Szarwark: Różnice pomiędzy wersjami

{{Inne znaczenia|świadczenia ludności wiejskiej na cele publiczne|[[Szarwark (województwo małopolskie)|Szarwark]] - wieś w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]], w

[[powiat dąbrowski|powiecie dąbrowskim]], w [[Dąbrowa Tarnowska (gmina)|gminie Dąbrowa Tarnowska]]}}

 

Świadczenie wywodziło się z obowiązku [[Średniowiecze|średniowiecznej]] wspólnoty opolnej do budowy na swym terenie dróg i ich utrzymania, budowy mostów, utrzymania w dobrym stanie przepraw. Wraz z umacnianiem się organizacji państwowej obowiązki te przeszły na administrację państwową i miasta. Ludność wiejska pozostała nadal zobowiązana do utrzymania dróg dojazdowych do pól i innych dróg lokalnych na terenie wsi. Z tego obowiązku wynikł przymus bezpłatnych robót na rzecz dworu albo gromady wiejskiej, nadal dotyczących prac przy budowlach ogólnego pożytku, zwłaszcza związanych z komunikacją. Wymiar szarwarku był różny, od kilku do 32 dni rocznie, w zależności od regionu (np. na Śląsku w końcu XVIII wieku wynosił 6 dni rocznie)<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku | autor = Antoni Mączak | autor link = Antoni Mączak | rozdział = Szarwark | autor r = Julian Janczak | wydawca = Wiedza Powszechna | miejsce = Warszawa | rok = 1981 | tom = t.2 | strony = 353 | isbn = 83-214-0185-6}}</ref>. Częste było nadużywanie szarwarku przez [[Szlachta|szlachtę]] na rzecz prac w [[folwark]]ach i traktowanie go jako dodatkowej [[Pańszczyzna|pańszczyzny]].

 

W początkowym okresie istnienia [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] ustalanie wymiaru szarwarku należało do [[Rada narodowa (PRL)|Gromadzkich Rad Narodowych]]. Przykładowo w jednej z gmin na tzw. [[Ziemie Odzyskane|ziemiach odzyskanych]] wymiar szarwarku był następujący:

 

Szarwark zniesiono w [[1958]] r. Przetrwała jednak do dziś jego namiastka w postaci obowiązku naprawy przez właścicieli gospodarstw rowów przechodzących przez pola.

 

{{przypisy}}

[[Kategoria:Historia polskiego prawa publicznego]]