Odbitka żelatynowo-srebrowa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
+ |
+ |
||
Linia 4:
[[Plik:Edward Jean Steichen - Isadora Duncan in the Parthenon, Athens - Google Art Project.jpg|thumb|[[Edward Steichen]], ''Isadora Duncan na Partenonie w Atenach'', odbitka na papierze chloro-bromowym, 1921]]
[[Plik:Sir Frederick Pollock 3rd Bt.jpg|thumb|Lafayette Ltd, ''Sir Frederick Pollock'', odbitka na papierze bromowym, 1928; wzdłuż brzegów widoczne tzw. wysrebrzenie (lustrzenie)]]
'''Odbitka żelatynowo-srebrowa''' – pozytyw fotograficzny na papierze pokrytym warstwą barytową
Technika pozytywowa na papierze żelatynowo-srebrowym ukształtowała się w wyniku prac prowadzonych przez wielu badaczy, w tym [[Richard Leach Maddox|Richarda Leacha Maddoxa]], autora „[[technika bromo-żelatynowa|suchej płyty]]” wykorzystującej bromek srebra i żelatynę<ref name="Kingsley"/>, a także Petera Mawdsleya, [[Józef Maria Eder|Josefa Edera]], Giuseppe Pizzighellego i Williama de Wiveleslie Abneya<ref>Dusan C. Stulik, Art Kaplan, ''Silver gelatin'', Los Angeles 2013, s. 4 (=''The Atlas of Analytical Signatures of Photographic Processes'') [na:] [http://www.getty.edu/conservation/publications_resources/pdf_publications/pdf/atlas_silver_gelatin.pdf getty.edu].</ref>. Papiery żelatynowo-srebrowe, stosowane od lat 80. XIX wieku, wyparły
== Odbitka kopiowana ==
Pierwszy papier typu POP wprowadzili w latach 60. XIX wieku Jean Laurent i José Martinez-Sanchez. Nie był to jeszcze papier żelatynowo-srebrowy, ale [[kolodium|kolodionowy]] (znany jako ''papier leptographique''), jednak po raz pierwszy pojawiła się w nim warstwa barytowa pokrywająca papier. Jakkolwiek sam papier nie zyskał większej popularności,
Papier żelatynowo-srebrowy chlorowy do kopiowania wprowadził William Abney w 1881 roku. Trzy lata później Emil Obernetter, który ulepszył papier dzięki dodaniu [[kwas cytrynowy|kwasu cytrynowego]], rozpoczął jego produkcję w Monachium<ref name="Kingsley">Hope Kingsley, ''Gelatine silver print'' [w:] ''Encyclopedia of nineteenth-century photography'', red. John Hannavy, New York 2008, s. 573.</ref>. Na szerszą skalę papiery żelatynowo-srebrowe kopiowane zaczęły być stosowane w latach 90. XIX wieku<ref name="Kingsley"/>; wykorzystywane były do lat 40. XX wieku<ref>Bertrand Lavédrine, ''Photographs of the past. Process and preservation'', Los Angeles 2009, s. 128.</ref>.
Papier umieszczany jest wraz z negatywem w [[kopioramka|kopioramce]] i wystawiany na światło słoneczne bądź sztuczne. Naświetlanie trwa tak długo, aż na papierze utworzy się obraz. Następnie odbitka jest płukana, aby usunąć pozostałe sole srebra, po czym może być [[tonowanie|tonowana]]. Kolejnym etapem jest płukanie, utrwalanie przy pomocy [[tiosiarczan sodu|tiosiarczanu sodu]], kolejne płukanie i suszenie.▼
▲
== Odbitka wywoływana ==
Odbitki wywoływane zostały wprowadzone w latach 80. XIX wieku. Ich przewaga nad odbitkami kopiowanymi polegała na znacznie krótszym czasie naświetlania, w trakcie którego powstawał [[obraz utajony]], następnie wywołany przy użyciu chemicznego wywoływacza.
Papier żelatynowo-srebrowy wywoływany pokrywany jest warstwą barytową, a następnie [[zawiesina|zawiesiną]] (błędnie zwaną [[emulsja|emulsją]]<ref>Bertrand Lavédrine, ''Photographs of the past. Process and preservation'', Los Angeles 2009, s. 141.</ref>) powstałą w wyniku zmieszania dwóch roztworów żelatyny: jednego, zawierającego bromek (i/lub chlorek), i drugiego, zawierającego [[azotan srebra]]. Po wysuszeniu papier jest przycinany do pożądanego formatu. Po naświetleniu obraz utajony jest wywoływany przy pomocy wywoływacza. W pełni wywołana odbitka wkładana jest do kąpieli, która ma za zadanie przerwanie procesu wywoływania. Kolejnym etapem jest utrwalanie przy pomocy utrwalacza, płukanie i suszenie.
{{Przypisy}}
|