H. Cegielski – Poznań: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 83.8.138.246 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Awersowy.
Linia 29:
[[Plik:FPS 123N tram.jpg|thumb|FPS Cegielski [[FPS 123N|123N]] w Warszawie]]
[[Plik:105N2 Poznań.jpg|thumb|[[HCP 115N|Konstal/HCP 105N/2]] (115N) w Poznaniu]]
'''H. Cegielski – Poznań S.A.''' ('''HCP''', [[gwara poznańska|gwarowo]] ''Ceglorz'') – firma założona przez [[Hipolit Cegielski|Hipolita Cegielskiego]] w 1846 w [[Poznań|Poznaniu]]. Producent silników okrętowych, lokomotyw [[Lokomotywa parowa|parowych]], [[lokomotywa spalinowa|spalinowych]], [[lokomotywa elektryczna|elektrycznych]] i [[wagon]]ów kolejowych.
 
== Historia ==
Początkowo był to warsztat znajdujący się przy sklepie z artykułami metalowymi w poznańskim [[Hotel Bazar w Poznaniu|Bazarze]]. W 1849 lub 1855 przy dzisiejszej ul. Woźnej powstał zakład naprawczy narzędzi rolniczych. W 1855 rozrastająca się fabryczka przeniosła się na ul. Kozią. Zakłady specjalizowały się wówczas w produkcji i naprawie maszyn rolniczych, a w 1859 stale rozrastający się zakład przeniósł się na ul. Strzelecką. W 1860 rozpoczęto produkcję [[lokomobila|lokomobili]]. Umierając w 1868, Hipolit Cegielski pozostawił spadkobiercom dynamicznie rozwijający się zakład zatrudniający w 1869 już 300 pracowników.
 
Po śmierci założyciela fabryką kierował jego przyjaciel [[Władysław Bentkowski]], a w 1880 firmę przejął syn Hipolita, [[Stefan Cegielski]], który nazwał zakłady „Fabryką Machin i Urządzeń Rolniczych H. Cegielski w Poznaniu”. W 1889 Stefan Cegielski został zmuszony przez kłopoty finansowe do przekształcenia zakładów w [[Spółka akcyjna|towarzystwo akcyjne]], którego został głównym akcjonariuszem i wiceprezesem zarządu. Nowa spółka działała pod nazwą „H. Cegielski Towarzystwo Akcyjne w Poznaniu”. W 1911 część fabryki przeniosła się na ul. Główną.
 
W 1919 spółka wykupiła tereny upadłej fabryki Juliusa Moegelina na [[Wilda|Wildzie]] oraz sąsiadujące z nią zakłady Paulusa i fabrykę „Thermoelektromotor”, zaś rok później dokupiono tereny fabryki braci Lesserów. Na tym miejscu pozostaje do dziś. Przeprowadzono również reorganizację, poszerzając asortyment. Zakład podzielono na oddziały:
Linia 46:
 
[[Plik:Pomnik Cegielskiego RB1.jpg|thumb|left|upright|[[Pomnik Hipolita Cegielskiego w Poznaniu|Pomnik twórcy HCP]]]]
Rozpoczęto również produkcję [[tramwaj]]ów. Zakłady przeżywały wówczas prawdziwy rozkwit. W 1917 zatrudniały około 490 osób, w 1920 około 990, a w 1923 już 4500 robotników i 580 pracowników umysłowych. Powstały też oddziały zamiejscowe – w [[Inowrocław]]iu, zatrudniający około 300, osób, oraz w [[Chodzież]]y, zatrudniający około 130 pracowników. [[Wielki kryzys|Wielki Kryzys]] dotknął również HCP, w jego okresie wartość spółki zmalała cztery razyczterokrotnie.
 
