Tytoń (środek): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
|||
Linia 2:
[[Plik:DunhillEarlyMorningPipeMurrays.jpg|thumb|Wysuszony tytoń przygotowany do palenia przy użyciu [[fajka|fajki]]]]
[[Plik:Chute tobacco.JPG|thumb|Najstarszy znany wizerunek [[Europejczycy|Europejczyka]] palącego tytoń zamieszczony w tekście pt. ''Tabacco'' autorstwa [[Anthony Chute|Anthoniego Chute'a]]]]
'''Tytoń''' – produkt tworzony z [[Tytoń (roślina)|liści tytoniu]], który można używać jako formy [[pestycydy|pestycydów]], jako lekarstwa<ref>{{cytuj stronę|url=http://kids.britannica.com/comptons/article-208929/tobacco|tytuł=Tobacco|opublikowany=Encyclopedia Britannica|język=en|data dostępu=2012-10-09}}</ref> lub - najczęściej - wykorzystywać w formie używki. Najpopularniejsze formy takiego wykorzystywania tytoniu to [[palenie]] (np. w formie [[papieros]]a, [[cygaro|cygara]] lub w [[fajka|fajce]]), wdychanie do nosa ([[tabaka]]) lub zażywanie doustne (żucie, [[snus]] - w Polsce produkcja i handel tymi formami tytoniu jest nielegalna<ref>"Zabrania się produkcji i wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych bezdymnych, z wyjątkiem tabaki" (art. 7. 1. Ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych).</ref>).
Tytoń uprawiany jest jak inne typowe [[rośliny uprawne]]<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Economics of tobacco cultivation, production, and exchange|autor=Lalan Prasad Singh|wydawca=Deep & Deep Publications|rok=1992|isbn=817100377X|język=en}}</ref>. Wraz z rozwojem przemysłu tytoniowego zwiększyło się zainteresowanie świata naukowego związane z jak najefektywniejszą uprawą tejże rośliny<ref>{{cytuj książkę|tytuł=The History of Tobacco Cultivation in Puerto Rico, 1899--1940|autor=Teresita A. Levy|wydawca=ProQuest|rok=2007|strony=168-170|język=en}}</ref> oraz z wpływem tytoniu na zdrowie człowieka<ref name="lancet" />.
Linia 11:
Tytoń był stosowany od bardzo długiego czasu w obu Amerykach jeszcze przed przybyciem [[Europejczycy|Europejczyków]], którzy następnie przenieśli zwyczaj użytkowania tytoniu do [[Europa|Europy]]. Wiele plemion [[Tubylczy Amerykanie|rdzennych Amerykanów]] uprawiało i używało tytoń w [[Meksyk]]u już w latach 1400–1000 p.n.e.<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Tobacco in History|autor=Jordan Goodman|wydawca=Routledge|rok=1994|język=en|isbn=0415116694}}</ref>. Mieszkańcy wschodniej części [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]] nosili tytoń w dużych torbach, traktując go jako towar w [[handel wymienny|handlu wymiennym]], i palili go w [[kalumet]]ach<ref>{{cytuj książkę|tytuł=History, Manners, and Customs of the Indian Nations: Who Once Inhabited Pennsylvania and the Neighboring States, Volume 12|autor=John Gottlieb Ernestus Heckewelder|wydawca=Historical Society of Pennsylvania|rok=1876|język=en}}</ref>.
Wraz z napływem Europejczyków do obu Ameryk tytoń stał się ważnym produktem handlowym<ref name="smoke"/>. Napędzał i stanowił główną część gospodarki południowych [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] do czasu, kiedy został zastąpiony [[Bawełna (włókno)|bawełną]]. Po [[Wojna secesyjna|wojnie secesyjnej]] wynaleziono maszyny, które zautomatyzowały produkcję papierosów. Wzrost produkcji przyczynił się do gwałtownego zwiększenia się przemysłu tytoniowego<ref name="smoke"/>. Niektóre społeczności religijne (np. [[Świadkowie Jehowy]]<ref>''[[Publikacje Świadków Jehowy#Książki|Trwajcie w miłości Bożej]]'' [http://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/1102008067#h=24:0-31:251 ss. 86-96]</ref><ref>''[[Publikacje Świadków Jehowy#Książki|Prowadzenie rozmów na podstawie Pism]]'' [http://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/1101989223#h=18:0-31:426 ss. 185-191]</ref> czy [[Kościół Adwentystów Dnia Siódmego]]) są zobowiązane do wystrzegania się palenia i zażywania tytoniu.
== Roślina ==
Linia 35:
* [[Tabaka]]
* [[Snus]]
* [[Palenie]]
== Linki zewnętrzne ==
| |||