Uniwersytet Paryski: Różnice pomiędzy wersjami

|www =

}}

'''Uniwersytet Paryski''' ([[język francuski|fr.]] ''Université de Paris'') – [[Francja|francuski]] [[średniowieczny uniwersytet]] w [[Paryż]]u; jedna z najstarszych instytucji tego typu. Z czasem uległ rozpadowi, a jego najbardziej znaczącym następcą jest [[Sorbona]].

 

== Historia ==

=== Powstanie ===

[[Plik:Seal of University of Paris.jpg|150px|thumb|Pieczęć Uniwersytetu Paryskiego (1292 r.)]]

Pod koniec XI w. [[William z Champeaux|Williama z Champeaux]] zaczął nauczać w Paryżu [[siedem sztuk wyzwolonych|sztuk wyzwolonych]] i [[teologia|teologii]]. Kiedy po latach przeniósł się poza Paryż, dołączając do [[wiktoryni|wiktorynów]], jego były uczeń, [[Piotr Abelard]], założył własną szkołę, poza murami miejskimi Paryża, w [[Montagne Sainte-Geneviève]] (lata trzydzieste XII w.). W latach czterdziestych XII wieku, w Paryżu nauczało już wielu mistrzów, takich jak [[Albéric de Monte]], [[Robert z Melun]], [[Peter Helias]], [[Adam du Petit-Pont]], [[Gilbert z Poitiers]], [[Thierry z Chartres]] czy [[Piotr Lombard]]. Paryż stał się jednym z najważniejszych centrów intelektualnych Europy, do którego [[Student|żacy]] przybywali z daleka po nauki. W tym też czasie zaczęły się kształtować podstawy instytucjonalne późniejszego uniwersytetu paryskiego{{odn|Radding|1995|s=1175}}.

 

=== Rozwój ===

Początkowo nie trzeba było spełniać żadnych warunków, by rozpocząć nauczanie. Kwestie te zostały stopniowo unormowane przez papieży pod koniec XII w., którzy określili sposoby otrzymania licencji na nauczanie (''licentia docendi''). Z 1208 r. pochodzi pierwsza wzmianka o korporacji (''universitas'') mistrzów (nauczycieli). W tym okresie mistrzowie byli więc już zrzeszeni i cieszyli się autonomią instytucjonalną w stosunku do lokalnych władz, obejmującą m.in. własną jurysdykcję karną {{odn|Radding|1995|s=1175-1176}}. Paryż [[Uniwersytet Boloński|Bolonia]] i [[Uniwersytet w Neapolu|Neapol]] stworzyły trzy odmienne modele uniwersytetu. Model boloński i neapolitański stopniowo zostały zarzucone, natomiast Paryż stał się podstawą ustroju współczesnych uniwersytetów. Uniwersytet Paryski był podporządkowany bezpośrednio miejscowemu [[biskup]]owi, który często wpływał na kształt i dobór nauczanych treści. Obowiązywały na nim ścisłe, podobne do zakonnych, reguły, a większość nauczających i uczących się stanowili duchowni. Rektor wybierany był z grona nauczającego<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Seńko| imię = Władysław| tytuł = Jak rozumieć filozofię średniowieczną| wydawca = Antyk| miejsce = Kęty| rok = 2001| strony = 53}}; {{cytuj książkę |nazwisko = Swieżawski| imię = Stefan| tytuł = Dzieje europejskiej filozofii klasycznej| wydawca = PWN| miejsce = Warszawa - Wrocław| rok = 2000| strony = 555 i d.}}</ref>.

 

Uniwersytet nie miał jednolitej struktury. Nauka podzielona była na fakultety: teologiczny, sztuk wyzwolonych, prawa, później również medycyny. Wyróżniano również [[kolegium|kolegia]], sprawujące opiekę nad uboższymi studentami. Najbardziej znanym kolegium Paryskim jest kolegium założone ok. 1257 r. przez kapelana [[Robert de Sorbon|Roberta de Sorbon]], które przekształciło się w dzisiejszą [[Sorbona|Sorbonę]]{{odn|Radding|1995|s=1177}}.

Pod koniec średniowiecza Uniwersytet Paryski stracił na znaczeniu. Poszczególne [[monarchia narodowa|monarchie narodowe]] otwierały własne uniwersytety, co w konsekwencji przynosiło ograniczenie liczby zagranicznych studentów w starszych placówkach. Stopniowo traciły one na międzynarodowym znaczeniu{{odn|Radding|1995|s=1177}}.

 

 

W 1896r. odtworzono Uniwersytet Paryski. Działał on do 1970 r., kiedy wskutek [[maj 1968|protestów studenckich w 1968 r.]] podzielono go na 13 odrębnych uczelni.