Auguste Frédéric Louis Viesse de Marmont: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
Linia 1:
[[Plik:Marmont.jpg|thumb|200px|Gen. Auguste Frédéric Louis Viesse de Marmont]]
'''Auguste Frédéric Louis Viesse de Marmont''', książę Raguzy ([[Dubrovnik]]), (ur. [[20 lipca]] [[1774]] w [[Châtillon-sur-Seine]];, zm. [[2 marca]] [[1852]] w [[Wenecja|Wenecji]]) – francuski wojskowy, [[marszałek Francji]].
 
Pochodził ze szlacheckiego rodu. Jego ojciec też był wojskowym. Auguste Marmont w wieku 15 lat wstąpił do piechoty, jednak wkrótce potem został przeniesiony do artylerii.
Linia 6:
Przy okazji oblężenia [[Tulon]]u poznał osobiście [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]], który to postanowił go zabrać jako adiutanta na wyprawę do Włoch w [[1796]]. Marmont miał istotny wkład w zwycięstwo w bitwie pod [[Bitwa pod Castiglione|Castiglione]].
 
Następnie towarzyszył Napoleonowi w wyprawie do [[Egipt]]u, gdzie dosłużył się awansu na [[generał brygady|generała brygady]]. W roku [[1799]] wrócił wraz ze swym wodzem do Europy; brał udział w ''[[zamach stanu|coup d'état]]'' 18 [[Brumaire|Brumaire’a]]'a i przygotowywał artylerię na wyprawę do [[Włochy|Włoch]]; dowodził nią ze znakomitym skutkiem w czasie bitwy pod [[Bitwa pod Marengo|Marengo]]. To było powodem mianowania go [[generał dywizji|generałem dywizji]]. W roku [[1801]] został inspektorem generalnym artylerii, a w [[1804]] otrzymał krzyż oficerski [[Legia Honorowa|Legii Honorowej]], ale był wyraźnie niezadowolony, że pominięto go przy mianowaniu [[marszałek Francji|marszałków]].
 
W [[1805]] otrzymał dowództwo korpusu i wykazał się na tym stanowisku podczas bitwy pod [[Bitwa pod Ulm|Ulm]]. Następnie został wysłany na czele niewielkiej armii celem zajęcia [[Dalmacja|Dalmacji]] i zdobył [[Dubrownik]] ([[język włoski|wł.]] ''Ragusa''). Przez następne pięć lat pełnił obowiązki cywilnego i wojskowego gubernatora Dalmacji, a ślady tych jego rządów przetrwały zarówno w postaci budowli, jakie wzniósł, jak i we wspomnieniach współczesnych. W [[1808]] został [[diuk]]iem Raguzy, a w [[1809]] został wezwany przez Napoleona do wzięcia udziału w wojnie z siłami [[V koalicja antyfrancuska|V koalicji]]; brał udział w walkach pod [[Wiedeń|Wiedniem]] w końcowym okresie kampanii. Teraz Napoleon mianował go marszałkiem i gubernatorem [[Prowincje Iliryjskie|Prowincji Illiryjskich]].
Linia 12:
W lipcu roku [[1810]] Marmont został nagle wezwany, by zastąpił [[André Masséna|Massénę]] jako dowódca armii francuskiej w północnej [[Hiszpania|Hiszpanii]]. Okazał się znakomitym dowódcą, szczególnie podczas odbicia z rąk Brytyjczyków [[Ciudad Rodrigo]] jesienią [[1811]] i przed bitwą pod [[Bitwa pod Salamanką|Salamanką]]. W jej trakcie jednak został bardzo poważnie ranny.
 
Wrócił na leczenie do Francji i był jeszcze w fatalnym stanie, gdy w kwietniu [[1813]] Napoleon wezwał go ponownie i powierzył dowodzenie korpusu. Brał udział w bitwach pod [[Bitwa pod Lützen (1813)|Lützen]], [[Bitwa pod Budziszynem (1813)|Budziszynem]] i [[Bitwa pod Dreznem|Dreznem]], a także w zimowej kampanii roku [[1814]] aż do ostatniej [[Obrona Paryża|bitwy w obronie Paryża]], skąd wycofał swe wojska, w liczbie około 20 000 do Essonne.
 
Od tego momentu Marmont był postrzegany jako sprzedawczyk i zdrajca. Potajemnie porozumiał się z koalicjantami, a następnie skierował swoje siły tam, gdzie natychmiast zostały okrążone przez nieprzyjaciela. Wówczas Marmont, jak to było ustalone, skapitulował. Napoleon na wieść o tym powiedział: ''"Marmont„Marmont zadał mi ostatni cios"cios”''.
 
W latach restauracji dynastii [[Burbonowie|Burbonów]] został [[Par Francji|parem Francji]] i generałem-majorem gwardii królewskiej, a w roku [[1820]] kawalerem orderu Świętego Ducha i oficerem krzyża św. Ludwika, ale nigdy nie zdobył sobie pełnego zaufania dworu.
 
Pod koniec życia Marmont poświęcił się pisaniu swoich ''Mémoires'', jednego z doskonalszych źródeł historii wojskowości okresu, w którym żył.
 
Jego prace to:
Linia 33:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORT:Marmont, Auguste Frédéric}}
[[Kategoria:Książęta I Cesarstwa Francuskiego|Marmont]]
[[Kategoria:CzłonkowieKsiążęta IzbyI ParówCesarstwa (restauracja Burbonów)|MarmontFrancuskiego]]
[[Kategoria:FrancuscyCzłonkowie generałowie|MarmontIzby Parów (restauracja Burbonów)]]
[[Kategoria:MarszałkowieFrancuscy Francji|Marmontgenerałowie]]
[[Kategoria:UrodzeniMarszałkowie w 1774|MarmontFrancji]]
[[Kategoria:ZmarliUrodzeni w 1852|Marmont1774]]
[[Kategoria:Zmarli w 1852]]
[[Kategoria:Członkowie Francuskiej Akademii Nauk}]]