I Zakon franciszkański: Różnice pomiędzy wersjami

'''I Zakon franciszkański''' to– grupa zakonów męskich żyjących według Reguły [[Franciszek z Asyżu|św. Franciszka]] zatwierdzonej przez papieża [[Honoriusz III|Honoriusza III]] w 1223 r. Nazwa „zakon” jest nieprecyzyjna; odnosi się do czasów niepodzielonego I Zakonu św. Franciszka, ''Ordo Fratrum Minorum'' (1209 -1517).

* [[Franciszkanie Odnowy]]<ref>[http://www.franciscanfriars.com/Articles/cfr_constitutions2.htm#_Toc471978527 C.F.R. Constitutions].</ref>

Wszystkie te zakony posiadają wspólną [[Reguła Bracibraci Mniejszychmniejszych|Regułę]], ale własne konstytucje, statuty i struktury organizacyjne. Na mocy orzeczenia papieskiego z 1619 r. Zakon Braci Mniejszych, Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych i Zakon Braci Mniejszych Kapucynów są w jednakowym stopniu spadkobiercami św. Franciszka i założonego przez niego zakonu.

|Plik:Assisi z13.jpg|Kolebka zakonu -– [[Porcjunkula]]

W jakiś czas po nawróceniu [[Franciszek z Asyżu|św. Franciszek]] wraz ze swoimi pierwszymi naśladowcami udał się do papieża, by uzyskać potwierdzenie swojego sposobu życia. Właśnie to wydarzenie uznaje się za moment założenia Zakonu. Zatwierdzenie ustnej reguły przez papieża Innocentego III miało miejsce prawdopodobnie 16 kwietnia 1209 roku. Ponieważ pierwsza reguła [[Franciszek z Asyżu|św. Franciszka]] nie była spisana, Kuria Rzymska nie sporządziła również żadnego dokumentu w tej sprawie. Pisemna reguła (zwana ''Regula bullata'') została potwierdzona przez papieża Honoriusza III bullą "Solet„Solet annuere"annuere” z dnia 29 listopada 1223 roku<ref>{{cytuj książkę | autor = [[Raoul Manselli]]| tytuł = Święty Franciszek z Asyżu. Editio maior| wydawca = Bratni Zew| miejsce = Kraków| rok = 2006| strony = 181-198| isbn = 83-88903-93-4}}</ref>.

W chwili śmierci [[Franciszek z Asyżu|św. Franciszka]] (1226) zakon liczył sobie ok. 5000 braci. Szybki rozwój był spowodowany z jednej strony nowatorskimi ideami założyciela i radykalizmem braci, a z drugiej: sprzyjającą atmosferą rodzącej się w Kościele powszechnej dążności do odnowy życia religijnego. Wędrujący początkowo, bez stałych siedzib bracia poczęli niebawem osiadać w klasztorach, jednakże bez charakterystycznego dla zakonów mniszych ''stabilitas loci''<ref>{{cytuj książkę | autor r = Raoul Manselli | rozdział = Ubóstwo życia św. Franciszka z Asyżu | nazwisko = Manselli | imię = Raoul | tytuł = Św. Franciszek i jego towarzysze | wydawca = Bratni Zew | miejsce = Kraków | rok = 2009 | strony = 181-200 | isbn = 978-83-7485-109-1}}</ref>. Jeszcze za życia św. Franciszka zakon został podzielony na prowincje. Na czele każdej z nich stał minister prowincjalny. Zakonem zarządzał minister generalny. Jednakże w tym pierwszym okresie istnienia zakonu struktury organizacyjne i terminologia nie były jeszcze w pełni określone. Bracia spotykali się na [[kapituła|kapitule]]. Organizowane początkowo kilka razy do roku, potem raz rocznie w okolicy Uroczystości Zesłania Ducha Świętego, ostatecznie zaś raz na kilka lat, kapituły miały charakter spotkania braterskiego. Odbywały się one w kolebce zakonu, podasyskim kościółku Matki Bożej Anielskiej, zwanym [[Porcjunkula|Porcjunkulą]]. Z powodu dużej ilości braci od 1221 na kapitule generalnej spotykali się tylko przedstawiciele prowincji. Z biegiem czasu kapituły przyjęły charakter organizacyjny: ustawodawczy i wyborczy<ref>{{cytuj książkę | autor = Raoul Manselli| tytuł = Pierwsze stulecie historii franciszkanów| wydawca = Bratni Zew| miejsce = Kraków| rok = 2006| strony = | isbn = 83-7485-007-8}}</ref>.

