Włosek parzący: Różnice pomiędzy wersjami

'''Włoski parzące''' – rodzaj [[Włosek gruczołowy|włosków gruczołowych]] występujący u niektórych roślin<ref>{{Cytuj książkę |imię=J. |nazwisko=Szweykowska |imię2=J. |nazwisko2=Szweykowski |tytuł=Botanika. Tom I. Morfologia |wydawca=Wyd. Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |data=2005 |isbn =83-01-13946-3}}</ref>. Włoski parzące występują np. u [[Pokrzywa zwyczajna|pokrzywy zwyczajnej]] (''Urtica dioica''). Pełnią funkcję obronną, zabezpieczając roślinę przed zgryzaniem przez zwierzęta<ref name=botanika>{{Cytuj książkę |imię=J. |nazwisko=Tołpa |imię2=S. |nazwisko2=Radomski |tytuł=Botanika dla Techników Rolniczych|wydawca=PWRiL |miejsce=Warszawa |data=1971 |isbn =978-83-89648-71-6}}</ref>.

 

Włoski parzące zbudowane są z jednej tylko komórki, której dolna część jest pęcherzykowato rozszerzona i otoczona wieloma komórkami [[epiderma|epidermy]]. Komórki te wywierają ucisk na znajdujący się wewnątrz pęcherzykowatego rozszerzenia włoska parzący płyn, wskutek czego jest on sprężony (znajduje się pod ciśnieniem większym od atmosferycznego). Przeciwległy, zewnętrzny koniec komórki włoska zakończony jest łatwo odłamującą się, niewielką główką. Znajdująca się pod nią wąska szyjka jest inkrustowana [[Ditlenek krzemu|krzemionką]] nadającą jej sztywność<ref name=Malinowski>{{Cytuj książkę |nazwisko= Malinowski |imię= Edmund|tytuł= Anatomia roślin|wydawca=PWN |miejsce=Warszawa |rok= 1966}}</ref>.

 

Pod wpływem mechanicznego bodźca (np. dotknięcia) główka się odłamuje, a inkrustowany krzemionką, ostry jak igła koniec szyjki włoska wbija się w ciało. Sprężony pod ciśnieniem płyn parzący wstrzykiwany jest przez otwór w szyjce<ref name=Malinowski/>.

 

W soku parzącym włosków pokrzywy znajduje się [[acetylocholina]], [[histamina]], [[serotonina]], związek bliski [[Kwasy żywiczne|kwasom żywicznym]] oraz śladowe ilości [[kwas mrówkowy|kwasu mrówkowego]]<ref>{{cytuj książkę|autor=Wood Powell Anderson|tytuł=Perennial weeds: characteristics and identification of selected herbaceous species|wydawca=[[Iowa State University]] Press|miejsce=Ames, Iowa|data=1999|strony=175–182|url=http://books.google.pl/books?id=5qGQsJl1v60C&d}}</ref>. Kontakt skóry z włoskami pokrzywy powoduje toksyczne zapalenie skóry. Jest to szczególny rodzaj [[choroby skóry|dermatozy]] określany nazwą ''urticantia''. Tego rodzaju dermatozę wywołują także inne gatunki pokrzyw oraz rośliny z rodzaju ''[[Laportea]]''. Objawami są: pieczenie, swędzenie i ból oraz pojawiające się na skórze nieregularne białe grudki i krosty o zaczerwienionych obrzeżach<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Henneberg |imię=Maria |nazwisko2=Skrzydlewska (red.) |imię2=Elżbieta |tytuł=Zatrucia roślinami wyższymi i grzybami |rok=1984 |wydawca=Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich |miejsce=Warszawa |strony=256 |isbn=83-200-0419-5}}</ref>.

{{clear}}