Operacja Mallard: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Hermod (dyskusja | edycje)
m lit.
m drobne redakcyjne
Linia 21:
|commons =
}}
'''Operacja Mallard''' – nazwa kodowa nazwa operacji [[Wojska powietrznodesantowe|wojsk powietrznodesantowych]] [[British Army]] przeprowadzonej 6 czerwca 1944 roku jako element alianckiego [[Lądowanie w Normandii|lądowania w Normandii]].
 
Celem operacji było przerzucenie [[szybowiec wojskowy|szybowcami transportowymi]] żołnierzy 6 Brygady Powietrznodesantowej i pododdziałów dywizyjnych celem wsparcia 6 Dywizji Powietrznodesantowej (dalej 6 DPD) na lewym skrzydle brytyjskich plaż inwazyjnych. Wykorzystując dwa obszary lądowania, jeden na zachód od kanału Caen i drugi na wschód od rzeki [[Orne (rzeka)|Orne]], Mallard była trzecią operacją powietrznodesantową tej dywizji w dniu lądowania w Normandii. Pierwsza, [[Operacja Deadstick]], doprowadziła do zajęcia mostów [[Most Pegaz|„Pegaz”]] i „Horsa”. W trakcie trwania drugiej ([[Operacja Tonga]]), zrzucono dwie brygady spadochronowe na wschód od [[Caen]].
Linia 35:
Podczas Operacji Deadstick wzmocniona kompania 2 Batalionu Regimentu Lekkiej Piechoty Oxfordshire and Buckinghamshire zdobyła w nocy 5/6 czerwca dwa mosty. W Operacji Tonga udział wzięły dwie brygady spadochronowe dywizji. 5 Brygada Spadochronowa zapewniała obronę zdobytych mostów, rozwijając się na wschód i zachód od kanału i rzeki. 3 Brygada Spadochronowa zniszczyła baterię pod Merville oraz mosty na rzece Dives, po czym cofnęła się zajmując pozycje obronne na wschód od 5 Brygady Spadochronowej<ref name=modarmy>{{Cytuj stronę|dostęp=4 maja 2011|imię=Mark|nazwisko=Hickman|wydawca=Ministry of Defence:Army|tytuł=OperationOverlord|url=http://www.army.mod.uk/aviation/321.aspx}}</ref>.
 
Siła trzeciej formacji 6 DPD, 6 Brygady Powietrznodesantowej, niemal dorównywała sile obu brygad spadochronowych razem wziętych<ref>Guard, s.37.</ref>. Dotkliwy brak samolotów transportowych oznaczał, że brygada ta nie mogła zostać przetransportowana do Normandii razem z resztą pododdziałów dywizji<ref name=ford207/>. Stan osobowy każdego z trzech batalionów brygady wynosił 806 ludzi w czterech 4-plutonowych kompaniach strzeleckich oraz w kompanii wsparcia składającej się z dwóch plutonów przeciwpancernych uzbrojonych w cztery [[Armata 6-funtowa|armaty 6-funtowe]] każdy, dwóch plutonów moździerzy (po sześć [[Moździerz Ordnance ML 3 in|moździerzy 3-calowych]]) i dwóch plutonów karabinów maszynowych<ref name=peters55>Peters i Buist, s.55.</ref>. Nie planowano przerzucenia brygady w ramach Operacji Mallard – wszystko miało zależeć od tego, jak będą sobie radzić pozostałe oddziały 6 DPD, jak również tei siły, które przeznaczono do lądowania na Plaży Sword<ref>{{Cytuj stronę|dostęp=4 maja 2011|imię=Mark|nazwisko=Hickman|wydawca=Pegasus Archive|tytuł=The Plan|url=http://www.pegasusarchive.org/normandy/depth_plan.htm}}</ref>.
 
