Wikipedia

Utleniacz: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
poprawa linków do przek., WP:SK, drobne merytoryczne, źródła/przypisy, drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Utleniacz''' – [[pierwiastek chemiczny|pierwiastek]] lub [[związek chemiczny]], będący w analizowanej reakcji [[Reakcja redoks|redoks]] [[akceptor]]em (przyjmującym) [[elektron]]ów. Utleniacze w reakcjach zmniejszają swój [[stopień utlenienia]] (ulegają [[redukcja (chemia)|redukcji]]) i jednocześnie powodują jego wzrost w pozostałych produktach reakcji (ulegających [[utlenianie|utlenieniu]])<ref name=Bielanski>{{Cytuj książkę | nazwisko= Bielański | imię=Adam |autor link = Adam Bielański (chemik)| tytuł= Podstawy chemii nieorganicznej | data=2002| wydanie=5|wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]]| miejsce=Warszawa | isbn=83-01-13654-5| strony=367–371|rozdział=Utlenianie i redukcja}}</ref>.▼
 
Pierwotnie termin „utleniacz” dotyczył substancji oddającej [[tlen]] w trakcie reakcji z [[reduktor (chemia)|reduktorem]]. Wraz z rozwojem chemii znaczenie tego słowa poszerzono na wszystkie indywidua chemiczne przyjmujące elektrony w trakcie reakcji redoks{{r|Bielanski}}. Przykładowe utleniacze to [[kwas siarkowy]], [[kwas azotowy]] i [[azotany]], [[nadmanganiany]], [[dichromiany]], [[Sole tlenowych kwasów chloru|chlorany]], [[woda królewska]], [[fluorowce]] i ich połączenia (np. [[trifluorek chloru]]) lub [[nadtlenek wodoru]].
 
Niektóre substancje chemiczne, tradycyjnie uznawane za utleniacze, w pewnych warunkach stają cię reduktorami. Zalicza się do nich np. [[chlor]] i wyższe chlorowce oraz nadtlenek wodoru.
{| class="wikitable" style="width:100px; font-size:85%; float:right"
|-
| <center>{{NFPA 704|Zdrowie=|Palność=|Reaktywność=|Inne=OX}}</center><hr /><div class="thumbcaption"><center>'''OX''' lub '''OXY'''</center>Oznaczenie substancji utleniającej według [[NFPA 704]]</div>
|}
<div style="text-align:center"><gallery caption="Symbole substancji utleniających" widths="10070" heights="10070">▼
▲'''Utleniacz''' – [[pierwiastek chemiczny|pierwiastek]] lub [[związek chemiczny]], będący w analizowanej reakcji [[Reakcja redoks|redoks]] [[akceptor]]em (przyjmującym) [[elektron]]ów. Utleniacze w reakcjach zmniejszają swój [[stopień utlenienia]] i jednocześnie powodują jego wzrost w pozostałych produktach reakcji.
 
Niemal każdy [[związek chemiczny]], zależnie od warunków może być utleniaczem lub [[reduktor (chemia)|reduktorem]], choć istnieje liczna grupa związków które tradycyjnie zalicza się do silnych utleniaczy, gdyż zachowują się jak utleniacze w większości przypadków.
 
Terminy "utleniacz" i "utlenianie" wzięły się stąd, że pierwiastek [[tlen]] w warunkach ziemskich jest łatwo dostępny i najczęściej przyjmuje rolę akceptora, jednak w sensie chemicznym utlenianie nie wymaga obecności tlenu ani jego związków. Inne często używane utleniacze to [[kwas siarkowy]], [[kwas azotowy]], nadmanganiany, [[chlorany]], [[azotany]], [[woda królewska]]. Przykładowe substancje działające zazwyczaj jako utleniacze, lecz wykazujące także właściwości redukujące to [[chlorowce]] (poza [[fluor]]em) i [[nadtlenek wodoru]]. Jako przykład silnego utleniacza nie zawierającego tlenu może służyć [[trifluorek chloru]].
▲<div style="text-align:center"><gallery caption="Symbole substancji utleniających" widths="100" heights="100">
Plik:Hazard O.svg|Symbol wprowadzony [[Dyrektywa 67/548/EWG|Dyrektywą 67/548/EWG]]
Plik:UN transport pictogram - 5.1.svg|Tablica transportowa [[ADR (transport)|ADR]]
Plik:WHMIS Class C.svg|Symbol systemu [[WHMIS]]
Plik:GHS-pictogram-rondflam.svg|Symbol [[Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów|Globalnie Zharmonizowanego SystemuGSH]]
</gallery></div>
{{Przypisy}}
 
== Zobacz też ==
* [[reakcja redoks]]
* [[redukcja (chemia)|redukcja]]
* [[utlenienie]]
 
[[Kategoria:Substancje chemiczne]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Utleniacz”