Kapitalizm państwowy: Różnice pomiędzy wersjami

W zasadniczo innym znaczeniu pojęciem tym posługują się lewicowcy, marksiści i neomarksiści różnych nurtów (w tym neotrockiści), dla których ''państwowy kapitalizm'' panuje bądź panował w państwach określających się oficjalnie jako [[socjalizm|socjalistyczne]], posiadających na własność całość krajowej gospodarki (np. [[Związek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich|ZSRR]]), lecz w praktyce stosujących wobec robotników te same zasady i mechanizmy wyzysku, co w krajach kapitalistycznych. Zdaniem zwolenników tej teorii, formalna kwalifikacja form własności w gospodarce (zakładów pracy, fabryk itp.) jako państwowych, sama w sobie nie zmienia stosunków produkcji i pracy – z kapitalistycznych na socjalistyczne, pozostają więc one (w ich ocenie) faktycznie kapitalistyczne. Teoria ta dotyczy także stosowania przez monopolistyczny aparat zarządzający własnością państwową takich, charakterystycznych dla kapitalizmu, zasad [[rynekrynek_(ekonomia)|rynkowych]] jak ''akumulacja [[wartość_dodatkowa|wartości dodatkowej]]'', ''nastawienie na zysk'' (''komercjalizacja'') czy regulacja stosunków pracy i stosunków społecznych przez ''popyt'' i ''podaż'', ''wydajność'' czyoraz ''konkurencyjność''. Jej zwolennicy uważają, że państwo posiadające monopol w dziedzinie gospodarki także może kierować się (i w wielu wypadkach kieruje się) logiką rynkową w zarządzaniu tzw. zasobami ludzkimi, podobnie do prywatnych przedsiębiorstw i korporacji. Pojęcia państwa jako ''kapitalisty zbiorowego'' używał także teoretyk klasycznego marksizmu, [[Fryderyk Engels|Fryderyk Engels]], a samo pojęcie ''państwowego kapitalizmu'' pojawiało się w jeszcze innym, niż wyżej wymienione i pozytywnym znaczeniu w publikacjach [[Włodzimierz Lenin|Włodzimierza Lenina]] na określenie polityki [[Nowa_Polityka_Ekonomiczna|NEP]].