W 1923 w rocznicę powstania wprowadzono również używany do dziś znak firmowy – okrąg z literami HCP. W 1927 firmę przemianowano na „H. Cegielski Spółka Akcyjna w Poznaniu”
 
Tuż przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] powstał w [[Rzeszów|Rzeszowie]] nowy oddział. Jego budowę rozpoczęto w kwietniu 1937 na miejscu dawnej firmy ''Mars'', a pierwsze obrabiarki powstawały w grudniu tego samego roku. Miał on wytwarzać nowoczesne maszyny i urządzenia. Do wybuchu wojny produkował m.in. [[Armata przeciwpancerna wz. 36|armaty przeciwpancerne kalibru 37 mm]] i [[Bofors 40 mm|armaty przeciwlotnicze kalibru 40 mm]] (kooperował w tym zakresie z macierzystymi zakładami w Poznaniu), wozy taborowe, manierki żołnierskie, skrzynie amunicyjne i obrabiarki (około 40 szt. miesięcznie). W 1939 zakład znajdował się na etapie dochodzenia do pełnej zdolności produkcyjnej. W sierpniu 1939 zatrudniał 2500 osób. O skali zaangażowania zakładów w Rzeszowie w produkcję zbrojeniową świadczy wartość tej produkcji w stosunku wartości produkcji całego przedsiębiorstwa. Zakład w Rzeszowie produkował sprzęt artyleryjski o wartości 23 231 019 zł (36,5% wartości zamówień całego przedsiębiorstwa), inna produkcja wojskowa wynosiła 1 827 648 zł (2,8%), a obrabiarki 12 122 803 zł (18,8%). Zakład skupiał 58,1% wartości zamówień przedsiębiorstwa. Od marca 1939 wytwarzano miesięcznie 20–25 dział przeciwpancernych i 15–20 armat przeciwlotniczych, w większości na eksport do [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] i [[Holandia|Holandii]]. W lipcu 1939 wyprodukowano ogółem już 80 dział. W zakładzie przygotowywano także produkcję [[reflektor przeciwlotniczy|reflektorów przeciwlotniczych]] o średnicy 120 cm (pierwsze trzy planowano przekazać wojsku w styczniu 1940).
 
Po wkroczeniu wojsk okupacyjnych zakłady w Poznaniu zostały skonfiskowane i 1 listopada 1939 sprzedane koncernowi [[Deutsche Waffen und Munitionsfabriken]] (DWM). W tym okresie w fabryce produkowano różnorodne elementy na potrzeby niemieckiej armii, od elementów optycznych, poprzez [[rower]]y, [[motocykl]]e, [[zapalnik]]i, [[Łuska (nabój)|łuski]], [[Łoże (broń palna)|lawety]] po części do [[samolot]]ów i [[okręt podwodny|okrętów podwodnych]]. Po alianckich bombardowaniach i w związku ze zbliżaniem się [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] [[Niemcy]] ewakuowali fabrykę, pozostawiając zdewastowane hale.
 
Po wojnie zakład upaństwowiono, w 1949 zmieniono również nazwę na Zakłady Metalowe im. [[Józef Stalin|Józefa Stalina]] w Poznaniu (ZISPO). W dniu 28 czerwca 1956 pracownicy fabryki wzięli udział w proteście, który przekształcił się w [[Poznański Czerwiec|Poznański Czerwiec 56]]. 1 listopada tegoż samego roku zmieniono ponownie nazwę na „Zakłady Przemysłu Metalowego H. Cegielski w Poznaniu, Przedsiębiorstwo Państwowe”.
 
W 1956 kupiono od [[Szwajcaria|szwajcarskiej]] firmy Sulzer-Brothers Ltd. (dziś Wärtsilä Switzerland Ltd.) licencję na budowę silników okrętowych. Kolejną licencję zakupiono w 1959, tym razem od [[Dania|duńskiej]] firmy Burmeister&Wain (dziś MAN B&W Diesel A/S). Do dnia dzisiejszego HCP jest głównym producentem silników okrętowych w kraju. W międzyczasie, w 1958, zakończono produkcję parowozów.
Linia 75:
 
== Grupa kapitałowa HCP ==
* H. Cegielski – Energocentrum Sp. z o.o.
* H. Cegielski – Service Sp. z o.o.
* H. Cegielski – Centrum Badawczo-Rozwojowe Sp. z o.o.
* Infocentrum Sp. z o.o.
 
Linia 83:
 
Do grudnia 2010 do grupy kapitałowej HCP należały również:
* H. Cegielski – Remocentrum Sp. z o.o. – Spółka została połączona przez likwidację z H. Cegielski – Energocentrum Sp. z o.o.
* H. Cegielski – Transcel Sp. z o.o. – połączona przez przejęcie z H. Cegielski – Logocentrum Sp. z o.o.
 
== Bibliografia ==