Bachantki (tragedia Eurypidesa): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Znaczenie: drobne merytoryczne
m →‎Znaczenie: drobne redakcyjne
Linia 68:
 
== Znaczenie ==
Stały się eurypidejskie ''Bachantki'' jedną z ulubionych sztuk [[Epoka hellenistyczna|okresu hellenistycznego]]. Odwołał się do niej, z o wiele bardziej jednak jednoznacznym morałem („co boskie bogu”), [[Teokryt]] w swoich ''Lénai e bákchai''<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Theocritus | tytuł = Idylls (przełożone na j.angielski przez Ch.S.Carverleya) | wydawca = Houghton Mifflin & Company | miejsce = Boston, Nowy Jork | data = 1906 | strony = 140-142 | rozdział = The Bacchanals | url = https://archive.org/stream/theocritus00theo_0#page/138/mode/2up}}</ref>. Później z kolei w czasach [[Republika rzymska|republiki]] zaadoptowali je na potrzeby rzymskiej tragedii [[Pakuwiusz]] i [[Akcjusz]]{{r|"Eurypides"}}. Z okresem dominacji rzymskiej wiąże się także jedna z bardziej makabrycznych okoliczności jej wystawienia. Po śmierci [[Marek Licyniusz Krassus|Krassusa]], na dworze partyjskim odbył się bankiet podczas którego zaprezentowano sztukę. W relacji Plutarcha wpod ostatniejkoniec sceniesztuki jedenpartyjski z partyjskich generałówgenerał [[Scilaes]] wrzucił na środek sali głowę dowódcy, którą podniósł jeden z aktorów i wykorzystał w scenie, w której Agawe wnosi głowę Penteusza, ze słowami „Niesiemy z gór do domu/ gałąź bluszczu świeżo uciętą,/szczęśliwy łup z polowania!” (tłum. Łanowski) ([[Plutarch]], Krassus XXXIII<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Plutarch | tytuł = Lives, Volume III Pericles and Fabius Maximus. Nicias and Crassus (przełożył na j.angielski B.Perrin) | wydawca = William Heinemann, G.P.Putnam's Sons | miejsce = Londyn, Nowy Jork | data = 1932 | seria = Loeb Classical Library 65 | strony = 421-423 | isbn = 9780674990722 | url = https://archive.org/stream/liveswithenglish03plutuoft#page/420/mode/2up}}</ref>).
 
Misteryjny wydźwięk tragedii odcisnął również swe piętno na świecie chrześcijan. Porównywał Chrystusa do Dionizosa niechętny nowej religii [[Kelsos|Celsus]], a jeden z [[Ojcowie Kościoła|Ojców Kościoła]] [[Klemens Aleksandryjski]] dopatrzył się w uczcie bachantek symbolu komunii{{r|"Eurypides"}} (co zostało jednak współcześnie odrzucone{{r|"Bravo,Wipszycka"}}). Czerpie również obficie z eurypidejskiej tragedii bizantyjski dramat [[Christos paschon]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Christus Patiens; tragoedia christiana, quae inscribi solet Χριςτος Παςχον. Gregorio Naziznzeno falso attributa | wydawca = G.B.Taubneri | miejsce = Lipsk | data = 1885 | url = https://archive.org/details/christuspatienst00greguoft}}</ref> (O męce Chrystusowej){{r|"Eurypides"}}.