Kapitalizm państwowy: Różnice pomiędzy wersjami

W zasadniczo innym znaczeniu pojęciem tym posługują się lewicowcy, marksiści i neomarksiści różnych nurtów (w tym neotrockiści), dla których ''państwowy kapitalizm'' panuje bądź panował w państwach określających się oficjalnie jako [[socjalizm|socjalistyczne]], posiadających na własność całość krajowej gospodarki (np. [[Związek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich|ZSRR]]), lecz w praktyce stosujących wobec robotników te same zasady i mechanizmy wyzysku, co w krajach kapitalistycznych. Zdaniem zwolenników tej teorii, formalna kwalifikacja form własności w gospodarce (zakładów pracy, fabryk itp.) jako państwowych, sama w sobie nie zmienia stosunków produkcji i pracy – z kapitalistycznych na socjalistyczne, pozostają więc one (w ich ocenie) faktycznie kapitalistyczne. Teoria ta dotyczy także stosowania przez aparat administrujący własnością państwową takich, charakterystycznych dla kapitalizmu, zasad rynkowych jak ''nastawienie na zysk'' (''komercjalizacja'') czy regulacja stosunków pracy i stosunków społecznych przez ''popyt'' i ''podaż'', ''wydajność'' oraz ''konkurencyjność''. Jej zwolennicy uważają, że państwo posiadające monopol w dziedzinie gospodarki także może kierować się (i w wielu wypadkach kieruje się) logiką rynkową w zarządzaniu, podobnie np. do prywatnych korporacji. Pojęcia państwa jako ''kapitalisty zbiorowego'' używał także teoretyk klasycznego marksizmu, [[Fryderyk Engels|Fryderyk Engels]], a samo pojęcie ''państwowego kapitalizmu'' pojawiało się w jeszcze innym, niż wyżej wymienione i pozytywnym znaczeniu w publikacjach [[Włodzimierz Lenin|Włodzimierza Lenina]] na określenie polityki [[Nowa_Polityka_Ekonomiczna|NEP]].