Patriarchat (ustrój): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
usunąłem te bzdury bo są nieobiektywne Znaczniki: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 83.29.114.109) i przywrócono wersję 39547962 autorstwa XArEs |
||
Linia 11:
=== Chrześcijaństwo ===
Kościół katolicki kontynuuje tradycję patriarchalną uznaną w Starym Testamencie.
== Idea patriarchatu w ujęciu feministycznym ==
{{dopracować|POV}}
{{dopracować|źródła=2014-02}}
Istnieją trzy typy wykluczenia kobiety i tego co kobiece. Najstarszy jest poziom opresji patriarchalnej.
Polega ona na zorganizowaniu życia społecznego tak, aby grupa społeczna (kobiety) skazywana była na [[seksizm]], którego akty objawiają się narzuceniu określonych cech kobietom i konieczności odgrywania ustalonych ról wobec mężczyzn.Kolejnym poziomem opresji jest [[seksizm]], który jest świadomym i wrogim zachowaniem wobec kobiet, które zostają zredukowane do funkcji biologicznych.
[[Seksizm]] ukazany zostaje w sposób bezpośredni za pomocą językowych i fizycznych aktów przemocy.
[[Kobieta]] zostaje traktowana jako przedstawicielka słabszej, gorszej i niższej klasy.
W seksistowskich tekstach funkcjonuje obecność negatywnej oceny ciała i seksualności. Poglądy te, niosą za sobą przekonanie o "prawdziwym" przeznaczeniu kobiety, odmiennym od tego, do którego predyspozycje ma mężczyzna.Trzecim poziomem opresji zostaje określony [[fallogocentryzm]]. Patriarchat przyniósł ze sobą rozwój nauki, prawodawstwa, ale również agresję, bezkompromisową i ekspansywną politykę, kult walki, rywalizację, wojny, cierpienie,głód i dominacje. Tym samym historia przepełniona została [[krucjata]]mi, rewolucjami, wojnami. Jak pisze [[Zygmunt Krzak]] mężczyźni wymyślili tortury, niewolnictwo, [[gułag]]i, [[terroryzm]], stworzyli systemy oparte na strachu i przemocy. Kulturę patriarchalną zdominowała wiara w surowego i bezwzględnego boga – mężczyznę.
Feminizm traktuje system patriarchatu jako system władzy, który doprowadza do ucisku kobiet. Dominację mężczyzn uznaje się za źródło wszelkich form opresji, w których jedna strona wykorzystuje drugą (mowa może być tutaj np o rasizmie). Ważnym aspektem tego dyskursu jest zjawisko uprzedmiotowienia kobiet. Dotyczy to przemocy stosowanej wobec nich, molestowania, gwałtów, prostytucji, pornografii. Przedmiotowe traktowanie kobiet postrzegane jest także jako przyczyna narastających problemów chorób anoreksji i bulimii.
Jedna z pionierek radykalnego feminizmu – Kate Millet w swojej eseju "Teoria polityki płciowej" próbuje wykazać, iż płeć jest statusem o implikacjach politycznych. " Dzieje się tak dlatego, że społeczeństwo, w którym żyjemy, jest – jak każda znana historii cywilizacja – społeczeństwem patriarchalnym. Należy uświadomić sobie fakt, że w takim porządku społecznym priorytet nadaje mężczyznom władzę nad kobietami.System ten wypracował niezwykle pomysłową formę „kolonizacji wewnętrznej” , bardziej zaciętej niż wszelka segregacja i bardziej rygorystycznej niż stratyfikacja klasowa; bardziej jednolitej i bardziej uporczywej."
Główne założenia pracy Millet – wykazanie dominacji płciowej z wielu płaszczyzn ( z punktu widzenia ideologii, biologii, socjologii, antropologii i psychologii):
=== Ideologia ===
Socjalizacja w duchu patriarchatu zaczyna się od pierwszych lat dziecka. Stosowane zostają stereotypowe wzorce płciowe.Ten męski zawiera w sobie takie cechy jak – inteligencję, siłę, efektywność i agresję, kobiecy zaś – pasywność, ignorancję, nieudolność i potulność. Do tego dochodzą role płciowe, czyli cała gama zachowań, gestów i postaw, właściwych dla danej płci. Role te determinują status społeczny, wpychając kobiety w schemat doświadczeń czysto biologicznych, a mężczyznom przyznając prawo do zaspokajania własnych ambicji i aspiracji.
