Jaworowy Szczyt: Różnice pomiędzy wersjami

'''Jaworowy Szczyt''' ([[język słowacki|słow.]] ''Javorový štít'', [[język niemiecki|niem.]] ''Krötenseespitze'', [[język węgierski|węg.]] ''Varangyos-tavi-csúcs'') – [[Słowacja|słowacki]] szczyt o wysokości 2417 m [[n.p.m.]] w [[grań główna Tatr|głównej grani Tatr]], położony pomiędzy [[Mały Jaworowy Szczyt|Małym Jaworowym Szczytem]] (''Malý Javorový štít'') a [[Ostry Szczyt|Ostrym Szczytem]] (''Ostrý štít'').

 

Od Małego Jaworowego Szczytu wierzchołek jest oddzielony przełęczą [[Rozdziele (Tatry)|Rozdziele]] (''Javorová škára''), głęboko wciętą w niemal poziomą grań szczytową. Bliżej Rozdziela znajduje się niższy zachodni wierzchołek, [[Pośredni Jaworowy Szczyt]] (''Prostredný Javorový štít''). Na wschód od niego, za płytką [[Jaworowa Szczerbina|Jaworową Szczerbiną]] (''Javorová štrbina''), położony jest główny wierzchołek. Od [[Mały Ostry Szczyt|Małego Ostrego Szczytu]] w masywie Ostrego Szczytu jest on oddzielony [[Jaworowa Przełęcz|Jaworową Przełęczą]] (''Javorové sedlo'').

 

Zbocza opadają w kierunku dolin: [[Dolina Zadnia Jaworowa|Zadniej Jaworowej]] (''Zadná Javorová dolina'') i [[Dolina Staroleśna|Staroleśnej]] (''Veľká Studená dolina''). Północne ściany schodzące do Doliny Jaworowej tworzą wysokie (ok. 400 m) urwiska, którymi poprowadzono znane drogi taternickie. Razem ze ścianami Małego Jaworowego Szczytu i [[Jaworowe Turnie|Jaworowych Turni]] tworzą one [[Jaworowy Mur]] – jeden z najpotężniejszych murów skalnych w Tatrach. W kierunku Doliny Staroleśnej, na południowy wschód od wierzchołka Jaworowego Szczytu odchodzi granitowa [[Siwa Grań]] o długości kilkuset metrów, kończąca się w pobliżu szlaku turystycznego poprowadzonego z przełęczy [[Czerwona Ławka]] (''Priečne sedlo'') do [[Schronisko Zbójnickie|Schroniska Zbójnickiego]]. Znajdują się w niej kolejno: Siwy Przechód, Siwa Kopa, Siwa Ławka, [[Siwy Mnich]], Siwa Szczerbina i Siwy Mniszek. Na południowy zachód od grani rozciąga się Jaworowa Galeria, pochyły [[taras (geomorfologia)|taras]] ograniczony z dołu Jaworowymi Basztami. W grani opadającej od głównego wierzchołka na Jaworową Przełęcz znajdują się niewielkie Siwe Czuby (''Sivé zuby''), oddzielone trawiastymi Siwymi Wrótkami (''Sivé vrátka'').

 

Pierwsze odnotowane wejścia – krakowianin [[Karol Englisch]] z matką [[Antonina Englisch|Antoniną]] i przewodnikiem [[Johann Hunsdorfer (senior)|Johannem Hunsdorferem]] 13 sierpnia 1897 r., zimą węgierscy taternicy: [[Gyula Hefty]] i [[Gyula Komarnicki]] 9 grudnia 1911 r. Do najważniejszych dróg w masywie należy m.in. te wyznaczone w 1932 r. na północnej ścianie przez [[Wiesław Stanisławski|Wiesława Stanisławskiego]]. W zimie pierwszy raz ścianą tą weszli [[Zbigniew Korosadowicz]] i [[Jan Staszel (wspinacz)|Jan Staszel]] 5–7 stycznia 1933 r.<ref name=whp>{{Cytuj książkę |nazwisko=Paryski |imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski |tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XVI. Rozdziele – Czerwona Ławka |data=1973 |wydawca=Sport i Turystyka |miejsce=Warszawa}}</ref>

 

Nazwa szczytu związana jest z położoną poniżej [[Dolina Jaworowa|Doliną Jaworową]].

 

 

# {{Cytuj książkę | nazwisko= Barczyk | imię=Grzegorz | nazwisko2= Jakubowski (red.) | imię2=Ryszard | nazwisko3= Piechowski | imię3= Adam | nazwisko4= Żurawska | imię4= Grażyna | tytuł= Bedeker tatrzański | data=2000 | wydawca= Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | isbn=83-01-13184-5}}

# {{Cytuj książkę | nazwisko= Radwańska-Paryska | imię=Zofia | autor link= Zofia Radwańska-Paryska | nazwisko2= Paryski | imię2=Witold Henryk | autor link2= Witold Henryk Paryski | tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska | data=2004 | wydawca=Wydawnictwo Górskie | miejsce=Poronin | isbn=83-7104-009-1}}