=== Szybowce ===
[[Plik:M22 locust 06.jpg|thumb||Czołg Locust opuszcza ładownię szybowca [[General Aircraft Hamilcar]].]]
Samoloty, które wróciły z wcześniejszych lotów nad kontynent, zostały ponownie zatankowane, naprawione w razie potrzeby i przygotowane do kolejnej misji holowania szybowców w godzinach wieczornych. W skład flotylli desantowej wchodziło 226 szybowców [[Airspeed Horsa]]<ref>Tugwell, s.39.</ref>. Posiadając 27-metrową rozpiętość skrzydeł i długość 20 m, Horsa mógł unieść maksymalnie 7&nbsp;140 kg, co oznaczało dwóch pilotów + 28 żołnierzy (względnie dwa [[Willys Jeep|jeepy]], lub jednego jeepa i działo, lub jednego jeepa z przyczepą<ref>Fowler, s.9.</ref><ref>Peters i Buist, s.9.</ref>). Cięższe wyposażenie dywizji przewoziło trzydzieści szybowców [[General Aircraft Hamilcar]]. Dwadzieścia z nich było przystosowane do przewozu lekkich czołgów (wraz z załogami) należących do Regimentu Rozpoznawczego 6 DPD, cztery dalsze przewoziły cysterny z paliwem (dla bezpieczeństwa bez ich załóg), trzy transportowały [[Universal Carrier]]y z załogami, a trzy ostatnie dwa Universal Carriery z 3-calowymi moździerzami, jeden Universal Carrier wyposażony w urządzenie do restartowania akumulatorów samochodowych, szesnaście motocykli i jeepa<ref>Flint, ss.106–107.</ref>.
 
=== Siły niemieckie ===
Obowiązek obrony pasa nadbrzeżnego spoczywał na [[716 Dywizja Piechoty (III Rzesza)|716 Dywizji Piechoty]]<ref name=fowl10>Fowler, s.10.</ref>, składającej się z ośmiu batalionów mających obsadzić 34 km [[Wał Atlantycki|Wału Atlantyckiego]]<ref name=ford204>Ford i Zaloga, s.204.</ref><ref>Ford i Zaloga, s.197.</ref>. KiepskoSłabo wyposażona w mieszaninę bronibroń cudzoziemskiego pochodzenia, dywizja składała się z poborowych z terenów Polski włączonych do Rzeszy oraz ochotników z Rosji i Francji,; Niemcami byli tylko oficerowie i starsi podoficerowie<ref name=fowl10/>.
 
Druga jednostka, [[21 Dywizja Pancerna (III Rzesza)|21 Dywizja Pancerna]], została skierowana do Normandii w maju 1944 roku i rozlokowana częściowo w [[Vimont]] na wschód od Caen<ref name=fo11>Fowler, s.11.</ref> i w [[Cairon]] na zachód od mostu na kanale Caen<ref name=ford47>Ford, s.47.</ref>. 21 Dywizja Pancerna była nową formacją, ale wywodzącą się z jednostki [[Afrika Korps]] zniszczonej w [[Afryka Północna|Afryce Północnej]]<ref name=fo11/>. Choć uzbrojona w czołgi i pojazdy opancerzone starszych typów, dywizja mogła być groźna, bowiem jej oficerowie i około 2&nbsp;000 ludzi było weteranami kampanii afrykańskiej<ref name="ford204"/>. Nieco dalej rozlokowane były [[12 Dywizja Pancerna SS Hitlerjugend]] w [[Lisieux]] i [[Dywizja Panzer Lehr]] w [[Chartres]], obie w odległości mniejszej niż dzień marszu od Caen<ref name=autonazwa1>Ford, s.204.</ref>.
 
