Wikipedia

Tworków: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m
mNie podano opisu zmian
Linia 25:
|www = http://tworkow.pl/
}}
'''Tworków''' ([[Językjęzyk niemiecki|niem.]]. ''Tworkau'', [[Językjęzyk czeski|czes.]]. ''Tvorkov'') – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]], położona w [[województwo śląskie|województwie śląskim]], w [[powiat raciborski|powiecie raciborskim]], w [[Krzyżanowice (gmina)|gminie Krzyżanowice]]. Historycznie na [[Górny Śląsk|Górnym Śląsku]]. [[podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975−1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo katowickie (1975-1998)|województwa katowickiego]].
 
Tworków, jak w wiele innych wsi na Górnym Śląsku, ma zachowane charakterystyczne ślady dawnego układu osadniczego. Do dziś zachował się centralny, wrzecionowato wydłużony plac dawnego [[Nawsie (urbanistyka)|nawsia]], którego jeden z końców zajmuje kościół<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Maria | imię = Lipok-Bierwiaczonek | tytuł = Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu. | wydawca = Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej | miejsce = Gliwice | rok = 2011 | strony = 378 | isbn = 978-83-60470-41-1}}</ref>.
 
== Nazwa ==
Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy nazwa miejscowości wywodzi się od [[język polski|polskiej]] nazwy białego sera -– ''[[twaróg|twarogu]]''{{r|Adamy}}. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we [[Wrocław]]iu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia ''Tworków'' podając jej znaczenie ''"Kasemacherdorf"'' czyli w języku polskim ''"Wieś wytwórców sera, twarogu"''{{r|Adamy}}. Nazwa wsi została później fonetycznie [[Germanizacja|zgermanizowana]] na ''Tworkau''{{r|Adamy}} i utraciła swoje pierwotne znaczenie.▼
 
▲Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy nazwa miejscowości wywodzi się od [[język polski|polskiej]] nazwy białego sera - ''[[twaróg|twarogu]]''{{r|Adamy}}. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we [[Wrocław]]iu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia ''Tworków'' podając jej znaczenie ''"Kasemacherdorf"'' czyli w języku polskim ''"Wieś wytwórców sera, twarogu"''{{r|Adamy}}. Nazwa wsi została później fonetycznie [[Germanizacja|zgermanizowana]] na ''Tworkau''{{r|Adamy}} i utraciła swoje pierwotne znaczenie.
 
W [[1936]] roku [[narodowy socjalizm|hitlerowska]] administracja [[III Rzesza|III Rzeszy]], chcąc zatrzeć polskie pochodzenie nazwy wsi, przemianowały ją ze zgermanizowanej ''Tworkau'' na nową, całkowicie niemiecką nazwę ''Tunskirch''<ref>http://www.verwaltungsgeschichte.de/guttentag.html</ref>.
Linia 42 ⟶ 41:
Od [[1674]] istniała we wsi szkoła parafialna. Budowę nowej placówki rozpoczęto w [[1800]]. W początkach XVIII wieku Tworków zamieszkiwało 24 gospodarzy, 40 komorników i 5 wolnych ludzi ( karczmarzy i młynarzy ). W miejscowych stawach prowadzono hodowlę karpia. W [[1875]] roku wybudowano drogę przechodzącą przez wieś, a w [[1878]] zegarmistrz Weis zainstalował na wieży zamku Zegar. W tym samym roku we wsi istniała już poczta, a 5 lat później mieszkańcy mogli korzystać z telegrafu. Po podziale Górnego Śląska Tworków znalazł się po stronie niemieckiej, {{fakt|ale jego mieszkańcy aktywnie działali w ramach Związku Polaków w Niemczech|data=2011-10}}.
 
6 kwietnia [[1945]], w czasie walk toczonych w rejonie wsi, poległ [[Stepan Wajda]] -– oficer [[1 Czechosłowacka Samodzielna Brygada Pancerna|1 Czechosłowackiej Samodzielnej Brygady Pancernej]], pośmiertnie wyróżniony tytułem [[Bohater Związku Radzieckiego|Bohatera Związku Radzieckiego]].
 
== Zabytki ==
Linia 56 ⟶ 55:
 
== Urodzeni w Tworkowie ==
* [[Anna Wyszkoni]] -– była wokalistka zespołu [[Łzy]]
* [[Carl Gromann]] -– autor relacji o bitwie pod [[Legnica|Legnicą]]
* [[Emil Szramek|ks. Emil Szramek]] -– działacz plebiscytowy, socjolog, błogosławionym Kościoła katolic
* [[Karl Gratza]] – niemiecki duchowny, poseł do [[Reichstag]]u w 1876.
* [[Ludwik Bielaczek]] -– pisarz ludowy
 
== Przejście graniczne ==
Linia 68 ⟶ 67:
 
{{Przypisy|2|przypisy=
* <ref name=Adamy>{{Cytuj książkę | autor = Heinrich Adamy | tytuł = Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung | strony = 88| miejsce = Breslau | wydawca = Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung | data = 1888 | isbn = }}</ref>
}}
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Tworków”