Węgiel-14: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmausBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (1) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:Q840660
m Przeredagowanie zdań na bardziej czytelne; niewielkie zmiany w terminologii; poważniejszą była zmiana stwierdzenia o "energii średniej" emitowanego elektronu - tak naprawdę to energia maksymalna
Linia 1:
'''Węgiel-14''' lub poprawniej '''<sup>14</sup>C''' – [[Izotopy promieniotwórcze|promieniotwórczy izotop]] [[węgiel (pierwiastek)|węgla]], odkryty [[27 lutego]] [[1940]] roku przez Martina Kamena i Sama Rubena. [[Jądro atomowe]] <sup>14</sup>C zawiera 6 [[proton]]ów i 8 [[neutron]]ów.
 
Węgiel-14 powstaje w górnych warstwach [[troposfera|troposfery]] i w [[stratosfera|stratosferze]] w wyniku pochłonięcia [[neutron]]u przez atomjądro [[azot]]uatomu azotu <sup>14</sup>N. Neutrony te powstają w wyniku oddziaływania [[promieniowanie kosmiczne|promieniowania kosmicznego]] (składającego się głównie z atomamiprotonów) z jądrami atomowymi pierwiastków obecnych w atmosferyatmosferze. Reakcja powstawania izotopu węgla-14:
: <math>\mathrm{n} + ^{14}_{7}\!\mathrm{N} \rightarrow ^{14}_{6}\!\mathrm{C} + ^{1}_{1}\!\mathrm{H}</math>
Powstały węgiel jest utleniany do [[dwutlenek węgla|dwutlenku węgla]], który wchodzi poprzez [[fotosynteza|fotosyntezę]] do organicznego obiegu [[obieg węgla w przyrodzie|węgla w przyrodzie]]. Jego rozpad promieniotwórczyradioaktywność sprawia, że jego udział w tkankach w momencie ich powstawania jest największy, a z czasem maleje,. ulegającWęgiel-14 [[rozpadulega beta|rozpadowi beta]] iminus tworząc niepromieniotwórczy <nowiki>[[azot ]]</nowiki> <sup>14</sup>N, [[Neutrino|antyneutrino]] oraz [[elektron]]. oMaksymalna średniejenergia energiielektronów 0,156476(cząstek MeVbeta) emitowanych w tym rozpadzie wynosi 156,5 keV<ref>{{Cytuj stronę|url = http://nucleardata.nuclear.lu.se/toi/nuclide.asp?iZA=60014|tytuł = Baza danych uniwersytetu w Lund|autor = |data dostępu = 2014-10-02|opublikowany = |język = en}}</ref>. rozpad przebiega zgodnie z równaniem:
: <math>\mathrm{~^{14}_{6}C}\rightarrow\mathrm{~^{14}_{7}N}+ e^- + \bar{\nu}_e</math>
[[Czas połowicznego rozpadu]] wynosi 5730 ± 40 lat.
 
Zawartość izotopu <sup>14</sup>C w pozostałościach zawierających węgiel jest używana do szacowania wieku przedmiotów metodą [[Datowanie radiowęglowe|datowania radiowęglowego]]. Jego naturalny udział względem pozostałych izotopów węgla to ok. 1 <nowiki>[[ppt]]</nowiki> (0,000000000120000000001%).
 
== Zobacz też ==