Zjednoczenie Niemiec (1866–1871): Różnice pomiędzy wersjami

[[Kongres wiedeński]] w 1815 roku ustalił podział ówczesnej [[Europa|Europy]]. Mimo to już w tym okresie istniały silne tendencje zjednoczeniowe wśród niemieckiego społeczeństwa. W miejsce rozwiązanego w 1813 roku [[Związek Reński|Związku Reńskiego]] utworzono [[Związek Niemiecki]] (1815), pod przewodnictwem [[Władcy Austrii|cesarza Austrii]]. Wewnątrz niego zarysowywała się stopniowo rywalizacja między [[Królestwo Prus|Prusami]] a [[Cesarstwo Austrii|Austrią]].

[[Plik:Wilhelm1.jpg|thumb|left|upright=0.67|[[Wilhelm I Hohenzollern|Wilhelm I]], pierwszy [[cesarz niemiecki]]]]

Wzrost nastrojów zjednoczeniowych przypadł na lata [[Wiosna Ludów|Wiosny Ludów]]. Zawiązany wtedy ogólnoniemiecki [[parlament frankfurcki|parlament]], zwany od miejsca obradowania [[Frankfurt nad Menem|frankfurckim]], podjął po długich debatach decyzję o zjednoczeniu Niemiec pod przewodnictwem Prus (tzw. koncepcja małoniemiecka) i ofiarowaniu korony cesarskiej [[Fryderyk Wilhelm IV Pruski|Fryderykowi Wilhelmowi IV]]. Król jednak odmówił jej przyjęcia, a w 1850 roku Prusy zostały zmuszone do ponownego uznania zwierzchnictwa Austrii. Stan ten jednak stawał się wraz z upływem czasu anachronizmem. Rzeczywistą przewagę zyskiwały bowiem Prusy, między innymi wskutek szybkiego rozwoju przemysłu i wzrostowi gospodarczemu. Nie należy także zapominać, iż dwie należące do nich prowincje – [[Nadrenia]] i [[Śląsk]] – to dwa z czterech największych okręgów przemysłowych w Europie. Wzrostowi roli Prus sprzyjał też rozwój powiązań gospodarczych w ramach [[Niemiecki Związek Celny|Niemieckiego Związku Celnego]] (duży [[liberalizm gospodarczy]]), poza którym znajdowała się Austria.

[[Plik:Napoleon3.PNG|thumb|left|upright=0.7|[[Napoleon III Bonaparte]]]]

Francja bała się osaczenia przez kolejną niemiecką rodzinę (wcześniej z Habsburgami toczyli nieustanną walkę o hegemonię w Europie). W tym okresie tron [[Hiszpania|Hiszpanii]] pozostawał nieobsadzony, Bismarck zaproponował więc dalekiego krewnego Wilhelma I, z rodziny [[Hohenzollern-Sigmaringen (ród)|Hohenzollern-Sigmaringen]]. Zaniepokojony Napoleon III wysłał do Wilhelma I posłów w celu wyjaśnienia pogłosek. Pruski monarcha, nie wiedząc nic o planach Bismarcka, uspokoił posłów odrzucając niedorzeczne pogłoski. Jednocześnie będąc lojalnym wobec swojego kanclerza, wysłał mu depeszę, w której przedstawił swoją odpowiedź dla Napoleona III. Rozwścieczony takim obrotem spraw Bismarck wykorzystał depeszę i sfabrykował ją tak, iż z treści jej wynikało, że to Francja prosi o obsadę hiszpańskiego tronu przez krewnego Wilhelma I. Kanclerz zadbał, by depesza ta (tzw. [[depesza emska]]) trafiła do prasy niemieckiej. Tak też się stało. Wkrótce przedrukowano ją w [[język francuski|języku francuskim]], wywołując tym samym oburzenie i [[wojna francusko-pruska|wojnę]] wypowiedzianą przez Francję 19 lipca 1870 roku.