== Mallard ==
[[Plik:6thbritairbornenormandytrench.jpg|thumb|Żołnierze DPD kopią okopy; tuż za nimi rozbity [[Airspeed Horsa|szybowiec Horsa]]]]
Wobec pierwszych informacji o desantach z morza i powietrza niemiecka 21 Dywizja Pancerna otrzymała, po południu 6 czerwca, rozkaz przystąpienia do kontruderzenia. Jej dowódcy zostali ostrzeżeni przez generała [[Erich Marcks|Ericha Marcksa]] z LXXXVII Korpusu Armijnego, że:<blockquote>"jeżeli nie powiedzie wam się zepchnięcie Brytyjczyków do morza, możemy przegrać całą wojnę."<ref>Ford i Zaloga, s.257.</ref></blockquote> Na wschód od rzeki Orne 125 Regiment Grenadierów Pancernych ruszył w stronę przechwyconych przez przeciwnika mostów. Kolumna została szybko namierzona. i stała się, wW ciągu najbliższych dwóch godzin, stała się celem ataków alianckiej artylerii i samolotów, co spowodowało ciężkie straty<ref>Ambrose, s.163.</ref>. O godzinie 16szesnastej 1 Batalion 192 Regimentu Grenadierów Pancernych i 100 Regiment Pancerny doszły, (na zachód od kanału Caen,) do wybrzeża wykorzystując lukę pomiędzy brytyjską Plażąplażami: Sword i [[Kanada|kanadyjską]] [[Plaża Juno|Juno]]<ref name=ford254>Ford i Zaloga, s.254.</ref>. Tam połączyły się z 736 Regimentem Piechoty, który odpierał ataki alianckie na [[Lion-sur-Mer]]<ref name=ford258>Ford i Zaloga, s.258.</ref>. Niemieckie jednostki umocniły się na plaży i oczekiwały na rozkazy dowódcy dywizji, generała Edgara Feuchtingera<ref name=ford258/>.
 
Tymczasem z Anglii wystartowało 256 szybowców niosących pozostałych żołnierzy i wyposażenie 6 DPD. [[Royal Air Force|RAF]] przeznaczył dla osłony szybowców i holujących je bombowców 15 dywizjonów myśliwskich<ref name=second>{{Cytuj stronę|data dostępu=4 May 2011|opublikowany=Pegasus Archive|imię=Mark|nazwisko=Hickman|tytuł=The Second Lift|url=http://www.pegasusarchive.org/normandy/depth_secondlift.htm}}</ref>. Flota powietrzna przebyła [[Kanał La Manche|Kanał]] nie niepokojona i dotarła nad Normandię o godzinie 21<ref>Ford i Zaloga, s.216.</ref>. Było jeszcze jasno, więc udało się uniknąć poprzednich problemów z nawigacją. Jednak gdy szybowce dotarły do stref lądowań, napotkały ogień dział przeciwlotniczych<ref name=second/>.
 
[[Plik:Riflemen aboard a jeep and trailer.jpg|left|thumb|Żołnierze Royal Ulster Rifles w jeepie i na przyczepie opuszczają strefę 'N']]
Szybowce zmierzały w dwóch kierunkach: ku strefie lądowań 'W' na wschód od [[Saint-Aubin-d'Arquenay]] i strefie 'N' na północ od [[Ranville]]<ref>Ford i Zaloga, ss.216–217.</ref>. Pozostałe oddziały, w tym 2 Batalion Oxfordshire and Buckinghamshire oraz kompania 'A' 12 Batalionu [[Pułk Devonshire|Devonshire Regiment]], lądowały w strefie 'W'. Wobec ciągłych braków samolotów nawet w dwóch przelotach nie udało się przerzucić wszystkich batalionów Devonshire, pozostałe przybyły drogą morską 7&nbsp;czerwca<ref name=second/>. W strefie 'N' lądowało dowództwo 6 Brygady, 1 Batalion regimentu Royal Ulster Rifles i 6 Pancerny Regiment Rozpoznawczy<ref name=second/>, ostatni z nich uzbrojony w czołgi lekkie [[Tetrarch Mk VII|Tetrarch]]; – pierwsze w dziejach czołgi dostarczone na pole bitwy drogą powietrzną<ref name=second/>. Obserwujący nadlatujące szybowce generał-major Richard Gale napisał później:
 
<blockquote>„Nie da się wyrazić jak wielką ulgę odczuliśmy widząc te posiłki.”<ref name=second/></blockquote>
 
Niemcy, w odpowiedzi na drugą falę desantu powietrznego, odpowiedzielirozpoczęli ostrzałemostrzał z moździerzy i broni maszynowej, ale zadane straty zadalibyły niewielkie<ref name=second/>. Generalmajor Feuchtinger, dowódca 21 Dywizji Pancernej, również obserwował lądowanie szybowców i – obawiając się, że siły nieprzyjacielskie siły przerwą jego linie łączności – rozkazał tym elementom dywizji, które dotarły do wybrzeża pomiędzy plażami Juno i Sword, wycofać się w stronę Caen<ref name=ford258/>. Tym samym przybycie szybowców powstrzymało jedyny kontratak niemieckich jednostek pancernych w dniu lądowania<ref name=ford258/>.
 
