XIV wiek: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
→‎Wydarzenia historyczne: drobne merytoryczne
Linia 6:
[[Plik:BattleofSluys.jpeg|thumb|right|150px|[[Bitwa pod Sluys]]<br/>(24 VI 1340)]]
[[Plik:Battle of crecy froissart.jpg|thumb|right|150px|[[Bitwa pod Crécy]]<br/>(26 VIII 1346)]]
[[Plik:Battle-poitiers(1356).jpg|thumb|right|150px|[[Bitwa pod Poitiers (1356)|Bitwa pod Poitiers]]<br/>(19 IX 1356)]]
 
* [[1301]] - papież [[Bonifacy VIII]] wydał bullę ''Ausculta fili carissime'', w której zagroził ekskomuniką królowi Francji Filipowi IV, w związku z nałożeniem przez niego podatku na duchownych i przejęcie sądów nad nimi (5 grudnia)
Linia 55 ⟶ 56:
* [[1345]] - nastąpiła koniunkcja Marsa, Jowisza i Saturna, łączona przez ówczesnych astrologów z rozpoczętą wkrótce epidemią tzw. ''czarnej śmierci'' w Europie (20 marca)
* [[1346]] - [[Bitwa pod Crécy]] (26 sierpnia)
* [[1347]]-[[13511352]] - w tych latach epidemia [[Dżuma|dżumy]] dziesiątkuje ludność Europy
* [[1348]] - [[trzęsienie ziemi]] z epicentrum w północnych Włoszech spowodowało zniszczenia w promieniu kilkuset km, m.in. osunięcie południowego stoku góry [[Dobratsch]] w Alpach Gailtalskich (25 stycznia)
* [[1349]] - w wyniku trzęsienia ziemi zawaliła się zewnętrzna część południowej ściany [[Koloseum]]
Linia 61 ⟶ 62:
** [[Higden]], angielski mnich i historyk, stworzył owalną ''[[mappa mundi]]'' (mapa świata)
** schyłek osadnictwa [[Wikingowie|wiking]]ów na [[Grenlandia|Grenlandii]] (opuszczono osadę zachodnią)
* [[1351]] - [[Wojna o sukcesję w Bretanii]]: został stoczony rycerski tzw. ''turniej trzydziestu'' (27 marca)
* [[1351]] -
* [[1352]] - wybrano nowego papieża Innocentego VI (18 grudnia)
* [[1353]] - w Pradze [[Anna świdnicka]] została koronowana na królową Czech przez arcybiskupa Arnošta z Pardubic (28 lipca)
* [[1353]] -
* [[1354]] - podpisano [[traktat stralsundzki]], regulujący spory graniczne między książętami Meklemburgii i Pomorza (12 lutego)
* [[1354]] -
* [[1355]] - [[Karol IV Luksemburski]] został koronowany na cesarza rzymsko-niemieckiego (5 kwietnia)
* [[1355]] -
* [[1356]] - [[Bitwa pod Poitiers (1356)|Bitwa pod Poitiers]] (19 września)
* [[1357]] - we Francji ogłoszono tzw. wielki ordonans marcowy, który ustanowił m.in. zasadę wolnego zwoływania Stanów Generalnych (3 marca)
* [[1357]] -
* [[1358]] - powstała Republika Dubrownicka (27 czerwca)
* [[1359]] - zostały odnowione przywileje miejskie Ornety na prawie chełmińskim (14 sierpnia). Miasto otrzymało ratusz
* [[1359]] -
* [[1360]] - wszedł do obiegu frank francuski (5 grudnia)
* [[1361]] - Adrianopol bez walki dostał się w ręce Turków, którzy przekształcili go w umocniony obóz osłaniający dostęp do [[Konstantynopol]]a
* [[1361]] -
* [[1362]] - potężny sztorm na Morzu Północnym spowodował śmierć co najmniej 25 tys. osób na terenach nadbrzeżnych Anglii, Holandii, Niemiec i Danii (16 stycznia)
* [[1362]] -
* [[1363]] - [[Elżbieta Pomorska]], czwarta żona Karola IV, została koronowana w Pradze na królową Czech (18 czerwca)
