Kaukaz Północny: Różnice pomiędzy wersjami

'''Przedkaukazie''' ([[Regionalizacja fizycznogeograficzna Europy|72]]; [[język rosyjski|ros.]] ''Предкавказье'', ''Priedkawkazje'') − region geograficzny w południowej [[Rosja|Rosji]] przeduralskiej, na [[granica Europa-Azja|pograniczu Europy i Azji]].

 

Przedkaukazie rozciąga się na długości około 300 km między [[Obniżenie Kumsko-Manyckie|Obniżeniem Kumsko-Manyckim]] na północy a [[Kaukaz (łańcuch górski)|Kaukazem]] na południu oraz na długości około 900 km między [[Morze Kaspijskie|Morzem Kaspijskim]] na wschodzie a [[Morze Azowskie|Morzem Azowskim]] na zachodzie. Jego łączna powierzchnia wynosi ok. 350 tys. km².

 

Zachodnia część Przedkaukazia jest nizinna, zajmuje ją [[Nizina Kubańska]] z deltą [[Kubań|Kubania]] i [[Półwysep Tamański|Półwyspem Tamańskim]]. Środkową część Przedkaukazia zajmują wyżyny [[Wyżyna Stawropolska|Stawropolska]] (do 831 m n.p.m. - [[Striżament]]) i [[Wyżyna Tersko-Sunżeńska|Tersko-Sunżeńska]] (do 926 m n.p.m.), między którymi leżą niskie [[Góry Mineralnowodzkie]] (do 1402 m n.p.m. - [[Besztau]]). We wschodniej części Przedkaukazia leży [[Nizina Tereco-Kumska]].

 

Podłoże Przedkaukazia stanowi mocno sfałdowana [[Platforma (geologia)|platforma]] hercyńska pokryta grubą na 1,5-2 km warstwą słabo sfałdowanych osadów [[mezozoik|mezozoicznych]], [[paleogen]]icznych i [[neogen]]icznych.

 

Północna część Kaukazu Północnego należy do dorzecza [[Don]]u, [[Doniec|Dońca Siewierskiego]], [[Sał]]u i [[Zachodni Manycz|Manycza Zachodniego]], a pozostała część do wypływających z gór [[Kubań|Kubania]], [[Terek]]u, [[Kuma|Kumy]], [[Sułak]]u.

 

Klimat Kaukazu Północnego odznacza się różnorodnością, zależną od ukształtowania terenu, jak i wpływów wiatrów zachodnich oraz wschodnich.

 

Większą cześć obszarów równinnych zajmuje [[step]], nad brzegami Morza Kaspijskiego występują ziemię [[Półpustynia|półpustynne]], tereny górskie to lasy, łąki, jeszcze wyżej śniegi.

 

Zachodnie i środkowe Przedkaukazie stanowi ważny region rolniczy. Część wschodnią zajmują półpustynne [[Pastwisko|pastwiska]]. W wielu miejscach Przedkaukazia stwierdzono złoża [[Ropa naftowa|ropy naftowej]] i [[Gaz ziemny|gazu ziemnego]].

 

Obecnie administracyjnie Przedkaukazie tworzy [[Północnokaukaski Okręg Federalny]], obejmujący zasięgiem republiki [[Inguszetia]], [[Dagestan]], [[Czeczenia]], [[Osetia Północna]], [[Adygeja]], [[Kabardo-Bałkaria]], [[Kałmucja]], [[Karaczajo-Czerkiesja]] oraz [[Kraj Krasnodarski]] i [[Kraj Stawropolski]].

 

W latach [[1917]]-[[1924]] górskie ludy Kaukazu Północnego (tzn. [[Czerkiesi]], [[Czeczeni]] i [[Osetyjczycy]]) utworzyły niezależną [[Republika Górska Północnego Kaukazu|Republikę Górską Północnego Kaukazu]]. W 1924 roku region został zajęty przez [[Bolszewicy|bolszewików]], powstał wówczas [[obwód przedkaukaski]] w ramach [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|Rosji radzieckiej]]. Później zmieniono jego nazwę na [[kraj północnokaukaski]] (Северo-Кавказкий край). Obejmował teren o powierzchni 287 410 km². W [[1926]] roku w obwodzie przedkaukaskim utworzono następujące obszary autonomiczne:

* [[Adygeja]]