Wielki Lipnik: Różnice pomiędzy wersjami

=== Historia ===

Założona została na [[Prawo magdeburskie|prawie niemieckim]] w [[1330]] r. przez ród Görgyów. Początkowo były to dwie oddzielne miejscowości: Lipnik Stary i Wyżni. W okresie kolonizacji wołoskiej osadzili się w niej [[Wołosi]]. Z akt duszpasterskiej wizytacji z [[1700]] r. dowiadujemy się, że mieszkało tutaj „''330 dusz greckokatolickich''”, a [[dziesięcina]] pobierana była tylko w owsie, bo „''żadne inne zboże tu nie rośnie''”, a także, że była tutaj cerkiew [[Archanioł Michał|św. Michała]] („w'' nędznym stanie''”), szkoła i jeden nauczyciel. Wieś jednak rozwijała się; w [[1820]] r. było już 206 domów, później liczba ludności tak wzrosła, że zaczęło brakować pół uprawnych dla ich wyżywienia, epidemia [[cholera|cholery]] w [[1831]] tylko chwilowo zmniejszyła przyrost ludności. W [[1849]] r. bunt chłopski został krwawo stłumiony przez rząd austriacki. Z powodu przeludnienia pod koniec XIX wieku miała miejsce nasilona emigracja, głównie do USA. W [[1913]] r. miejscowość liczyła już 1150 Rusinów i 25 Żydów. W [[1962]] r. miejscowość liczyła 230 domów i około 900 mieszkańców.

=== Ludność ===

Wielki Lipnik zamieszkały jest głównie przez [[Łemkowie|Łemków]], którzy aż do II wojny światowej połączeni byli więzami rodzinnymi i gospodarczymi z [[Ruś Szlachtowska|Rusią Szlachtowską]]. Miejscowość ma typową dla słowackiego [[Spisz]]u zwartą zabudowę. Ludność oprócz rolnictwa zajmowała się dawniej również wędrownym druciarstwem. Po zakończeniu prac polowych wyruszali w wędrówkę scalając pęknięte garnki za pomocą drutu. Docierali w czasie tych wędrówek nawet do Niemiec, Rosji i krajów nadbałtyckich. Obecnie nadal jest to miejscowość rolnicza, zajmujące 2752 ha pola uprawne od [[1982]] r. uprawiane są przez miejscową spółdzielnię rolniczą.

=== Położenie geograficzne i turystyka ===

W miejscowości jest źródło wody mineralnej o składzie podobnym do słynnej dawniej wody ze [[Śmierdzonka|Śmierdzonki]]. Głównym zabytkiem jest greckokatolicka [[Cerkiew (budynek)|cerkiew]] św. Michała z [[1794]] r. z barokową kopułą na wieży, jedną [[nawa|nawą]] i kolistym [[prezbiterium]]. Znajduje się w niej [[ikonostas]] z początków XX w. i bogato zdobiony chór. Obok niej źródło zwane Źródłem św. Andrzeja z wodą mineralną o podobnym składzie, jak woda z [[Śmierdzonka|Śmierdzonki]]. W centrum wsi duża lipa o czterech pniach ([[pomnik przyrody]]).

=== Bibliografia ===