Różne interpretacje reguły i praktyki dotyczące ubóstwa spowodowały powstanie podziałów. Pierwsza linia interpretacji (''observantia laxata'') postulowała, za cenę złagodzenia ubóstwa, podjęcie przez braci różnorakich zadań w Kościele: misji ''ad gentes'', działalności naukowej, kaznodziejskiej. Druga linia (''observantia extrema'') stanowiła przeciwieństwo pozostałej. Jej cechą charakterystyczną było usiłowanie zachowywania reguły w dosłowny sposób. Trzecia linia (''observantia mitigata'') stanowiła wyważony kompromis. Elementy tych trzech opcji można odnaleźć w późniejszych odgałęzieniach i podziałach I i II Zakonu. Spory dotyczyły też obowiązku zachowywania zaleceń świętego zawartych w "Testamencie„Testamencie św. Franciszka"Franciszka” z 1226<ref>{{cytuj książkę | autor = Gerard Pieter Freeman| autor2 = Hans Sevenhoven|tytuł = Testament św. Franciszka. Komentarz duchowy| wydawca = Serafin| miejsce = Kraków| rok = 2009| strony = | isbn = 978-83-60512-72-2}}</ref><ref>{{cytuj książkę | autor = Marek Sykuła OFMConv| tytuł = Testament św. Franciszka i św. Klary. Studium teologiczno-duchowe| wydawca = Bratni Zew| miejsce = Kraków| rok = 2010| strony = | isbn = 978-83-7485-118-3}}</ref>.

Kontrowersje na temat ubóstwa i zadań, jakie powinni podejmować bracia, ciągnęły się z mniejszym czy większym natężeniem przez całą historię zakonu. Znalazły swój wyraz w autonomiczności [[Zakon Braci Mniejszych Obserwantów|obserwantów]] od [[Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych|braci konwentualnych]] w XV w., a następnie w ich rozdzieleniu w 1517 przez papieża Leona X bullą "Ite„Ite et vos in vineam meam"meam”, w powstaniu [[Zakon Braci Mniejszych Kapucynów|kapucynów]] oraz podziałach [[Zakon Braci Mniejszych Obserwantów|obserwantów]] w ramach jednego zakonu na autonomiczne gałęzie. Także w dzisiejszych czasach dążenie do reform znalazło swoje ucieleśnienie w powstaniu [[Franciszkanie Odnowy|Franciszkanów Odnowy (Franciscan Friars of Renewal)]] w roku 1987.

|data założenia = [[1209]]

'''Zakon Braci Mniejszych''' (łac. ''Ordo Fratrum Minorum'') to zakon połączony w całość w [[1897]], pot. franciszkanie. W Polsce ze względów historycznych pot. [[Zakon Braci Mniejszych Obserwantów|obserwanci]] ([[Franciszkanie reformaci|reformaci]], [[bernardyni]], [[alkantarzyści]]). Władze zakonne na szczeblu generalatu, nakazały jednak, by członkowie prowincji, których korzenie w jakimś stopniu sięgają czasów obserwanckich, zaprzestały używania nazw tradycyjnych, tzn. bernardyni i reformaci<ref>{{cytuj książkę | autor r = [[John Vaughn]] OFM | rozdział = Pismo Ministra Generalnego Johna Vaughna w sprawie nazewnictwa Zakonu w Polsce | nazwisko = | imię = | tytuł = Zjednoczenie Zakonu Braci Mniejszych w 1897 | wydanie = | wydawca = Franciszkanie | miejsce = Poznań | rok = 2001 | strony = 45-51 | issn =<!-- SPRAWDŹ TO MIEJSCE! (ALBO CYTUJ PISMO, ALBO ISBN) --> 1505-8352}}</ref>. Wszyscy prowincjałowie polscy potwierdzili przyjęcie tej decyzji generała w specjalnym oświadczeniu z 8 maja 1991<ref>{{cytuj książkę | autor r = [[Damian Szojda]] OFM | rozdział = Oświadczenie Zakonu Braci Mniejszych w Polsce | nazwisko = | imię = | tytuł = Zjednoczenie Zakonu Braci Mniejszych w 1897 | wydanie = | wydawca = Franciszkanie | miejsce = Poznań | rok = 2001 | strony = 52-53 | issn =<!-- SPRAWDŹ TO MIEJSCE! (ALBO CYTUJ PISMO, ALBO ISBN) --> 1505-8352}}</ref>.

# [[Prowincja Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych w Katowicach|Prowincja Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny]] −– [[Katowice]]

# [[Prowincja Matki Bożej Anielskiej Zakonu Braci Mniejszych|Prowincja Matki Bożej Anielskiej]] −– [[Kraków]]

# [[Bernardyni|Prowincja Niepokalanego Poczęcia NMP]] −– [[Kraków]]

# [[Prowincja św. Franciszka z Asyżu Zakonu Braci Mniejszych w Poznaniu|Prowincja św. Franciszka z Asyżu]] −– [[Poznań]]

# [[Prowincja św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych]] −– [[Wrocław]]

|data założenia = [[1209]]

|data zatwierdzenia = [[1517]] niezależność

|liczba członków = 4.408 (2008)<ref>Dane statystyczne dotyczące franciszkanów konwentualnych (OFMConv) w świecie i w Polsce, [http://www.franciszkanie.pl/news.php?id=6277&tp=newsy Franciszkanie w liczbach, Franciszkanie.pl-Serwis Informacyjny].</ref>