* [[1363]] -
* [[1364]] - założenie [[Uniwersytet Krakowski|Uniwersytetu Krakowskiego]], później nazywanego Jagiellońskim (12 maja)
* [[1365]] - zdobycie Aleksandrii przez krzyżowców (11 października)
* [[1385]] - [[unia polsko-litewska w Krewie]]
* [[1366]] - opanowanie Rusi Halickiej oraz uzyskanie kontroli nad zyskownym handlem czarnomorskim (szlachta małopolska prowadziła tam intensywną kolonizację)
* [[1367]] - rozpoczęła się [[Wojna duńsko-hanzeatycka]] (19 listopada)
* [[1368]] - przywódca antymongolskiego powstania, mnich buddyjski Zhu Yuanzhang, po zdobyciu Pekinu ogłosił się cesarzem i rozpoczął panowanie dynastii Ming (23 stycznia)
* [[1369]] - [[I kastylijska wojna domowa]]: decydujące zwycięstwo sił pretendenta do tronu Henryka Trastámara nad wojskami króla Kastylii-Leónu Piotra I i wspierającymi go wojskami portugalskimi w bitwie pod Montiel (14 marca)
* [[1370]] - w [[Paryż]]u rozpoczęto budowę Bastylii (22 kwietnia)
* [[1371]] - koalicja chrześcijańskich władców bałkańskich poniosła klęskę w bitwie nad Maricą z wojskami tureckimi (26 września)
* [[1372]] - [[Wojna stuletnia]]: zwycięstwo francusko-kastylijskich sił morskich nad Anglikami w bitwie pod La Rochelle (22 czerwca)
* [[1373]] - zachowując tytuł elektora Rzeszy, ostatni margrabia z rodu Wittelsbachów - [[Otto V Leniwy]] - za pół miliona talarów sprzedał cesarzowi Karolowi IV Marchię Brandenburską (18 sierpnia)
* [[1374]] - w Finlandii wybuchło antyszwedzkie powstanie. Finowie przejęli kontrolę nad całym krajem, a wojska króla Albrechta Meklemburskiego zbuntowały się przeciwko niemu
* [[1375]] - Acamapichtili wybrany na tlatoaniego państwa Azteków
* [[1376]] - wojska ruskie poniosły klęskę w bitwie z Tatarami nad rzeką Pjaną (2 sierpnia)
* [[1377]] - rozpoczęto budowę katedry w [[Ulm]] (30 czerwca)
* [[1378]] - arcybiskup Cambrai Robert z Genewy wybrany antypapieżem Klemensem VII; początek wielkiej schizmy zachodniej (20 września)
* [[1379]] - w bitwie morskiej pod Pulą flota genueńska pokonała wenecjańską (7 maja)
* [[1380]] - w bitwie na Kulikowym Polu wojska Dymitra Dońskiego odniosły zwycięstwo nad Tatarami (8 września)
* [[1381]] - zawarto drugi traktat z Guérande, na mocy którego Jan IV odzyskał prawo do posiadania księstwa Bretanii (4 kwietnia)
* [[1382]] - w [[Paryż]]u wybuchło powstanie wywołane podniesieniem podatków (1 marca)
* [[1383]] - podczas wojny rodów rycerskich Grzymalitów i Nałęczów doszło do bitwy pod Szamotułami (15 lutego)
* [[1384]] - wojska portugalskie pokonały kastylijskich najeźdźców w bitwie pod Atoleiros (6 kwietnia)
* [[1385]] - [[unia polsko-litewska w Krewie]] (14 sierpnia)
* [[13511386]] -
* [[13531387]] -
* [[13541388]] -
* [[13551389]] -
* [[13571390]] -
* [[13591391]] -
* [[13611392]] -
* [[13621393]] -
* [[13631394]] -
* [[1395]] -
* [[1396]] -
* [[1397]] -
* [[1398]] - rozpoczęto budowę [[Zamek w Bytowie|zamku w Bytowie]]
* [[1399]] -
* [[1400]] -
 
== [[Władcy Polski]] w XIV wieku ==