Oleśnica: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Przesunięcie informacji pozbawionych kluczowego charakteru z nagłówka. |
dodanie, uaktualnienie i uporządkowanie ilustracji w sekcjach |
||
Linia 41:
== Nazwa ==
[[Plik:Polskie-nazwy śląskich miejscowosci z patentu Fryderyka II 1750.jpg|thumb|left|250px|Polska nazwa ''Oleśnica'' wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym [[Prusy (państwo)|pruskim]] dokumencie z 1750 roku wydanym w [[Język polski|języku polskim]] w [[Berlin]]ie<ref>[http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=26222&from=FBC Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – "Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750"]</ref>.]]
[[Plik:Jerzy Bock Nauka domowa Oleśnica 1670.jpg|thumb|left|250px|''Nauka domowa'' [[Jerzy Bock|Jerzego Bocka]] wydana po [[Język polski|polsku]] w 1670 roku w Oleśnicy.]]▼
[[Plik:POL Oleśnica COA.svg|thumb|180px|Uproszczony Herb Miasta]]
[[Plik:Oels.png|thumb|left|250px|Oleśnica w XVIII w. [[Friedrich Bernhard Werner]]]]▼
[[Plik:Olesnica(js).jpg|thumb|180px|Fragment dziedzińca zamkowego]]▼
[[Plik:Olesnica-kosciolSw.JanaEwangelisty.Apostola.jpg|thumb|left|180px|Wnętrze [[Bazylika św. Jana Apostoła w Oleśnicy|Bazyliki św. Jana Apostoła]]]]▼
Nazwa miasta pochodzi od nazwy drzewa [[olsza|olchy]] ([[Język staropolski|staropol.]] ''Olszyna, Olsza''), od której wywodziła się historyczna nazwa miasta ''Olesznica''<ref>[http://www.poradniajezykowa.us.edu.pl/baza_archiwum.php?POZYCJA=120&AKCJA=&TEMAT=Etymologia&NZP=&WYRAZ= www.poradniajezykowa.us.edu.pl]</ref><ref>[http://www.olesnica.pl/index.php?id=280 www.olesnica.pl]</ref>. Niemiecki językoznawca Heinrich Adamy swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we [[Wrocław]]iu wymienia nazwę miasta zanotowaną w dokumencie z 1189 roku ''Olsznica'' podając jej znaczenie ''"Stadt am Erlenbach"'' - ''"miasto nad olchowym potokiem"'' odnoszącej się do jednego z dopływów rzeki [[Warta|Warty]] - [[Oleśnica (dopływ Warty)|Oleśnicy]]{{r|Adamy}}.
Linia 61 ⟶ 55:
== Historia ==
▲[[Plik:Jerzy Bock Nauka domowa Oleśnica 1670.jpg|thumb|left|250px|''Nauka domowa'' [[Jerzy Bock|Jerzego Bocka]] wydana po [[Język polski|polsku]] w 1670 roku w Oleśnicy.]]
▲[[Plik:Oels.png|thumb|left|250px|Oleśnica w XVIII w. [[Friedrich Bernhard Werner]]]]
Od 1294 roku należała do [[księstwo głogowskie|księstwa głogowskiego]]. Prawa miejskie uzyskała 22 lutego 1255 roku – książę wrocławski [[Henryk III Biały]] nadał lokację na prawie średzkim ''Civitas nostra Olsnicz''. Od 1320 r. Oleśnica stała się stolicą księstwa i miastem rezydencjalnym księcia [[Konrad I oleśnicki|Konrada I]], tytułującego się spadkobiercą Korony Polskiej. Po śmierci [[Konrad X Biały|Konrada Białego Młodszego]], ostatniego władcy z miejscowej linii [[Piast]]ów w roku 1492, Oleśnica wraz z księstwem została przekazana ziębickiej linii czeskich [[Podiebradowie|Podiebradów]], a od 1647 r. przeszła we władanie [[wirtembergowie|książąt wirtemberskich]].
Linia 77 ⟶ 73:
== Zabytki ==
▲[[Plik:
[[Plik:Zamek w Oleśnicy 2013 09.jpg|thumb|225px|[[Zamek oleśnicki|Zamek książęcy]] w Oleśnicy]]
[[Plik:Oleśnica, Brama Wrocławska - fotopolska.eu (265495).jpg|thumb|225px|Brama Wrocławska]]
Według rejestru [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|Narodowego Instytutu Dziedzictwa]] na listę zabytków wpisane są<ref name="nid">{{cytuj stronę|url=http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/DLN-rej.pdf|tytuł=Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego|opublikowany=Narodowy Instytut Dziedzictwa|data dostępu=22.9.2012|strony=129,130}}</ref>:
* ośrodek historyczny miasta
Linia 91 ⟶ 92:
* dwa domy, Rynek 47 i 48, z pocz. XIX w.
* szkoła, ul. Słowackiego 4, z l. 1911-13
▲[[Plik:Dom Wdów Oleśnica.JPG|thumb|250px|right|"Dom Wdów"]]
* "Dom Wdów", ob. Szkoła Muzyczna I stopnia Im. Fryderyka Chopina i Społeczne Ognisko Muzyczne, ul. Matejki 18, z 1680 r.
* zespół koszar kawalerii, z XIX/XX w., ul. Wojska Polskiego:
Linia 116:
== Edukacja ==
[[Plik:Oleśnica, I Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego - fotopolska.eu (180983).jpg|thumb|225px|I Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego]]
Szkoły oraz instytucje oświatowe w Oleśnicy
* Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Kilińskiego
|