'''Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych''' (łac. ''Ordo Fratrum Minorum Conventualium'') pot. franciszkanie, najważniejsze ośrodki w Polsce to [[klasztor]] w [[Niepokalanów|Niepokalanowie]] założony przez [[Maksymilian Maria Kolbe|św. Maksymiliana Marię Kolbego]] oraz [[Kościół św. Franciszka z Asyżu w Krakowie]], gdzie nieprzerwanie pracują od [[1237]]. Od [[XIII wiek|XIII w.]] są stróżami grobu i [[Bazylika św. Franciszka w Asyżu|bazyliki św. Franciszka w Asyżu]] oraz [[Bazylika św. Antoniego w Padwie|bazyliki św. Antoniego w Padwie]]. Ważne ośrodki w Polsce to liczne klasztory w centrach miast, sanktuaria, parafie i wydawnictwa. Zaangażowani w działalność kulturalną ([[Fioretti]]), medialną ([[Radio Niepokalanów]], [[TV Puls]]) i misyjną (co 4 brat mniejszy konwentualny pochodzący z polskiej prowincji pracuje poza granicami kraju), wśród młodzieży i osób uzależnionych.

# [[Prowincja Matki Bożej Niepokalanej Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Warszawie|Prowincja Matki Bożej Niepokalanej w Warszawie]]<ref>http://www.warszawa.ofmconv.opoka.org.pl/ Prowincja Franciszkanów Matki Bożej Niepokalanej w Warszawie.</ref>

|data założenia = [[1209]]

|data zatwierdzenia = [[1619]] niezależność

|liczba członków = 10.590 (2008)<ref>Dane statystyczne dotyczące kapucynów (OFMCap) w świecie, [http://www.franciszkanie.pl/news.php?id=6355 Ponad 10 tys. kapucynów na świecie, Franciszkanie.pl-Serwis Informacyjny].</ref>

'''Zakon Braci Mniejszych Kapucynów''' (łac. ''Ordo Fratrum Minorum Capuccinorum'') to zakon nawiązujący do tradycji życia pierwszych franciszkanów założony przez [[Matteo Serafini da Bascio]]. W [[1528]] formalnie wyodrębnili się, w [[1619]] zatwierdzeni przez [[papież]]a, a w [[1681]] przybyli do Polski. W okresie [[rozbiory Polski|rozbiorów]] odgrywali ważną rolę jako działacze społeczni i niepodległościowi. Ważne ośrodki w Polsce to m.in. Ośrodek Apostolstwa Trzeźwości w [[Zakroczym]]iu.

|dewiza = [[Ave Maria|Zdrowaś Maryjo]]

|data założenia = [[1970]]

Strój zakonny posiada krój habitu Franciszkanów Konwentualnych, różniąc się szaro-niebieskim kolorem.

|data założenia = [[1987]]

|data zatwierdzenia = [[1990]]

''' Franciszkanie Odnowy''' -– Wspólnota Franciszkańskiej Odnowy (ang. ''Community of the Franciscan Friars of the Renewal''), znana także pod nazwą ''Zakon Braci Franciszkanów Maryi Niepokalanej'', żebracza [[Zgromadzenie zakonne|wspólnota zakonna]] założona w [[1987]] roku przez ośmiu braci [[Zakon Braci Mniejszych Kapucynów|Kapucynów]] z prowincji [[Nowy Jork]] i [[New Jersey]], w celu dalszej pracy nad zapoczątkowaną w ich zakonie w XVI wieku indywidualną i społeczną reformą [[Kościół katolicki|Kościoła Katolickiego]]. Wśród założycieli byli między innymi o. Benedict Groeschel, o. Stan Fortuna -– [[raper]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.francescoproductions.com/Bio| tytuł = Fr. Stan'sStan’s Bio| data dostępu = 2011-10-05| autor = | opublikowany = www.francescoproductions.com| praca = | data = | język = en}}</ref> wykonujący rap chrześcijański, o. Robert Stanion, o. Glen Sudano i o. Andrew Apostoli. Formalnie założona w [[1990]] roku jako [[Publiczne Stowarzyszenie Wiernych]] przez kardynała [[John Joseph O'Connor|Johna O'ConnoraO’Connora]]. Patronką zakonu jest [[Matka Boża z Guadalupe]], orędowniczka nienarodzonych dzieci.

* {{Cytuj książkę | nazwisko= Iriarte OFMCap| imię=Lázaro | nazwisko2= Kafel OFMCap| imię2=Józef Salezy | nazwisko3= Zębik OFMCap| imię3=Andrzej Józef | nazwisko4= Kuklińska OSC| imię4=Krystyna | tytuł= Historia franciszkanizmu | data=1998 | wydawca=Bracia Mniejsi Kapucyni | miejsce=Kraków | isbn=83-910410-0-X | strony=}}

* {{cytuj książkę | autor = Joachim Roman Bar OFMConv (red.)| tytuł = Zakony św. Franciszka w Polsce. Zakon Braci Mniejszych −– Franciszkanów| wydawca = Akademia Teologii Katolickiej| miejsce = Warszawa| rok = 1978| strony = | isbn =}}