=== Biologia ===
Istnieje powszechna opinia, że różnice psychospołeczne płci człowieka uwarunkowana są przez naturę. Zaś kultura patriarchalna jest jedynie zwierciadłem odbijającym prawa natury. Millet uważa te przekonanie za błędne, gdyż różnice pomiędzy kobiecością i męskością nie wyrastają jedynie z ludzkiej natury, są wytworem patriarchatu. Autorka wyróżnia słowo płeć i rodzaj (z ang. gender). Płeć odnosi się wyłącznie do czynników fizjologicznych i anatomicznych, które przesądzają o tym, że ktoś jest osobnikiem płci męskiej lub żeńskiej. Rodzaj natomiast obejmuje sferę zachowań, odczuć, myśli i fantazji, które wiążą się z płcią, ale nie mają charakteru biologicznego.Płeć jest kategorią biologiczną, rodzaj natomiast psychologiczną i kulturową. Powołując się na badania naukowców stwierdza, że w momencie urodzenia obie płci nie różnią się psychoseksualnie: opozycja męskości i kobiecości ma charakter nabyty. Kultura jest podstawowym wyznacznikiem temperamentów płci: agresja jest męska, pasywność jest kobieca.
=== Socjologia ===
Tradycyjnie patriarchat mianował ojca posiadaczem żony i dzieci, mężczyzna był właścicielem rodu, a krewni stanowili część jego dobytku. Przy czym to pokrewieństwo ograniczało się wyłącznie do linii męskiej.
Współcześnie model patriarchalny został nieco zmodyfikowany przez nadanie kobietom praw obywatelskich, prawa do własnego majątku, ochrony prawnej i możliwości rozwodu. Ale ich status jest nadal przedmiotowy, co wyraża się m.in. w konieczności zmiany nazwiska wraz z zamążpojściem, zobowiązaniem do zamieszkania tam, gdzie mieszka mąż, generalnym założeniu, że małżeństwo pociąga za sobą świadczenie usług domowych przez kobietę i wspólnotę seksualną z mężczyzna w zamian za utrzymanie finansowe.
Przypomina to zdaniem Millet sytuację opisaną przez Arystotelesa – jedynym niewolnikiem, do którego może sobie rościć prawa człowiek z pospólstwa jest jego żona.
=== Antropologia ===
Mity religijne, który kształtowały świadomość ludzi przez wiele wieków potwierdzają charakter patriarchalnych wyobrażeń o płci. Obraz kobiety jaki znamy z materiałów antropologicznych w wielu przypadkach został stworzony przez mężczyznę.
Mit Pandory – za jej sprawą pojawił się na świecie seksualizm, kładący kres złotemu wiekowi, kiedy to „wszystkie rasy żyły na ziemi wolne od zła wszelkiego, od męczącej rasy i od groźnych chorób”. Pandora dała początek „przeklętemu plemieniu kobiet – istnej pladze, która odtąd zaczęła nękać mężczyzn. (cytaty z Teogonii Hezjoda). Wszystkie niedole ludzkiej kondycji powstały wraz z kobietą i stworzoną przez ni unikalna sferą, jaką jest życie płciowe. Pandora to „niebezpieczna kusicielka o duszy ladacznicy i złodziejskiej naturze, pełna okrutnych pożądań i tęsknot zżerających ciało, kłamliwych i przewrotnych słów. Jest ona pułapką zastawioną przez Zeusa, by zrujnować męski ród.
Chrześcijaństwo – historia Upadku i postać Ewy to między innymi historia o tym jak ludzkość odkryła stosunek seksualny, o utracie niewinności, pojawieniu się śmierci. Pierwsi ludzie, sięgnąwszy po zakazany owoc zdali sobie sprawę z tego, że są nadzy i poczuli wstyd. I to kobieta była tą, która uległa pierwsza, jako istota niższa, słabsza, dała się zwieść wężowi. Ewa zjada kawałek owocu i daje go Adamowi. I wtedy następuje upadek Adama, a wraz z nim upadek człowieczeństwa – bo przecież to Adam był reprezentantem rasy ludzkiej, Ewa była jedynie samicą, istotą zużywalną i zastępowalną. Odtąd człowiek miał „zdobywać chleb w pocie czoła”, a wszystko to za sprawą nędznego stworzenia – kobiety. Kobiety, której nota bene powiedziano w Piśmie Świętym: „w boleści będziesz rodzić dzieci, a wola twa poddana będzie mężowi twemu, a on nad tobą panować będzie.”
=== Psychologia ===
Wyszczególnione powyżej aspekty mają ogromny wpływ na psychikę obu płci. Kultura patriarchalna, a wraz z nią silny przekaz, wywiera na kobietach ogromną presję, która oddziałuje wręcz destrukcyjnie na jej ego.
== Współcześnie ==
| |||