Irracjonalność: Różnice pomiędzy wersjami

* '''Uwarunkowania historyczne''' - historycznie irracjonalność w zachowaniach społecznych i osobniczych wpływała w różnym stopniu na dzieje ludzkości zależnie od epoki i obowiązujących w niej norm społecznych. Starożytni często przedkładali rozum nad od obserwację czysto empiryczną. Jednak często irracjonalność, w jednych dziedzinach przeplatała się z racjonalnością w innych. Późniejsze wieki, w szczególności średniowiecze przyniosły przeświadczenie, że rozum nie wystarcza do opisania otaczającego świata, wskazując tym samym wyższość wiary, intuicji i uczucia. Ale i w średniowieczu, a zwłaszcza pod koniec, dało się zauważać tendencje do rozumnego poznania świata realnego. W średniowieczu dokonano rozłamu oddzielając wyraźnie pierwiastek racjonalny, od irracjonalnego podległego naturze boskiej i od tej pory współczesne wielkie umysły działały dwutorowo z nieco większą swobodą, reszta społeczeństwa dalej wykazywała tendencję do irracjonalnych zachowań. Między innymi dzięki wielkim umysłom średniowiecza i jego przełomu ([[Witelon]], [[Kopernik]], [[Galileusz]]), po wiekach triumfu irracjonalności, przyszło [[oświecenie]], przynosząc odprężenie i większą swobodę w relacjach społecznych, kulturze, religii i nauce. To [[Kartezjusz]] przywrócił rozumowi pierwotne miejsce, a zanim podążali kolejni wielcy między innymi [[Isaac Newton]]. Rewolucja Fancuska i libelarizm angielski, a zaraz ponich [[rewolucja przemysłowa]] [[XVIII]] wieku i związany z nią postęp cywilizacyjny zadały kolejny cios irracjonalności. Dzięki możliwością łatwego przemieszczania się i swobodzie wymiany informacji (media, internet), powiązanych z kilkoma wiekami powszechnej edukacji, społeczeństwa zwłaszcza kultury zachodniej, wyzwoliły się w dużej mierze z pod dominujących wpływów irracjonalności. Niemniej jednak irracjonalność co prawda w mniejszym stopniu jest stale obecna w życiu społecznym. Należy zdawać sobie sprawę, że zapisana historia ludzkości to około 5000 lat, tylko 50 razy dłuższa od życia jednego człowieka. Nauka w stricte racjonalnym podejściu ma 300 lat, [[teoria ewolucji]], badania nad mózgiem - 100 lat, [[biologia molekularna]], [[informatyka]] - 50 lat. Z powyższego wynika więc, że irracjonalność ludzkich zachowań i poglądów dopiero od niedawna zaczyna być w regresie. Historia naznaczona silnie irracjonalnością zachowań pozostawiłam nam w spadku liczne przesądy: rasowe (wynik wieków niewolnictwa, antysemityzmu), zdrowotne, setki lat błędnych obserwacji i badań naukowych prowadzących do nikąd ([[kamień filozoficzny]]), wiarę w [[czary]] i [[astrologia|astrologię]] (czarownice przestano palić dopiero 250 lat temu). Piętno nierozumnych zasad i postępowań wpływało na dzieje całej ludzkości, żeby wspomnieć tylko wojny religijne, niewolnictwo, inkwizycję, czy wybryki możnowładców pokroju [[Neron|Nerona]].