiach]] i [[Tajlandia|Tajlandii]] na drzewach, zwanych popularnie szelakowymi.
 
Cały cykl życia czerwców trwa ok. 6 m-cy. Odżywiają się [[sok]]iem wysysanym spod kory, produkując szelak jako ochronną skorupkę dla larw. Absorbują go do momentu śmierci z przejedzenia. Każda samica przed śmiercią składa ok. 1000 jajeczek. Sok z drzewa przechodzi transformację chemiczną w ciele owada i w końcu jest wydalany. W kontakcie z powietrzem formuje się twarda skorupka, która pokrywa cały rój łącznie z gałązkami. ▼
Cały cykl życia czerwców trwa ok. 6 m-cy.
▲Odżywiają się [[sok]]iem wysysanym spod kory, produkując szelak jako ochronną skorupkę dla larw. Absorbują go do momentu śmierci z przejedzenia. Każda samica przed śmiercią składa ok. 1000 jajeczek.
Sok z drzewa przechodzi chemiczną transformację w ciele owada i w końcu jest wydalany.
W kontakcie z powietrzem formuje się twarda skorupka, która pokrywa cały rój łącznie z gałązkami.
Zbiera się całe gałązki i przetwarza w zakładach, gdzie szelakowa skorupka jest oddzielana od gałązek i mielona. W tym stadium szelak stanowi mieszankę żywicy, kawałków gałązek, szczątków owadów i innych zanieczyszczeń. Po zmieleniu i przesianiu szelak jest moczony w wodzie przez kilka godzin. Następnie namoczony szelak ugniata się stopami w celu otwarcia ziarenek, z których wydostanie się barwnik oraz oddzielenia szczątków owadów od żywicy. Jednolitą masę płucze się aby usunąć barwnik i pianę.▼
Szelak, który zostanie na dnie zbiorników, jest suszony na słońcu.
 
▲Zbiera się całe gałązki i przetwarza w zakładach, gdzie szelakowa skorupka szelakowa jest oddzielana od gałązek i mielona. W tym stadium szelak stanowi mieszankę żywicy, kawałków gałązek, szczątków owadów i innych zanieczyszczeń. Po zmieleniu i przesianiu szelak jest moczony w wodzie przez kilka godzin. Następnie namoczony szelak ugniata się stopami w celu otwarcia ziarenek, z których wydostanie się barwnik oraz oddzielenianastąpi oddzielenie szczątków owadów od żywicy. Jednolitą masę płucze się, aby usunąć barwnik i pianę. Szelak, który zostanie na dnie zbiorników, jest suszony na słońcu.
W zależności od rodzaju drzewa szelak jest koloru od żółtego do czerwono-brązowego. Jest to półprodukt, z którego po oczyszczeniu i wybieleniu produkuje się szelak pomarańczowy i bezbarwny. Występuje on w postaci błony, która jest cięta na mniejsze kawałki.▼
W handlu znany pod różnymi nazwami (w zależności od koloru): lemon, orange, rubin.
 
▲W zależności od rodzaju drzewa szelak jestma kolorukolor od żółtego do czerwono-brązowego. Jest to półprodukt, z którego po oczyszczeniu i wybieleniu produkuje się szelak pomarańczowy i bezbarwny. Występuje on w postaci błony, która jest cięta na mniejsze kawałki. W handlu znany pod różnymi nazwami (w zależności od koloru): lemon, orange, rubin.
W Indiach żywica ta od starożytności stosowana jest jako barwnik do farbowania ubrań.
 
W Indiach żywica ta od starożytności stosowana jest jako barwnik do farbowania ubrań. Od [[XVI wiek]]u ceniony środek do wykończania powierzchni [[meble|mebli]], a także składnik [[werniks]]ów, [[Lak (materiał)|laku]] i [[lakier]]u lutniczego.
 
Naturalny szelak, pomimo szerokiego stosowania żywic syntetycznych, jest niezastąpiony w wielu dziedzinach. W przemyśle spożywczym ([[Lista E|E904]]), farmaceutycznym, w produkcji farb i [[lakier]]ów, [[tusz (farba)|tuszu]], [[renowacja|renowacji]] przedmiotów zabytkowych, modelowaniu kapeluszy, w zegarmistrzostwie jako [[klej]] itd.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Szelak”