Jacopone da Todi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m uproszczenie wywołania szablonu {{Kontrola autorytatywna}}
m MalarzBOT: poprawa linkowania na właściwe (SorbonaUniwersytet Paryski)
Linia 8:
Iacopone jest autorem kilkudziesięciu [[Laudes (literatura)|laud]] w języku włoskim (istnieją spory co do dokładnej ich liczby). Jego ''laudario'' stanowi zbiór przeznaczony nie na użytek bractwa religijnego, jak było w zwyczaju, tylko klasztoru. Można w nim wyróżnić kilka grup tematycznych, tematy: modlitwy, miłości mistycznej, pogardy dla świata, krytyki Kościoła, [[hagiografia|hagiograficzny]], moralistyczny, autobiograficzny. Autor podejmuje wątki dobrze znane ze średniowiecznych kazań i publicystyki, dając świadectwo znajomości literatury religijnej, głównie mistycznej. Mówi o nietrwałości ziemskich rozkoszy, o potrzebie odporności na złudne pokusy otaczającego świata, metaforycznie interpretuje tajemnicę Eucharystii. Nie brak jednak w jego poezji również elementów nowych: pisze o nienawiści do grzesznika, który tkwi w nim samym, opisuje cnotę, jako cel, do którego dąży, ale który mu się wymyka. Wobec takiego doświadczenia jedynym wyjściem wydaje się być śmierć. Odrzuca więc wszelki porządek społeczny i kulturowy, koncentrując się na kontemplacji Krzyża i śmierci, na medytacji nad chorobą i śmiercią, pokutą i umartwieniem. Sfera duchowa i materialna są sobie całkowicie przeciwstawione. Nawet miłość do Stwórcy prowadzić musi do fizycznego unicestwienia<ref name="His23"/>.
 
Iacopone dąży do Boga poprzez poniżenie samego siebie. Jedna z laud rozpoczyna się od słów: ''O Segnor, per cortesia / mànname la malsanià'' - ''O Panie racz zesłać na mnie chorobę'', w innej błaga o obłęd i szyderstwa ze strony bliźnich. Kto kocha swego Stwórcę musi się całkowicie wyrzec miłość własnej, zapomnieć o świecie, odciąć się od dysput teologicznych i życia intelektualnego, bo wiodą one donikąd. Uczony brat Rinaldo zyskał sławę na [[Paryż|paryskiej]] [[SorbonaUniwersytet Paryski|Sorbonie]], lecz łaskę w oczach Boga znalazł pokorny, żyjący w biedzie, nikomu nie znany zakonnik (lauda ''Bracie Rinaldo dokąd poszedłeś''). Przeciwko wykorzystywaniu religii do celów politycznych skierowane są pełne pasji listy wierszem skierowane do papieża, wśród nich głośny ''Papieżu Bonifacy zgrzeszyłeś''. Bardzo ważne miejsce w twórczości Iacopona zajmuje temat męczeńskiej śmierci Chrystusa powracający zarówno w twórczości włoskiej jak i łacińskiej (słynny hymn ''Stabat mater'')<ref name="Żab19">{{Cytuj książkę|nazwisko=Żaboklicki |imię=Krzysztof |tytuł= Historia literatury włoskiej |strony=19}}</ref>.
 
Poezja Iacopona odznacza się dużą plastycznością i teatralnością, na uwagę zasługuje umiejętność tworzenia dramatycznych napięć (w pochwale ewangelicznego ubóstwa, w przeciwstawieniu śmierci cielesnej i duchowej czy w przedstawieniu śmierci Chrystusa i płaczu Matki Bożej w najsłynniejszej laudzie ''Donna de paradiso'' - ''Rajska pani''). Atmosfera utworów Iacopona daleka jest od pogody ducha świętego Franciszka, a częste stosowanie dialogu i apostrofy zaznacza jej zaangażowany charakter. Twórczość ta nie idealizuje człowieka, jak ówczesna liryka miłosna, lecz raczej go poniża zbliżając się w ten sposób do satyry. W dorobku poety nie brak zresztą satyry politycznej szczególnie w utworach opisujących więzienne jego życie i karierowiczostwo panujące w świecie<ref name="His24">{{Cytuj książkę |inni= P. Salwa (red.) |tytuł= Historia literatury włoskiej |tom=1|strony=24 |nazwisko r= Salwa |imię r= Piotr}}</ref>.