Opuściwszy strefę N 1 Batalion Royal Ulster Rifles skierował się na południe celem zajęcia miejscowości [[Longueval]] i [[Sainte-Honorine-du-Fay|Sainte Honorine]]. W tym czasie w strefie N wylądowała 211 Bateria 53 Regimentu Artylerii Lekkiej, uzbrojona w osiem haubic 75 mm, która w 30 minut po lądowaniupóźniej otwarła ogień na cele niemieckie<ref name=second/>. 2 Batalion Regimentu Lekkiej Piechoty Oxfordshire and Buckinghamshire, który lądował najdalej w strefie W, przekroczył mosty na kanale Caen i rzece Orne. 6 DPD była jedyną formacją aliancką, która w dniu lądowania osiągnęła wszystkie zamierzane cele<ref>Ford i Zaloga, s.259.</ref>.
 
== Rezultaty ==
Większość batalionów spadochronowych, wobec nieprzewidzianie dużego rozrzutu, była bardzo osłabiona i dopiero posiłki w postaci pododdziałów 6 Brygady wzmocniły siły 6 DPD<ref name=6thabbde7june/>. O godzinie 11 w dniu 7 czerwca 2 Batalion Oxfordshire and Buckinghamshire zajął miejscowość Escoville leżącą w odległości 5 km na południe od Ranville<ref name=6thabbde7june/>.
 
1 Batalion Royal Ulster Rifles zajął bez oporu wioskę Longueval znajdującą się 4 km na południowy zachód od Bas de Ranville. Otrzymawszy rozkaz zajęcia odległego o 1,5 km Sainte-Honorine, batalion dostał się – na otwartej przestrzeni – zarówno pod ogień artylerii niemieckiej, jak i dział krążownika {{HMS|Arethusa|1935|6}}. Nie mogąc posuwać się naprzód batalion zatrzymał się w Longueval. 12 Batalion regimentuRegimentu Devonshire przybył wieczorem 7&nbsp;czerwca i przejął obronę Bas de Ranville<ref name=6thabbde7june>{{Cytuj stronę|data dostępu=5 May 2011|nazwisko=Hickman|imię=Mark|opublikowany=Pegasus Archive|tytuł=6th Airlanding Brigade 7 June|url=http://www.pegasusarchive.org/normandy/depth_6thbgd7th.htm}}</ref>.
 
D-Day kosztował 6 DPD 821 zabitych, 2&nbsp;709 rannych i 927 zaginionych<ref>Penrose, s.180</ref>. Dywizja aż do 17 sierpnia pozostawała na stanowiskach utrzymując przedmoście rzeki Orne, patrolując przedpole i przeprowadzając ataki o lokalnym znaczeniu. Dopiero po tej dacieNastępnie przekroczyła rzekę Dives, by 27&nbsp;sierpnia osiągnąć [[Berville-sur-Mer]],. gdzieTam zatrzymała się do początków września 1944 roku, kiedy to została wycofana do Wielkiej Brytanii<ref name=autonazwa2>{{Cytuj stronę|data dostępu=5 May 2011|nazwisko=Hickman|imię=Mark|opublikowany=Pegasus Archive|tytuł=In-depth:Chapter 39: Final Acts 26–27 August|url=http://www.pegasusarchive.org/normandy/depth_finalacts.htm}}</ref>.
 
{{przypisy|3}}
Linia 89:
[[Kategoria:Front zachodni (II wojna światowa)]]
 
{{linkLink GA|en}}